İhalede Ekonomik Açıdan En Avantajlı İkinci Teklifin Belirlenmesi Ve Yaklaşık Maliyetin Üzerindeki Tekliflerin Kabul Edilmesi İdarenin Takdir Yetkisindedir
Karar No : 2022/UH.I-589
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/203822 İhale Kayıt Numaralı “Su Ürünleri İstasyonunda Balık Üretimi Hizmeti Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Tarım ve Orman Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü tarafından 01.04.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Su Ürünleri İstasyonunda Balık Üretimi Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Hamza Aktürk’ün 07.04.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.04.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.04.2022 tarih ve 18392 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.04.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/390 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
2) Her ne kadar teklif ettikleri bedel yaklaşık maliyetin üzerinde olsa da tekliflerinin kabul edilebilir nitelikte olduğu, bu doğrultuda Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3’üncü maddesi çerçevesinde tekliflerinin değerlendirmeye alınması gerektiği, teklif ettikleri bedel yaklaşık maliyetle kıyaslanarak salt bu gerekçeyle tekliflerinin değerlendirmeye alınmamasının mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,
b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,
c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.
16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir…” açıklamalarına,
İdari Şartname’nin “İhalenin karara bağlanması” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.1. Aşırı düşük tekliflerin açıklama istenmeksizin reddedileceği ya da diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre aşırı düşük tekliflerin bulunmadığı ihalelerde, geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen teklif sahiplerine; yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlar ile teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmaları, ayrıca ihale dokümanında öngörülmesi halinde numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerini vermeleri/kurulumlarını yapmaları için makul bir süre verilir. Beyan edilen bilgi/belgeler ve teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmayan istekliler ile numune ve/veya demonstrasyon işlemlerine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeyen isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir, sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlayamayan istekliler ile numune ve/veya demonstrasyon değerlendirmesi başarısız sonuçlanan isteklilerin teklifleri ise değerlendirme dışı bırakılır. Bu işlemlere ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilene kadar devam edilir…” düzenlemelerine yer verilmiştir.
İhale komisyonu kararı incelendiğinde, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Azer Su Ürn. Paz. ve Dış Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise belirlenmediği görülmektedir.
İhale komisyonunca teklifi değerlendirme dışı bırakılmamış olan başvuru sahibi Hamza Aktürk’ün ihaleye 1.475.100,00 TL’lik teklifle katılım sağladığı ve bu tutarın 1.299.013,02 TL’lik yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarılan hususlar çerçevesinde, başvuru konusu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin belirlenmediği, dolayısıyla başvuru sahibinin yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifinin ihale komisyonunca kabul edilebilir nitelikte görülmediğinin anlaşıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin belirlenmesinde ve yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilmesinde idarenin takdir yetkisinin bulunduğu, bu nedenlerle ikinci iddianın yerinde olmadığı neticesine ulaşılmıştır.
- Published in İhale Danışmanı, İhale Danışmanı Ankara
İdarenin İhalenin İptalinde Takdir Yetkisi Bulunmaktadır
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/236342 İhale Kayıt Numaralı “Akdağmadeni Bahçecik Barajı İkmali” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri 12. Bölge Müdürlüğü tarafından 03.06.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Akdağmadeni Bahçecik Barajı İkmali” ihalesine ilişkin olarak Vestan İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş. tarafından Kayseri 1. İdare Mahkemesi’nde dava açılmış, anılan davaya ilişkim olarak Mahkemece verilen 03.08.2021 tarihli kararda idari mercii tecavüzü bulunduğu tespiti yapılarak dava dilekçesinin itirazen şikâyet başvurusu yerine geçmesi kararı verilmiş, söz konusu dilekçe Kurum’a gönderilerek 05.08.2021 tarih ve 35324 sayı ile Kurum kayıtlarına alınmıştır.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1301 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihalenin 03.06.2021 tarihinde gerçekleştirildiği, 44 isteklinin teklif verdiği ilk oturum sonrasında 08.06.2021 tarihli yazı ile ihalenin iptal edildiğinin taraflarına bildirildiği, söz konusu yazıda ihalenin iptal gerekçesinin iş deneyimine ilişkin olarak ihale dokümanında belirlenen yeterlik kriterinin mevzuata aykırı olması olarak belirtildiği, ancak söz konusu yeterlik kriterinin ilanda yer alan doküman düzenlemesi olduğu, istekli olabilecekler tarafından ne ihale ilanına ne de ihale dokümanına süresi içinde şikâyet başvurusunun yapılmadığı, dolayısıyla ihale dokümanın bu haliyle kesinleştiği, ayrıca birim fiyat teklif mektubunda da ihale dokümanının isteklilerce okunup kabul edildiğinin imza altına alındığı, ihalenin mevcut doküman düzenlemeleriyle sonuçlandırılması gerektiği, 44 isteklinin teklif verdiği ihalenin geriye dönülerek ilanda yer alan düzenleme nedeniyle iptal edilmesinin hukuki dayanağının bulunmadığı, idarelerin ihale saatinden önce ihaleyi iptal etme hakkının bulunduğu halde ihale yapıldıktan sonra öne sürülen gerekçe ile ihalenin iptal edilmesinin yerinde olmadığı, mevzuata aykırılığı gerekçe gösterilen doküman düzenlemesinin işin yapılmasına engel teşkil etmediği, idarelere tanınan ihalenin iptali yetkisinin sınırsız olmadığı, ilk oturumu gerçekleştirilen ihalede yaklaşık maliyetin ve diğer isteklilerce verilen tekliflerin öğrenildiği, bu nedenle yeniden ilanı yayımlanan ihalenin rekabet ve eşit koşulların sağlanarak gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Eşik değerler” başlıklı 8’inci maddesinde “Bu Kanunun 13 ve 63 üncü maddelerinin uygulanmasında yaklaşık maliyet dikkate alınarak kullanılacak eşik değerler aşağıda belirtilmiştir:
…
c) Kanun kapsamındaki idarelerin yapım işlerinde onbirtrilyon Türk Lirası. (Seksenbirmilyonaltıyüzondörtbinüçyüzüç Türk Lirası)*” hükmü,
Söz konusu maddeye ilişkin olarak düzenlenen dipnotta “*26/01/2021 tarihli ve 31376 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2021/1 sayılı Kamu İhale Tebliği ile güncellenen söz konusu parasal limit, 01/02/2021 – 31/01/2022 dönemini kapsamaktadır.” açıklaması,
Aynı Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.
