Karar No : 2021/MK-279
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/742188 İhale Kayıt Numaralı “Bursa-Yalova Devlet Yolu Soğucak Mevkii (Km:60+810-60+880) Ve Dürdane Mevkii (Km:13+860-15+045 Ve Km:18+500-18+617) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı Onarımı Ve Heyelan Islahı Yapımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
KARAR:
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan 2020/742188 ihale kayıt numaralı “Bursa-Yalova Devlet Yolu Soğucak Mevkii (Km:60+810-60+880) ve Dürdane Mevkii (Km:13+860-15+045 ve Km:18+500-18+617) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı Onarımı ve Heyelan Islahı Yapımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Fibey İnşaat San. Tur. Tic. A.Ş. itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 31.03.2021 tarihli ve 2021/UY.I-727 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Davacı Fibey İnşaat San. Tur. Tic. A.Ş. tarafından anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada, Ankara 9. İdare Mahkemesinin 16.06.2021 tarihli E:2021/877 sayılı kararında “…3) Davacının “İhale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından teklifleri kapsamında sunulan belgelerin İdari Şartname’ye uygun olarak sunulmadığı, anılan Şartname’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı maddesine aykırı sunulduğu, belgelerin düzenlendiği ve noter tarafından onaylandığı tarihin ve yevmiye numaralarının yazılmadığı, belgeler internet üzerinden teyit edilemediğinden belgelerin sunuluş şekline aykırı olarak sunulduğu” şeklindeki 3. iddiasının değerlendirilmesinden;…Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; gizlilik ilkesinin uygulanmasının zorunlu olduğu ihale süreçlerinde isteklilerin diğer isteklilerin teklifi ve ihale dosyasına sundukları bilgi ve belgeler hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olmalarının mümkün olmadığı dikkate alındığında, itirazen şikâyet başvurularında ileri sürülen bu yöndeki iddiaların somutluğu açısından konunun geniş yorumlanması gerekmekte olup, aksi hâlde Kanun’da zorunlu idarî başvuru yolu olarak öngörülen itirazen şikâyet başvurusunun işlevini yerine getiremeyeceği açıktır.
Olayda, davacı tarafından itirazen şikâyet dilekçesinde, “İhale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.S. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından teklifleri kapsamında sunulan belgelerin İdari Şartname’ye uygun olarak sunulmadığı, anılan Şartname’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı maddesine aykırı sunulduğu, belgelerin düzenlendiği ve noter tarafından onaylandığı tarihin ve yevmiye numaralarının yazılmadığı, belgeler internet üzerinden teyit edilemediğinden belgelerin sunuluş şekline aykırı olarak sunulduğu” şeklinde soyut olarak kabul edilmesi mümkün olmayan itirazlara yer verildiği görülmektedir.
Bu durumda, yukarıda belirtilen iddialarla ilgili davacı şirketin yaptığı itirazen şikâyet başvurusunun esasının incelenmesi gerekirken, “iddiasının somut dayanaktan uzak bir şekilde sadece genel mevzuata aykırılık ifadelerini içerdiği, hangi belge/belgelerin iddiaya konu olduğunun açıkça belirtilmediği” anlaşıldığından bahisle söz konusu iddianın yerinde görülmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
…
6) Aşırı düşük teklif sorgulaması ve aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin olarak;
6.1.) Davacının “İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında hazırlanan analiz girdilerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine aykırı olduğu, bu nedenle aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuata uygun olarak hazırlanan analizler ile yenilenmesi gerektiği, idarenin aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin yazısında açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdilerini liste halinde belirtmediği,” şeklindeki 6.1. iddiasının değerlendirilmesinden;
…Bu durumda, ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında hazırlanan analiz girdilerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine uygun olduğu, idarenin aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin yazısında açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdilerini liste halinde belirttiği, dolayısıyla davacının bu iddialarının yerinde olmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde bu yönüyle hukuka aykırılık görülmemiştir.
Öte yandan, Yapım İsleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 29. maddesinin 9. fıkrasında “İş deneyimini gösteren belgeler dışındaki parasal tutar ihtiva eden yeterlik belgelerinin yabancı para birimi cinsinden düzenlenmiş olması halinde, bu belgelerdeki parasal tutarlar, ilk ilan veya davet tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden değerlendirilir.” hükmüne yer verildiği, İdari Şartname’de de Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 29. maddesinin 9. fıkrası hükmüne aykırı herhangi bir hükme yer verilmediği, ilk ihale ilan tarihi 30.12.2020 olmasına rağmen yasal herhangi bir dayanak olmaksızın ihaleyi gerçekleştiren idarece 4734 sayılı Kanun’un 5. maddesine de aykırı olarak 31.12.2019 TCMB döviz alış kuru üzerinden açıklama yapılmasının istenildiği, ilk ihale ilan tarihi 30.12.2020 tarihinin Euro alış kuru olan 9,0697.-TL ile 31.12.2019 tarihinin Euro alış kuru olan 6,6506.-TL arasında açık nispetsizlik olduğu, tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde 31.12.2019 TCMB döviz alış kuru üzerinden aşırı düşük teklif açıklaması yapılmasının mümkün olmadığı anlaşıldığından, görülmekte olan davada verilen yürütmeyi durdurma kararına istinaden davacının üçüncü iddiasının esasının incelenmesi neticesinde ihale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.S. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından teklifleri kapsamında sunulan belgelerin İdari Şartname’ye uygun olarak sunulduğu hususunun tespiti halinde 30.12.2020 TCMB döviz alış kuru üzerinden açıklama yapılmak üzere “ihale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.S. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Sti’den yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu asamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi” şeklinde düzeltici işlem belirlenmesi gerekirken, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde bu yönüyle hukuka uyarlık görülmemiştir.
