Şartnamede Uygulamada Ağır Aykırılık Hallerinin Mi Özel Aykırılık Hallerinin Mi Kullanılacağının Belirsiz Olduğu İddiası
Karar No : 2023/UH.II-101
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/1179027 İhale Kayıt Numaralı “Çağrı Merkezi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Bilgi Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından 14.12.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Çağrı Merkezi” ihalesine ilişkin olarak Aris Nak. Gıda İnş. Tur. Sos. Hiz. Bil. San. Tic. Ltd. Şti.nin 08.12.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.12.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.12.2022 tarih ve 70181 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.12.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/1644 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinin 16.1.1’inci maddesinde yer verilen düzenlemeleri, aynı Tasarı’nın 16.1.3’üncü maddesinde yer verilen düzenlemeleri ile Teknik Şartname’nin 12’nci maddesinde yer alan düzenlemeler bir arada değerlendirildiğinde, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesindeki özel aykırılık halleri ile 16.1.3’üncü maddesindeki ağır aykırılık hallerinin birbirini kapsar şekilde düzenlendiği, ağır aykırılık hallerinin ise Teknik Şartname’de mevcut olan tüm halleri kapsayıp uygulama esnasında ağır aykırılık halinin mi kullanılacağı yoksa özel aykırılık halinin mi kullanılacağının belirsiz olduğu, bu hususun Tip Sözleşme Tasarısı’nın 26’ncı dipnotuna aykırılık teşkil ettiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 5’inci maddesinde “Bu Kanunun uygulanmasında uygulama birliğini sağlamak üzere mal veya hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Tip Sözleşmeler Resmi Gazetede yayımlanır.
İdarelerce yapılacak sözleşmeler Tip Sözleşme hükümleri esas alınarak düzenlenir. Mal ve hizmet alımlarında, Kurumun uygun görüşü alınmak kaydıyla istekliler tarafından hazırlanması mutat olan sözleşmeler kullanılabilir.” hükmü yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği” başlıklı 12’nci maddesinde “(1) İhale dokümanında; isteklilere talimatları da içeren idari şartname, sözleşme tasarısı ve teknik şartname ile gerekli diğer belge ve bilgiler bulunur.
…
(3) İhale veya ön yeterlik dokümanında yapılan düzenlemeler birbirine aykırı olamaz.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 7 no’lu eki Tip Sözleşme’nin “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1. İhale konusu işin niteliği ve özelliğine göre işin sözleşmesine uygun olmayan haller ve idare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir. Cezalar, aykırılık halleri ve sözleşmenin feshine ilişkin hususlar bu Sözleşmenin 16, 24, 25, 26, 27, 28 ve 29 uncu maddelerinde düzenlenmiştir. Bu hususlara ilişkin olarak söz konusu maddeler dışındaki ve ihale dokümanındaki diğer düzenlemeler sadece 16.1.1 inci madde kapsamında değerlendirilir.
16.1.1. Bu sözleşmenin 16.1.2 nci maddesinde yer alan özel aykırılık ve 16.1.3 üncü maddesinde yer alan ağır aykırılık halleri dışında, sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak ceza oranı, ilk sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den fazla olmamak üzere oran yazılacaktır.]’dır. Aynı fiilin tekrarı halinde bu oran % 50 artırımlı uygulanır.
16.1.2. Aşağıdaki tabloda yer alan özel aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen oranda ceza uygulanır. 26.1 Tabloda yer verilen özel aykırılıklardan herhangi birinin ilgili aykırılık için aynı satırda belirtilen sayıya ve toplam özel aykırılık halinin de … 26.2 sayısına ulaşması koşullarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.
16.1.3. Aşağıdaki tabloda yer alan ağır aykırılık hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.
Ağır Aykırılık Halleri 26.4
….
16.1.3.1. …………………………………….26.5 ” düzenlemesi,
Bahse konu Yönetmelik’in 16’ıncı maddesine ait dipnotlarda “26.1. Bu kısımda aykırılık hali olarak somut fiillere yer verilebilecek olup, cezaya ilişkin yazılacak oranlar ilk sözleşme bedelinin %2’sinden fazla olamaz.