…
(5) İş deneyim belge tutarlarının;
a) Kanunun 19 uncu maddesi ile 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ve yaklaşık maliyeti eşik değerin;
1) İki katına kadar olan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 50’sinden az ve % 100’ünden fazla,
2) İki katı ile bu değerin üzerinde olan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 50’sinden az ve % 80’inden fazla,
olmamak üzere idarece belirlenecek orandan az olmaması yeterlik kriteri olarak aranır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 65’inci maddesinde “ (1) İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum gerekçeleriyle birlikte bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. …” hükmü bulunmaktadır.
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Akdağmadeni Bahçecik Barajı İkmali (2015A01-2196)
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2015A01-2196 (Akdağmadeni-Bahçecik)
d) Kodu:
e) Miktarı: Temelden 70,00 m yüksekliğinde SSB (Silindirle Sıkıştırılmış Beton) Dolgu Baraj İkmali.
SSB (Silindirle Sıkıştırılmış Beton) Dolgu Baraj İkmali kapsamında 419.212,15 m3 SSB beton 49.042 m3 Açıkta beton 6.514 m3 Betonarme betonu 52.568 ton beton imalatlarına giren çimento 318,64 ton demir, çelik boru, vana, kazı, yol, elektrik ve diğer işler….” düzenlemesine,
Anılan Şartname’nin “İhaleye ilişkin bilgiler” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.1.
a) İhale kayıt numarası: 2021/236342
b) İhale usulü: Açık ihale.
c) İhale (son teklif verme) tarihi ve saati: 03.06.2021 Saat: 11:00
…” düzenlemesine,
Söz konusu Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “… 7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen, c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 100’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir. ” düzenlemesine,
İhale ilanı’nın “ Mesleki ve Teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 4.3’üncü maddesinde “ 4.3.1. İş deneyim belgeleri:
Son on beş yıl içinde bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ve teklif edilen bedelin % 100 oranından az olmamak üzere ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Başvuruya konu ihalenin “Akdağmadeni Bahçecik Barajı İkmali” işine ilişkin olduğu, 94 adet ihale dokümanı indirildiği, 03.06.2021 tarihinde yapılan ihaleye 44 istekli tarafından teklif verildiği, isteklilerden Dirgün İnşaat Turizm Doğalgaz Tekstil Gıda Ticaret Ltd. Şti. tarafından ihale sonrasında 04.06.2021 tarihli dilekçe ile ihale dokümanında istenilen iş deneyim oranının ilgili mevzuat hükümlerine aykırı şekilde belirlendiği yönünde şikâyet başvurusunda bulunulduğu, söz konusu başvuru ihale komisyonunca yerinde bulunarak 08.06.2021 tarihinde ihalenin iptal edildiği, ihalenin iptali kararının 09.06.2021 tarihinde tüm isteklilere tebliğ edildiği, idarece isteklilere yapılan tebligatta alınan karara ilişkin başvuru merciinin Kayseri İdare Mahkemeleri olarak belirtildiği, ihalenin iptali kararına ilişkin olarak isteklilerden İnelsan İnşaat Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından 14.06.2021 tarihinde Kuruma doğrudan itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, söz konusu itirazen şikâyet başvurusunun incelenmesi neticesinde alınan 2021/UY.I-1248 sayılı Kurul kararı ile şikâyetin reddine karar verildiği, isteklilerden Vestan İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş. tarafından ise Kayseri 1. İdare Mahkemesi’nde dava açıldığı, anılan Mahkeme’nin 03.08.2021 tarih ve E:2021/826, K:2021/768 sayılı kararıyla davada idari merci tecavüzü bulunduğu tespitinin yapıldığı, dava dilekçesinin itirazen şikâyet başvurusu yerine geçmek üzere Kurum’a gönderilmesine karar verildiği, 05.08.2021 tarihinde dava dilekçesinin Kurum kayıtlarına alındığı, söz konusu başvuruya ilişkin yapılan ön incelemede şekli eksikliklerin tespit edilerek anılan istekliye bildirildiği ve mahkemece gönderilen dava dilekçesinin şekil eksikliklerinin anılan istekli tarafından tamamlanarak 10.08.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alındığı anlaşılmıştır.
İhale konusu işin temelden 70,00 m yüksekliğinde SSB (silindirle sıkıştırılmış beton) dolgu baraj ikmali olduğu, kapsamının ise SSB dolgu baraj ikmali için 419.212,15 m3 SSB, 49.042 m3 açıkta beton, 6.514 m3 betonarme betonu, 52.568 ton beton imalatlarına giren çimento, 318,64 ton demir, çelik boru, vana, kazı, yol, elektrik imalatları ve diğer işlerden oluştuğu ve söz konusu işe ilişkin yaklaşık maliyetin 219.917.985,59 TL olarak belirlendiği görülmüştür.
İhaleye ait İdari Şartname’nin mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterlerin düzenlendiği 7.5’inci maddesinde ihaleye katılacak isteklilerden, teklif edilen bedelin % 100’ünden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulmasının istendiği tespit edilmiştir.
Yukarıda yer verilen Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 39’uncu maddesinde, Kanun’un 19’uncu maddesi ile 21’inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ve yaklaşık maliyeti eşik değerin iki katı ile bu değerin üzerinde olan ihalelerde, yeterlik kriteri olarak istenilecek iş deneyim belge tutarının teklif edilen bedele oranının % 50’den az ve % 80’den fazla olmayacak şekilde belirlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Kanun’un 8’inci maddesi ile söz konusu maddeye ilişkin olarak düzenlenen dipnotta Kanun kapsamındaki idarelerin yapım işleri için 01/02/2021 – 31/01/2022 dönemi için geçerli parasal limitin 81.614.303,00 TL olarak belirlendiği görülmüş, açık ihale usulüyle gerçekleştirilen başvuruya konu ihalede yaklaşık maliyetin 219.917.985,59 TL olarak hesaplandığı anlaşılmıştır.