7.)…Olayda, davaya konu edilen istekli tarafından e-teklifin EKAP üzerinden hazırlandıktan sonra e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar EKAP üzerinden gönderildiği, davaya konu ihalenin 21.01.2021 tarihinde elektronik ortamda teklif alınmak suretiyle gerçekleştirildiği, ihale komisyonunca kayıt altına alınan “E-Teklif Açma ve Belge Kontrol Tutanağı”na göre isteklilerce gönderilen e-tekliflerin 21.01.2021 tarihinde açıldığı, açılan e-teklifler arasında Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin de bulunduğu, ihale komisyonunca kayıt altına alınan “E-Teklif Açma ve Belge Kontrol Tutanagı”nda Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’nin teklif mektubuna ilişkin kısımda “UYGUN DEGIL/Teklif mektubunu imzalayan kişinin vekâlet bilgilerine yeterlik bilgileri tablosunda ulaşılamamıştır.” ifadelerine yer verildiği, 18.02.2021 tarihli ihale komisyonu kararında ise Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin teklif mektubunu imzalayan kişinin vekâlet bilgilerine yeterlik bilgileri tablosundan ulaşılamadığının belirtildiği ve teklif mektubu ve geçici teminat mektubu geçerli kabul edilen teklifler üzerinden aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığının ifade edildiği, sınır değer hesaplamasının 58 teklif üzerinden yapıldığı ve Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin sınır değer hesabına katılmadığı, sınır değerin ise 22.520.163,27 TL olarak hesaplandığı görülmektedir.
Bu durumda, e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar EKAP üzerinden gönderilen teklifin usulüne uygun olduğu, teklifi kapsamında yer alan yeterlik bilgileri tablosuna ilişkin değerlendirmenin ise ihalenin ikinci oturumunda yapılması gerektiği, dolayısıyla anılan istekliye ait teklifin sınır değer hesabına dahil edilmesi gerektiği, EKAP üzerinden yapılan sınır değer hesaplamasına Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin de dahil edilmesi üzerine sınır değerin 22.572.494,19 TL olarak hesaplandığı ve üç istekliye ait teklifin daha sınır değerin altında kaldığı, her ne kadar dava konusu işlemde “ihale üzerinde bırakılan istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olduğu ve mevcut durumda herhangi bir değişiklik bulunmadığı anlaşıldığından, yeniden hesaplanan sınır değerin altında kalan teklif sahipleri için aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasına gerek olmadığı” gerekçesiyle davacının iddiaları yerinde görülmemiş ise de; görülmekte olan davada verilen yürütmeyi durdurma kararına istinaden davacının üçüncü iddiasının esasının incelenmesi neticesinde ihale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından teklifleri kapsamında sunulan belgelerin İdari Şartname’ye uygun olarak sunulduğu hususunun tespiti halinde “ihale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti, Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin sınır değere dahil edilmesi nedeniyle teklifi sınır değerin altında kalan diğer üç şirketten aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi” şeklinde düzeltici işlem belirlenmesinin gerekeceği, davacının üçüncü iddiasının esasının incelenmesi neticesinde ihale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.S. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından teklifleri kapsamında sunulan belgelerin İdari Şartname’ye uygun olarak sunulmadığı hususunun tespiti halinde ise “ihale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti’nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması, diğer taraftan Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin de sınır değere dahil edilmesi nedeniyle teklifi sınır değerin altında kalan üç şirketten aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu asamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi” şeklinde düzeltici işlem belirlenmesinin gerekeceği, dolayısıyla dava konusu işlemde belirtilenin aksine gelinen asama itibarıyla mevcut durumda değişiklik olduğu anlaşıldığından, dava konusu işlemde bu yönüyle de hukuka uyarlık görülmemiştir.
Diğer taraftan, dava konusu işlemin uygulanması durumunda telafisi güç ya da imkânsız zararların doğabileceği kanaatine varılmıştır.” gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.
Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1- Kamu İhale Kurulunun 31.03.2021 tarihli ve 2021/UY.I-727 sayılı kararının 3’üncü, 6.1’inci ve 7’nci iddiaya ilişkin değerlendirmelerin iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 3’üncü iddiasının esasının incelenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.