26.2. Bu kısma yazılacak sayı otuzdan az olmamak üzere idarece belirlenecektir.
26.3. Bu kısma yazılacak sayı üçten az olmamak üzere idarece belirlenecektir.
26.4 Bu kısma somut fiiller yazılabilecek olup, bu aykırılık hallerinin, varsa 16.1.2 nci maddede yer alan aykırılık hallerinden farklı olması gerekmektedir.
26.5 (1) 16.1.3 üncü madde kapsamında belirlenen bir aykırılığın gerçekleşmesi üzerine idarece ceza uygulanmasının da öngörülmesi halinde “Sözleşmenin feshine yol açan fiil nedeniyle ayrıca, ilk sözleşme bedelinin %2’si oranında ceza uygulanacaktır.” yazılacaktır.
(2) 16.1.3 üncü madde kapsamında belirlenen bir aykırılığın gerçekleşmesi üzerine idarece ayrıca ceza uygulanmasının öngörülmemesi halinde “Bu madde boş bırakılmıştır.” yazılacaktır.” düzenlemesi,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Çağrı Merkezi
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı: 54 adet personel çalıştırma hizmet alımı. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1. İhale konusu işin niteliği ve özelliğine göre işin sözleşmesine uygun olmayan haller ve idare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir. Cezalar, aykırılık halleri ve sözleşmenin feshine ilişkin hususlar bu Sözleşmenin 16, 24, 25, 26, 27, 28 ve 29 uncu maddelerinde düzenlenmiştir. Bu hususlara ilişkin olarak söz konusu maddeler dışındaki ve ihale dokümanındaki diğer düzenlemeler sadece 16.1.1 inci madde kapsamında değerlendirilir.
16.1.1. Bu sözleşmenin 16.1.2 nci maddesinde yer alan özel aykırılık ve 16.1.3 üncü maddesinde yer alan ağır aykırılık halleri dışında, sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak ceza oranı, ilk sözleşme bedelinin Binde 5’dır. Aynı fiilin tekrarı halinde bu oran % 50 artırımlı uygulanır.
16.1.2. Aşağıdaki tabloda yer alan özel aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen oranda ceza uygulanır. Tabloda yer verilen özel aykırılıklardan herhangi birinin ilgili aykırılık için aynı satırda belirtilen sayıya ve toplam özel aykırılık halinin de 32 sayısına ulaşması koşullarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.
…
…
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Tip Sözleşmeler” başlıklı 5’inci maddesi uyarınca, idarelerce yapılacak sözleşmelerde Tip Sözleşme hükümlerinin esas alınacağı ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde yer alan Hizmet Alımları Tip Sözleşmesi’nin 16’ncı maddesinde cezaların ne şekilde düzenleneceği belirtilmiştir.
Anılan Kanun hükmü uyarınca, idarelerce Tip Sözleşme düzenlemelerine uygun olarak Sözleşme Tasarısı’nın hazırlanması gerektiği, yukarıda yer alan Tip Sözleşme düzenlemelerinden, idarelerce ihale konusu işin niteliği ve özelliğine göre işin sözleşmesine uygun olmayan haller ve idare tarafından uygulanacak cezaların belirlendiği, Tip Sözleşme’nin 16.1.1’inci maddesinde sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak asgari ceza oranının belirlendiği, 16.1.2’nci maddesinde ise, 16.1.1’inci maddede sayılan haller dışında kalan özel aykırılık hallerinin yazılabileceği, aynı maddede yer alan tabloda söz konusu özel aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen oranda ceza uygulanacağı ve bu aykırılıkların üçten az olmamak üzere tabloda belirtilen sayıda gerçekleşmesi halinde, ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın, son aykırılığa ilişkin ceza kesilmeden sözleşmenin feshedileceği yönünde düzenleme yapılabileceği, 16.1.3’üncü maddesinde ise, 16.1.2’nci maddede yer alan aykırılıklardan farklı olarak somut fiiller şeklinde ağır aykırılık hallerinin yazılması gerektiği ve tabloda belirtilen ağır aykırılıkların gerçekleşmesi halinde yine 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği,
Söz konusu işe ilişkin cezaların yalnızca Sözleşme Tasarısı’nda düzenlenmesi, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde özel aykırılık hallerine, 16.1.3’üncü maddesinde ise ağır aykırılık hallerine yer verilmesi ve bunların birbirinden farklı olması gerekmekle birlikte, aynı aykırılığın 16.1.2’nci ve 16.1.3’üncü maddelerde birlikte sayıldığı hallerde, sözleşmenin uygulamasında 16.1.3’üncü maddenin dikkate alınacağı, ayrıca 16.1.5’inci maddesinde sözleşmenin 16.1.2’nci ve 16.1.3’üncü maddelerinde yer verilen aykırılıklar kapsamında somut fiillere yer verilmemesi halinde, söz konusu maddelerde yer alan cezalar ve/veya fesih yaptırımlarının uygulanamayacağı, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Açık İhale Usulü ile İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Tip Sözleşme’nin “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı maddesinden açıkça cezaların, aykırılık halleri ve sözleşmenin feshine ilişkin hususların Sözleşmenin 16, 24, 25, 26, 27, 28 ve 29 uncu maddelerinde düzenlendiği, bu hususlara ilişkin olarak söz konusu maddeler dışındaki ve ihale dokümanındaki diğer düzenlemelerin sadece 16.1.1’inci madde kapsamında değerlendirileceğinin ifade edildiği anlaşılmıştır.