Söz konusu yaklaşık maliyet tutarının Kanun’da öngörülen eşik değerin iki katının üzerinde olduğu, bu durumda ihale dokümanı düzenlemelerinde iş deneyimine ilişkin olarak öngörülen yeterlik kriterinin teklif edilen bedele oranının % 50’den az ve % 80’den fazla olmayacak şekilde belirlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Ancak İdari Şartname düzenlemelerinde, mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin olarak ihaleye katılacak isteklilerin sunması gereken iş deneyim belgesi tutarının, teklif edilen bedelin en az % 100’ü oranında olmasının istendiği, yapılan şikâyet başvurusu üzerine söz konusu yeterlik kriterinin mevzuata aykırı olarak belirlendiği tespiti yapılarak bu gerekçeyle ihalenin iptal edildiği, ilanda yer alan doküman düzenlemesine ilişkin olarak süresinde yapılmış bir başvuru bulunmamakla birlikte ihalenin iptaline gerekçe gösterilen hususun ilgili mevzuat hükümlerine açıkça aykırı olduğu ve söz konusu aykırılığın ihaleye katılımı ve rekabeti engelleyici nitelikte olduğu, ihale mevzuatı uyarınca ihale komisyonu kararı üzerine idarenin, bütün teklifleri reddederek gerekçesini belirtmek suretiyle ihaleyi iptal etme yetkisinin bulunduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde, idarece ihalenin iptal edilmesi işleminin mevzuata aykırı olmadığı sonucuna ulaşılmış ve başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği le karar verildi.
- Published in İdarenin Takdir Yetkisi, İhale Danışmanı, İhale Danışmanı Ankara
İdarelerin İhtiyaçlarını Karşılarken Alımını Yapacağı Malzemenin Teknolojik Performansını Belirleme Konusunda Takdir Yetkisi Bulunmaktadır
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/256695 İhale Kayıt Numaralı “36 Aylık Radyoterapi Hizmeti Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Aydın Adnan Menderes Üniversite Hastanesi Başhekimliği tarafından 07.07.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “36 Aylık Radyoterapi Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Medko Makina İthalat İhracat Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi nin 11.06.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.06.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.06.2021 tarih ve 30129 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.06.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1129 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale İlanı’nın “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 4.3’üncü maddesi ile Teknik Şartname’nin “I. Genel Tanım ve Özellikler” başlıklı maddesindeki “8. Sistemlerin bütün elemanlarının günümüz teknolojisinin en üst düzeyinde ve zamanla yeni teknolojik donanımlara “up-grade” edilmeye uygun olması gerekmektedir. Bu nedenle katılımcı firmalar şartnameye uyan en son model ekipman, teçhizat ve yazılımları teklif edeceklerdir. Toplama ve fason üretilen cihaz değerlendirmeye alınmayacaktır. Bu durum cihazın imal tarihi ve seri numarasını gösteren belgeler teklif dosyasında sunulmalıdır. Cihazın yeni ithal edilecek olması durumunda teklif verecek fırma(istekli firma) tarafından imzalı ve onaylı yeni cihaz ile ilgili evrak/belge teklif dosyasında sunulacaktır.” düzenlemesinden “firmalar şartnameye uyan en son model ekipman, teçhizat ve yazılımları teklif edeceklerdir.” ifadesinin çıkartılmasının gerektiği, zira “firmalar şartnameye uyan en son model ekipman, teçhizat ve yazılımları teklif edeceklerdir” düzenlemesinin rekabeti daralttığı ve 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiği, bu düzenlemeye göre Varian firmasının üretimi bir cihaz ile teklif vermek isteyen istekli, Varian Marka Halcyon Model cihaz Teknik Şartnamesi’nin diğer maddelerini karşılamasına karşın aynı cihaz serisinin en üst modeli olan Varian Marka Ethos model cihazı teklif vermek mecburiyetinde olduğu,
2) İhale İlanı’nın “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 4.3’üncü maddesi ile Teknik Şartname’nin “I. Genel Tanım ve Özellikler” başlıklı maddesindeki “10. Üretimden kalkmış cihazlar teklif edilmemeli ve firmalar teklif ettikleri cihazın halen üretimde olduğunu (cihazın marka ve modelinin görülebileceği) gösterir üretici firma, distribütör firma ve/veya Türkiye Yetkili Satıcı tarafından onaylı belge verecektir.” düzenlemesinin ilandan ve ihale dokümanlarından çıkarılması gerektiği, zira Teknik Şartname’ye uyan bir sistemle hizmetin gerçekleşmesi cihazın üretimi dursa da devam etse de tedavinin etkisini değiştirmeyeceği, cihazın üretiminin devam etmesi ya da etmemesinin kanser hastalarının göreceği fayda ile ilintili olmadığı, cihazlardaki zorunlu güncellemelerin üretiminin devam etmesi ya da üretimden kalkması ile hiçbir ilgisinin bulunmadığı, zorunlu güncellemelerin cihazın ilk kurulduğu ve kullanılmaya başlandığı andan itibaren cihazlar kullanılmaya devam ettiği sürece yapılacağı, kaldı ki bugün üretimi devam eden bir sistemin ihale ya da sözleşme tarihine kadar üretimden kalkmayacağının belirsiz olduğu, öte yandan yapılan ihale, mal alımı olmayıp sistem hizmet alımı için teklif verecek istekli firmanın malı olduğu, bu nedenle cihazın, idarece ihale süresi olan 36 ay boyunca kullanıldıktan sonra firmanın malı olup hastaneyle hiçbir ilgisinin kalmayacağı, dolayısıyla söz konusu düzenlemenin rekabeti son derece daralttığı,
…
1) Başvuru sahibinin 1 ve 2’nci iddialarına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur. (Ek cümle: 30/09/2020-31260 R.G/1. md., yürürlük: 20/10/2020) Bu şartnamelerde yerli isteklilerin katılımını engelleyici düzenlemelere yer verilemez.
(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir….” hükmü,
Teknik Şartname’nin “I. Genel Tanım ve Özellikler” başlıklı maddesinde “8. Sistemlerin bütün elemanlarının günümüz teknolojisinin en üst düzeyinde ve zamanla yeni teknolojik donanımlara “up-grade” edilmeye uygun olması gerekmektedir. Bu nedenle katılımcı firmalar şartnameye uyan en son model ekipman, teçhizat ve yazılımları teklif edeceklerdir. Toplama ve fason üretilen cihaz değerlendirmeye alınmayacaktır. Bu durum cihazın imal tarihi ve seri numarasını gösteren belgeler teklif dosyasında sunulmalıdır. Cihazın yeni ithal edilecek olması durumunda teklif verecek fırma(istekli firma) tarafından imzalı ve onaylı yeni cihaz ile ilgili evrak/belge teklif dosyasında sunulacaktır.
…
10. Üretimden kalkmış cihazlar teklif edilmemeli ve firmalar teklif ettikleri cihazın halen üretimde olduğunu (cihazın marka ve modelinin görülebileceği) gösterir üretici firma, distribütör firma ve/veya Türkiye Yetkili Satıcı tarafından onaylı belge verecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhaleyi gerçekleştirecek olan idarelerin alımını yapacağı malın teknik özelliklerini belirlerken, istekliler arasında rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve fırsat eşitliğini sağlayacak şekilde ihale dokümanı hazırlaması gerekmekle birlikte; aynı zamanda ihtiyacını karşılayacak cihazın teknolojik performansına ilişkin verimliliği ve fonksiyonelliği de göz önünde bulundurmaları ve ihtiyacın uygun şartlarla, zamanında ve kaynakları verimli kullanarak tedarikini de sağlamaları gerekmektedir.
Hızla gelişen teknoloji ve kullanıma bağlı olarak cihazların ilk günkü performanslarını yitirmemeleri ve atıl kalmamaları verimlilik ve fonksiyonelliği sağlama amacı içinde anlamını bulabilecek muhtemel haller olup, idarelerce bu hususların göz önünde bulundurulması zorunludur. Kaldı ki alınacak cihazların atıl kalması veya alımından itibaren kısa bir süre içerisinde performasını yitirmelerinin de ihtiyaçların uygun şartlarla, zamanında ve kaynakları verimli kullanarak tedarik edilmesi amacını sağlamayacağı da açıktır.
Bu itibarla Teknik Şartname’de, sistemlerin günümüz teknolojisinin en üst düzeyinde ve zamanla yeni teknolojik donanımlara “up-grade” edilmeye uygun olması gerektiği, katılımcı firmaların şartnameye uyan en son model ekipman, teçhizat ve yazılımları teklif edecekleri, üretimden kalkmış cihazların teklif edilmeyeceği ve firmaların teklif ettikleri cihazın halen üretimde olduğunun belgelendirilmesine yönelik düzenlemelere yer verilmiş ayrıca Teknik Şartnamede alım konusu olan cihazların teknik özelliklerine genişçe yer verilerek alım konusu cihazlarda aranacak teknik özellikler belirlenmiştir. Bu bakımdan idarenin; ihale konusu malın asgari değerlere bağlı olarak teknik özelliklerini belirlendiği, bununla yetinmeyerek verimlilik ve fonksiyonelliği sağlama adına isteklilerden tekliflerini sunarken Teknik Şartname’de özellikleri belirlenen cihazların günümüz teknolojisinin en üst düzeyinde ve en son model ekipmana sahip olması amaçlı düzenlemeler yaptığı idarelerin ihtiyaçlarını karşılarken alımını yapacağı malzemenin teknolojik performansını belirleme konusunda takdir yetkisi, ihtiyaçları uygun şartlarla, zamanında ve kaynakları verimli kullanarak tedarik etme noktasında ise görevi olduğundan söz konusu düzenlemenin 4374 sayılı Kanun’un 5’inci maddesindeki temel ilkelere aykırılık oluşturmadığı sonucuna varılmış olup, iddia yerinde görülmemiştir.
- Published in İdarenin Takdir Yetkisi, İhale Danışmanı, İhale Danışmanı Ankara
İhaleyi Yapan İdare, Yeterli Rekabetin Gerçekleşmediğinden Bahisle İhalenin İptaline Karar Verilebilir
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/582835 İhale Kayıt Numaralı “24 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme Ve Dağıtım Hizmeti Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
KARAR:
İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü tarafından yapılan 2020/582835 ihale kayıt numaralı “24 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme ve Dağıtım Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Nur Grup Yemek Gıda Temz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Çağ Yemek Gıda San. ve Tic. A.Ş. – One Organizasyon Gıda San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 30.12.2020 tarihli ve 2020/UH.I-2176 sayılı karar ile “ 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Davacı Nur Grup Yemek Gıda Temz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Çağ Yemek Gıda San. ve Tic. A.Ş. – One Organizasyon Gıda San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 5. İdare Mahkemesinin 11.03.2021 tarihli ve E:2021/187, K:2021/365 sayılı kararında dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu kararın gereklerini yerine getirmek üzere Kamu İhale Kurulu tarafından alınan 07.04.2021 tarihli ve 2021/MK-143 sayılı karar ile “ 1- Kamu İhale Kurulunun 30.12.2020 tarihli ve 2020/UH.I-2176 sayılı kararının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, idarenin ihalenin iptali kararının iptaline” karar verilmiş, anılan Mahkeme kararının Kurum tarafından temyizi üzerine verilen Danıştay Onüçüncü Dairesinin 01.06.2021 tarihli ve E:2021/1676, K:2021/2003 sayılı kararında “…Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun hükümleri uyarınca ihaleyi yapan idarenin, anılan Kanun’un 5. maddesinde belirtilen ilkeleri gözetmek zorunda olduğu ve söz konusu ilkelere uygun sonuçlanmayan ihalelerde kanunla idareye tanınan ihaleyi iptal yetkisini kullanabileceği dikkate alındığında, 10 teklif verilen ihalede geçerli kabul edilen 3 teklifin de belli bir fiyat aralığında toplandığı, yaklaşık maliyete yakın olduğu ve ihaleyi yapan idarece yeterli rekabetin gerçekleşmediğinden bahisle ihalenin iptaline dair verilen karara karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık, anılan kararın işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.” gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1- Kamu İhale Kurulunun 07.04.2021 tarihli ve 2021/MK-143 sayılı kararının iptaline,
2- Anılan Danıştay Onüçüncü Dairesi kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda Kamu İhale Kurulunun 30.12.2020 tarihli ve 2020/UH.I-2176 sayılı kararının hukuken geçerliliğini koruduğuna,
Oybirliği ile karar verildi.