İtirazen şikayete konu ihalede idare tarafından Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2 ve 16.1.3’üncü maddeleri kapsamında dokümanda özel aykırılık ve ağır aykırılık hallerine yer verildiği, özel aykırılık halleriyle ilgili tabloda aykırılık hallerinin neler olduğu ile ilk sözleşme bedeli üzerinden kesilecek ceza oranı ve aykırılık sayılarına yer verildiği, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.1’inci maddesinde sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde sözleşme bedelinin binde 0,1’i oranında ceza uygulanacağı, yine aynı Tasarı’nın 16.1.2’nci maddesinde yer alan tabloda ise Teknik Şartname’nin 12’nci maddesinin alt bentlerinde belirtilen aykırılıklar için obinde 0,1’i ile binde 0,5’i oranlarında ceza uygulanacağı ve ilgili aykırılık için aynı satırda belirtilen sayıya ve toplam özel aykırılık halinin de 32 sayısına ulaşılması halinde sözleşmenin feshedileceğinin düzenlendiği, yine anılan Tasarı’nın 16.1.3’üncü bendinde ise ağır aykırılık hallerine ilişkin “Ayrıntılar teknik şartnamede mevcuttur.” düzenlemesine yer verildiği tespit edilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler kapsamında yapılan incelemede, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde somut olarak yer verilen özel aykırılık hallerinin gerçekleşmesi sonucunda tabloda belirtilen aykırılıklar için binde 0,1’i ile binde 0,5’i oranlarında ceza uygulanacağı ve ilgili aykırılık için aynı satırda belirtilen sayıya ve toplam özel aykırılık halinin de 32 sayısına ulaşılması halinde sözleşmenin feshedileceği düzenlemesinin geçerli olduğu, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.5’inci maddesinde yer verilen “Bu sözleşmenin 16.1.2 nci ve 16.1.3 üncü maddelerinde yer verilen aykırılıklar kapsamında somut fiillere yer verilmemesi halinde, söz konusu maddelerde yer alan cezalar ve/veya fesih yaptırımları uygulanamaz.” düzenlemesi gereği, Teknik Şartname’de sözleşmenin feshedilmesini gerektiren ağır aykırılık hallerinin de yer almadığı dikkate alındığında anılan Tasarı’nın ağır aykırılık hallerini belirten 16.1.3’üncü maddesinde somut bir aykırılık hali belirlenmediğinden anılan maddenin uygulanabilirliğinin bulunmadığı ve ağır aykırılık hali belirlemesinin yapılmadığı sonucunun çıkarılabileceği, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde somut olarak yer verilen özel aykırılık halleri dışında Teknik Şartname’de öngörülen ve ceza uygulanmasını gerektiren hallerin Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.1’inci maddesinde öngörülen genel aykırılık halleri olarak değerlendirileceği ve Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.1’inci maddesinde yer verilen ceza oranlarına tabi olacağı, dolayısıyla Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde yer verilen söz konusu düzenlemelerin çelişki yaratan ve sağlıklı teklif verilmesini etkileyen esasa etkili bir mevzuata aykırılık olmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