- Published in İdarenin Takdir Yetkisi, İhale Danışmanı, İhale Danışmanı Ankara
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/684131 İhale Kayıt Numaralı “Kocaeli Devlet Hastanesi 36 Aylık Görüntüleme (Raporlama Dahil) Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Kocaeli İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 12.01.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kocaeli Devlet Hastanesi 36 Aylık Görüntüleme (Raporlama Dahil) Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Baytuna Sağlık Eğitim Altın İnş. Dan. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. nin 03.02.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.02.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.02.2021 tarih ve 9639 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.02.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/344 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Tekliflerinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı, fakat idare tarafından belirlenen birim puan bazındaki yaklaşık maliyet ile firmaları tarafından birim puan bazında verilen teklif arasında az miktarda farkın bulunduğu, taraflarının hem MR hem de BT hizmeti kısmına 0,37 TL teklif ettiği ve toplam teklif bedelinin 11.462.349,88 TL olduğu, yaklaşık maliyetinin 10.993.140,78 TL olarak belirlendiği dikkate alındığında idarece belirlenen birim puan yaklaşık maliyetinin 0,35 TL olduğu ve firmaları tarafında verilen teklif ile arasında sadece 0,02 TL farkın bulunduğu,
Bir teklifin yaklaşık maliyet üzerinde olmasının, tek başına değerlendirme dışı bırakılmayı gerektirecek bir gerekçe olmadığı, yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifin de geçerli teklif olduğu, birim yaklaşık maliyet ile firmaları tarafından teklif edilen birim fiyat arasındaki farkın az olması sebebiyle değerlendirme dışı bırakılmalarının hakkaniyete aykırı olduğu,
Taraflarının teklifi reddedilmeden önce idarece Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3’üncü maddesinin dikkate alınması ve gerekli araştırmanın yapılmasının gerektiği, araştırma yapıldığında tekliflerinin Teknik Şartname’deki tüm istekleri karşılama noktasında yaklaşık maliyet altında bir fiyat olduğunun görüleceği, kaldı ki Kamu İhale Kurumu’nun yaklaşık maliyetin üzerinde olan firma üzerinde ihalenin bırakılmasında aykırılık görmediği,
Sağlık Uygulama Tebliği hükümlerine göre sağlık hizmetlerinin SUT fiyatları ile faturalandırılmasında esas alınacak birim çarpan tutarının sabit olarak 0,593 olarak tespit edildiği, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği 8’inci maddesi gereğince yaklaşık maliyet belirlenirken SUT fiyatları üzerinden %8 KDV, %1 SHÇEK Payı, %1 Hazine Payı ve %5 Sağlık Bakanlığı Merkez Payı olmak üzere toplamda %15 oranında indirilmesi gereken giderin bulunduğu, bu giderlerin toplam tutarının birim puan çarpanı üzerindeki yükünün (0,593*%15) 0,08895 TL olduğu, bunlardan bazılarının tahakkuktan bazılarının ise tahsilattan hesaplanması gerekirken iddiaları kapsamında hepsinin tahakkuktan hesaplanacağının varsayıldığı, oysaki tahakkuk ve tahsilattan ayrı ayrı hesaplanması durumunda birim puan çarpanı üzerindeki yükün 0,08895 TL’den daha düşük olacağı, sabit birim çarpan tutarından birim puan çarpanı üzerindeki yük çıkarıldığında (0,593-0,08895) 0,50405 TL birim puan tutarının bulunacağı, ayrıca döner sermaye işletmelerinin de kar amaçlı tüzel yapılar olduğu dikkate alındığında %20 kar payı hesaplandığında (0,50405:1,25) 0,40324 TL birim puan yaklaşık maliyetin ortaya çıkacağı, firmaları tarafından ise bu fiyattan daha düşük olan 0,37 TL fiyat teklifi sunulduğu,
Teknik Şartname içeriğinde MR ve BT cihazları, bu cihazların ekipmanları ve aksesuarlarının yanında, 8 çekim teknisyeni, 2 tıbbi sekreter, bekleme alanlarının tefrişi, klima vb. sistemlerin kurulması, çekim odalarının kurşunlanması gibi birçok kalemi de içine alan fiziksel alan düzenlemeleri ve imalatlarının da bulunduğu, dolayısı ile yaklaşık maliyet hesap tablolarında bu giderlerin de birim yaklaşık maliyetlerinin belirlenmesi ve toplam yaklaşık maliyetin bu unsurları da içerisine alarak hesaplanması gerektiği, idarece yaklaşık maliyet hesabı yapılırken Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 7 ve 8’inci maddelerine uygun hesaplama yapılmadığı, yaklaşık maliyetin olması gerekenden düşük hesaplandığı, yaklaşık maliyetteki hatalar giderildikten sonra ortaya çıkacak doğru yaklaşık maliyet dikkate alınarak ihale komisyonunca değerlendirme yapılması gerektiği,
…
Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
…
26.01.2021 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararından, 4 adet ihale dokümanı indirilen başvuruya konu elektronik ortamda gerçekleştirilen ihaleye 2 adet teklif verildiği, başvuru sahibi Baytuna Sağlık Eğitim Altın İnş. Dan. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin yaklaşık maliyet üzerinde olması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Tomokay Özel Sağlık Hiz. ve Turz. Tic. ve San. Ltd. Şti. olarak belirlendiği görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 16’ncı maddesinden yaklaşık maliyet üzerinde bulunan tekliflerin yaklaşık maliyet ve bütçe ödenekleri dikkate alınarak değerlendirileceği ve yapılan bu değerlendirme sonucunda ekonomik açıdan en avantajlı teklifi belirleme veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmama hususunun idarelerin takdir yetkisinde bulunduğu anlaşılmaktadır.
Ayrıca yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden şikâyet başvurusunun ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21’inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde yapılacağı anlaşılmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3’üncü maddesinde yapılan açıklamadan yaklaşık maliyet üzerindeki tekliflere ilişkin kararın idarenin takdirine bırakıldığı anlaşılmış olup, somut olayda takdir yetkisinin yaklaşık maliyet üzerindeki tekliflerin uygun bulunmaması yönünde kullanıldığı görüldüğünden, yaklaşık maliyet üzerindeki teklifinin idare tarafından kabul edilmemesi işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Başvuru sahibinin, taraflarınca Sağlık Uygulama Tebliği hükümlerine göre hesaplanan birim puan yaklaşık maliyetten daha düşük olan 0,37 TL fiyat teklifi sunulduğu, yaklaşık maliyet hesabı yapılırken Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 7 ve 8’inci maddelerine uygun hesaplama yapılmadığı, yaklaşık maliyetin olması gerekenden düşük hesaplandığına yönelik iddiaları incelendiğinde, bahse konu iddiaların yaklaşık maliyet hesabına yönelik olduğu ve bu açıdan söz konusu iddialar kapsamında şikâyete yol açan durumun farkına varılması gereken tarihin ihale tarihi olan 12.01.2021 tarihi olduğu, bu tarihi izleyen 10 gün içinde en geç 22.01.2021 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 03.02.2021 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin anılan iddialarının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
…
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Tomokay Özel Sağlık Hiz. ve Turz. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
İhalenin İptal Edilmesi – İdarenin Takdir Hakkını İhale Hukukunun Temel İlkeleri Çerçevesinde Kullanmasının Gerektiği – Danıştay Kararı
Karar No : 2019/MK-177
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/309766 İhale Kayıt Numaralı “(Silifke-Mut) Ayr- Gülnar Yolu Km:0+000-50+384,03 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü Ve Bsk’lı Üstyapı İşleri (İkmal) Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
KARAR:
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan 2018/309766 ihale kayıt numaralı “(Silifke-Mut) Ayr- Gülnar Yolu Km:0+000-50+384,03 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü ve Bsk’lı Üstyapı İşleri (İkmal) Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Feza Taahhüt A.Ş. – Danış Yapı Madencilik San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 14.08.2018 tarihli ve 2018/UY.I-1516 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Davacı Feza Taahhüt A.Ş. – Danış Yapı Madencilik San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 6. İdare Mahkemesinin 30.11.2018 tarih ve E:2018/2142, K:2018/2720 sayılı kararı ile “dava konusu işlemin iptaline” karar verilmiş, bunun üzerine Kurul tarafından alınan 27.12.2018 tarih ve 2018/MK-427 sayılı karar ile “1- Kamu İhale Kurulunun 14.08.2018 tarihli ve 2018/UY.I-1516 sayılı kararının iptaline, 2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, idarenin ihalenin iptali kararının iptaline” karar verilmiştir. Anılan mahkeme kararının Kurum tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay Onüçüncü Dairesi tarafından 25.02.2019 tarih ve E:2019/46, K:2019/551 sayılı karar ile “…Dava dosyasındaki bilgiler değerlendirildiğinde; idarenin ihaleyi iptal edebilmesi için takdir yetkisi çerçevesinde makul sebeplerin oluştuğu, 4734 sayılı Kanun uyarınca ihaleyi yapan idarenin, Kanun’un 5. maddesinde belirtilen rekabet, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ile kaynakların verimli kullanılması ilkelerini gözetmek zorunda olduğu, idarenin takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gerekleri dışında sübjektif ve keyfi amaçlar doğrultusunda kullandığına ilişkin olarak dosya içeriğinde herhangi bir somut bilgi ve belge de bulunmadığı dikkate alındığında, ihalenin iptaline ilişkin olarak davacılar tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık, işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır…” gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1- Kamu İhale Kurulu’nun 27.12.2018 tarih ve 2018/MK-427 sayılı kararının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, Kamu İhale Kurulu’nun 14.08.2018 tarihli ve 2018/UY.I-1516 sayılı kararının hukuken geçerliliğini koruduğuna,
Oybirliği ile karar verildi.
Yeterlik Kriteri – Kendi Malı Olma Şartı – Yeterlik Kriteri Belirlemede İdarenin Takdir Yetkisi – Danıştay Kararı
Karar No : 2019/MK-152
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/209413 İhale Kayıt Numaralı “Karayolları 18 Bölge Müdürlüğü 181 Ve 183 Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım Ve Onarımı İle Kar Ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
KARAR:
Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan 2018/209413 ihale kayıt numaralı “Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü 181. ve 183. Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı ile Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması” ihalesine ilişkin olarak Varyap Madencilik Nakliye İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 11.07.2018 tarihli ve 2018/UY.I-1311 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Davacı Varyap Madencilik Nakliye İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından açılan davada, Ankara 11. İdare Mahkemesinin E:2018/1731, K:2018/2169 sayılı kararı ile dava konusu işlemin kısmen iptaline karar verilmesi üzerine Kurulca alınan 20.12.2018 tarih ve 2018/MK-407 sayılı karar ile “1- Kamu İhale Kurulunun 11.07.2018 tarihli ve 2018/UY.I-1311 sayılı kararının “araç üstüne takılan ekipmanlara ait özellikler” ve “isteklinin kendi malı olan makinelerin tevsiki”ne ilişkin iddialar ile ilgili kısımlarının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline” karar verilmiştir.
Kurum tarafından yapılan temyiz başvurusu sonucunda Danıştay Onüçüncü Dairesinin 11.02.2019 tarihli ve E:2019/47, K:2019/308 sayılı kararında “Aktarılan mevzuat kurallarının irdelenmesinden, ihale konusu işin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esas olmakla birlikte işin niteliğinin gerektirdiği hâllerde idare tarafından, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasının gerekli görüldüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanın yeterlik kriteri olarak belirlenebileceği, işin niteliği dikkate alınmak suretiyle, idarece temini öngörülen makine ve ekipmandan bir kısmının isteklinin kendi malı olmasına yönelik düzenleme yapılmasının idarenin takdirinde olduğu anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, ihale dokümanını satın alan davacı şirket tarafından gerek şikâyet gerekse Kuruma yapılan itirazen şikâyet başvurusunda yer verilen, “araç üstüne takılan ekipmanlara ait özelliklerin ihaleye katılımı daralttığı, araç üstü ekipmanların araca ait bir özellik olmayıp, gerektiğinde kısa sürede imalatı ve tadilatı yapılabilen özellikler olduğu, ancak araç üstü ekipmana ait özellikler aracın şase numarasına işleneceğinden bir ihaleye göre çöp haznesi uygun olan araç sahibi isteklinin, başka bir idarenin belirleyeceği özelliklere uymayacağı, böylelikle ihaleye katılım ve rekabet engellenerek kaynakların verimli kullanılması ilkesini ortadan kaldıracağı” iddiasına karşı Kurulca, “bazı araçlarda araç üstü ekipmanlar için istenilen kriterlerin ihtiyaçların karşılanması maksadıyla idarenin takdir yetkisi kapsamında değerlendirilebileceği, ayrıca ihaleye 9 isteklinin teklif verdiği göz önüne alındığında kendi malı olması istenilen ekipmanlara ilişkin aranılan özelliklerin mevzuat kuralları uyarınca idarenin ihtiyaçlarını uygun şartlarla ve zamanında sağlama sorumluluğu kapsamında değerlendirilmesi gerektiği” hususu belirtilmek suretiyle davacı şirketin bu iddiasının karşılandığı; ancak Ankara 11. İdare Mahkemesi’nce verilen kararda, davacı şirketin şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularında açıkça ifade edilmeyen hususlara ilişkin değerlendirme yapılarak davacının dava dilekçesinde belirttiği gibi “İhale dokümanında isteklilerin kendi malı olması istenilen araçlardan 1 adet vakumlu süpürgenin 6 metreküp çöp kapasiteli olmasının istenildiği; ancak idarece isteklilerin kendi malı olması istenilen araçların teknik özelliklerine yönelik belirlemeler yapılırken asgari ve azami sınırlamaya yer verilmesi, dolayısıyla uyuşmazlığa konu ihalede olduğu gibi (6 metreküp çöp kapasiteli olması) kesin ve net ifadelerden kaçınılması gerektiği, bu nedenle ihale dokümanında yer verilen “6 metreküp çöp kapasiteli olması” ifadesinin ihaleye katılımı daraltacağı veya engelleyeceği, dolayısıyla rekabeti olumsuz etkileyeceği şeklinde değerlendirmede bulunulduğu görülmüştür.
Öte yandan, davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunda yer alan İdari Şartname’de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın tevsiki hususuna ilişkin 7.5.5. maddesinin, Yapım işleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41. maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı düzenlendiği” iddiasına ilişkin olarak ise, idarece ihalede kendi malı olma şartı getirilen araçların tevsik belgeleri ile ilgili İdari Şartname’nin 7.5.5. maddesinde Yapım işleri ihaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41. maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen belgelerden “serbest muhasebeci raporu”na yer verilmediği görülse de, mevzuatta yer almayan yeni ve farklı bir belgenin istenilmediği, isteklilerin anılan Yönetmelik uyarınca kendi malı olan tesis, makine ve teçhizatı sayma suretiyle belirtilen diğer belgeler ile de tevsik edebilecekleri sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin bu kısımlarının iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.” ifadelerine yer verilerek Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1- Kamu İhale Kurulunun 20.12.2018 tarihli ve 2018/MK-407 sayılı kararının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, Kamu İhale Kurulunun 11.07.2018 tarihli ve 2018/UY.I-1311 sayılı kararının hukuken geçerliliğini koruduğuna,
Oybirliği ile karar verildi.
Yaklaşık Maliyetin Tespitine İlişkin Yöntemlerden Hangisinin Seçileceği Konusunda İdarenin Takdir Yetkisi
- Yaklaşık Maliyetin Tespiti
- İdarenin Takdir Yetkisi
- Sınır Değer
- Piyasa Araştırması
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/436436 İhale Kayıt Numaralı “2 Kısım, 501 Tam Sefer, 48 Büyük Otobüs (45 Kişilik) ve 28 Küçük Otobüs (27 Kişilik) Personel Servis Aracı Kiralama” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Hava Kuvvetleri Komutanlığı Karargâh Destek Kıta Grup Komutanlığı tarafından 23.10.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2 Kısım, 501 Tam Sefer, 48 Büyük Otobüs (45 Kişilik) ve 28 Küçük Otobüs (27 Kişilik) Personel Servis Aracı Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Alemsa Turizm Seyahat Taşı. Tem. Otom. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 01.11.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 12.11.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 13.11.2018 tarih ve 55245 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.11.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1683 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 23.10.2018 tarihinde gerçekleştirilen 2018/436436 İKN’li ihalenin 2’nci kısmına teklif verdikleri, ihaleye katılan firma temsilcilerinin hazır bulunduğu oturumda ihale komisyonu tarafından, teklif zarflarının açılmasından önce, iki kısımdan oluşan ihalenin 1’inci kısmının yaklaşık maliyetinin 11.245.261,63 TL ve şikâyete konu 2’nci kısmın yaklaşık maliyetinin ise 11.760.804,66 TL olarak açıklandığı, ancak firmaları tarafından,
1- Ankara Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası 2018 – 2019 Yılı Fiyat Tarifesi,
2- İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine ilişkin olarak piyasadan yapılan fiyat araştırması kapsamında elde edilen fiyatlar ve aritmetik ortalamaları,
3- İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar ve aritmetik ortalamaları,
4- Benzer ihalelerde bir önceki ihalede verilen teklif fiyatların TEFE/ÜFE güncellenmeleri,
5- Firmamızca teklif verilen 2’nci kısma ilişkin her bir servis aracının kat edeceği km cinsinden mesafe ve akaryakıt tutarı,
6- İhaleyi oluşturan her iki kısım arasındaki km cinsinden mesafe farkı ve bu farka ilişkin her iki kısma ait tutar farkı,
7- İhalede 2’nci kısma ilişkin isteklilerce sunulan fiyat tekliflerinin mukayesesi yapılarak her türlü hesaplama yöntemi denenmesine rağmen idarece belirlenen yaklaşık maliyet tutarına ulaşılamadığı,
Firmaları tarafından yapılan şikâyet başvurusuna verilen cevapta, İdare tarafından yaklaşık maliyet tutarının belirlenebilmesi için firmalarının da içinde bulunduğu 5 (beş) özel sektör firması ile Ankara Servis İşletmecileri Esnaf Odasına, yaklaşık maliyet araştırma tutanağı, Personel Servis Aracı Kiralanması Hizmet Alımı ile İlgili İdari Şartnamede Yer Alacak Hususlar ve Teknik Şartname örneği gönderilerek, yaklaşık maliyete esas teşkil edecek fiyatlandırmaların talep edildiğinin ve yaklaşık maliyet bedelleri çok yüksek olan 2 (iki) firmanın verdiği fiyatlar çıkarılarak 4 (dört) firmanın verdiği yaklaşık maliyet bedellerinin ortalaması alınarak yaklaşık maliyet tutarının belirlendiğinin belirtildiği,
Söz konusu “yaklaşık maliyet araştırma tutanağı 1 ve 2’nci kısım tablosu” incelendiğinde, seferlere yönelik her şey dahil toplam fiyat istenildiği, kendilerinin de bu çerçevede teklif verdiği, fakat bunun ancak götürü bedel ile yapılan ihalelerde mümkün olduğu, birim fiyat teklif alınmak suretiyle çıkılan bahse konu ihalede ihale dokümanının bütünündeki giderler göz önünde bulundurularak yaklaşık maliyet hesap cetvelinin hazırlanması gerektiği,
Şöyle ki, yaklaşık maliyet hesap cetvelinin, araçlara yönelik giderler (araç amortisman gideri, akaryakıt giderleri, kasko giderleri, trafik sigorta giderleri, koltuk sigortası giderleri, bakım onarım giderleri, araç yazlık ve kışlık lastik, akü giderleri, MTV gideri, egzoz emisyon ölçümü gideri, araç uygunluk), araç sürücü personeline yönelik giderler (çalışma saatleri ile orantılı ücret giderleri, ücrete bağlı SSK prim ve stopaj giderleri, yol ve yemek ücreti giderleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri giderleri, kişisel koruyucu donanım giderleri, sürücü personel uygunluk belge giderleri, kıdem ve ihbar tazminatı giderleri) ve ihaleye yönelik giderlerden (genel giderler, sözleşme giderleri, firma karı) oluşması gerektiği,
Firmaları tarafından yapılan hesaplamalar neticesinde, yaklaşık maliyet tutarının çok düşük belirlenmesi nedeniyle, yukarıda yer verilen gider kalemlerinden en azından bir kısmının yaklaşık maliyet hesap cetveline yansıtılmadığı kanaatinde oldukları, ayrıca hatalı hesaplama yapılması nedeniyle yaklaşık maliyetin çok düşük çıkmasının ihalede sınır değerin yanlış hesaplanması ve aşırı düşük tekliflerin hatalı belirlenmesine de yol açacağı,
Sonuç olarak, idarece hazırlanan yaklaşık maliyet hesap cetvelinin, iş kalemleri ile ilgili bütün unsurları içerip içermediğinin tespit edilerek bahse konu iş kalemleri bir takım gider unsurlarını içermiyor ise, bu gider unsurlarının ilave edilerek yeniden düzenlenmesi,
Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutarda aritmetik hata var ise düzeltilmesi,
Genel giderler ve sözleşme giderleri eklenmemiş ise eklenmesi,
Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak %7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenmemiş ise eklenmesi,
Akaryakıt ve işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuattan kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığı vaki ise, gerekçesi belirtilmek suretiyle bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet tutarının güncellenmesi gerektiği,
Yaklaşık maliyet hesap cetvelinin mevzuata aykırı şekilde düzenlenmesi nedeniyle, tekliflerinin yaklaşık maliyetin üzerinde kaldığı, bunun ise mağduriyetlerine sebep olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.…
(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.
(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.
…” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.
(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;
- a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,
- b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,
- c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,
…
Esas alınır.
(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.
(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;
- a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.
- b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez…
(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.
(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükmü,
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
- a) Adı: 2 KISIM, 501 TAM SEFER, 48 BÜYÜK OTOBÜS (45 KİŞİLİK) VE 28 KÜÇÜK OTOBÜS (27 KİŞİLİK) PERSONEL SERVİS ARACI KİRALAMA
- b) Miktarı ve türü: 501 tam sefer; 1’inci kısım için 24 büyük otobüs(45 Kişilik),14 küçük otobüs (27 Kişilik)toplam 1251 Km. ve 2’nci kısım için 24 büyük otobüs(45 Kişilik),14 küçük otobüs(27 Kişilik)toplam 1779 Km personel servis aracı kiralanması hizmet alımı işidir.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
- c) Yapılacağı yer: Hv.K.K.lığı Şehit Hv.Ulş.Er Ali ÖZTAŞ araç platformu (Bakanlıklar/Ankara) ile sözleşme tasarısında detayları belirtilen güzergahlar arası gidiş ve dönüş
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyata dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
02.11.2018 tarihli şikâyete konu 2’nci kısma ait kesinleşen ihale komisyonu kararına göre, açık ihale usulüyle yapılan ihaleye 7 isteklinin teklif verdiği, bu isteklilerden Güldenler Tur. Taş. Nak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve Öz Üstün Tur. Taş. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş oldukları iş deneyim belgeleri İdari Şartname’de belirtilen asgari tutarı sağlamadığı için anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin Etimesgut Seyahat İnş. Tur. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı görülmüştür.
İdare tarafından Kuruma gönderilen ihale onay belgesi ve eki yaklaşık maliyet hesap cetveli ile yaklaşık maliyetin tespitine yönelik belgeler incelendiğinde;
İhale konusu işin 2 (iki) kısımdan oluştuğu, şikâyete konu olan 2’nci kısmın yaklaşık maliyetinin 11.760.804,66 TL olmak üzere toplam yaklaşık maliyetinin 23.006.066,29 TL olarak belirlendiği,
2’nci kısmın yaklaşık maliyet hesap cetveli incelendiğinde; anılan cetvelin 38 kalemden oluştuğu, söz konusu iş kalemlerine ilişkin açıklamalarda iş kalemi bazında hizmetin gerçekleştirileceği aracın çeşidi, km bilgisi ve güzergâhı bilgilerinin belirtildiği, ayrıca tüm araçların tam sefer yapacağı bilgisine yer verildiği ve %10 oranında yüklenici kârının öngörüldüğü görülmüştür.
İhale onay belgesinin ekinde yer verilen yaklaşık maliyetin hesaplanmasına dayanak teşkil eden belgeler incelendiğinde ise, idare tarafından Ankara Servis Aracı İşletmeleri Esnaf Odası ile Ankara Ticaret Odası’na yaklaşık maliyete esas fiyatların belirlenmesi amacıyla yazı yazıldığı, bahse konu yazılara verilen cevaplarda ihale konusu iş kapsamında belirlenen birim fiyatlara (Otobüs (36 ve üzeri) kalkış ücreti 282,00 TL, km ücreti 3,10 TL, midibüs (26-35) kalkış ücreti 249,00 TL, km ücreti 2,60 TL vb.) yer verildiği,
Ayrıca, ihale konusu işi oluşturan iş kalemlerine ilişkin olarak alım konusu iş ile iştigal eden, başvuru sahibinin de aralarında olduğu, 5 (beş) firmadan fiyat araştırması yapıldığı, söz konusu firmalara “HV.K. Komutanlığı KH.DES.KT. Grup Komutanlığı Yaklaşık Maliyet Araştırma Tutanağı 1. Kısım/2.kısım”, “Personel Servis Aracı Kiralanması Hizmet Alımı ile İlgili İdari Şartnamede Yer Alacak Hususlar” ve şikâyete konu ihaleye ait Teknik Şartname’nin gönderildiği görülmüştür.
İdare tarafından, fiyat teklifi alınan firmalardan Çetinkaya Turzm Tic. Ltd. Şti ile başvuru sahibi Alemsa Turizm Seyahat Taşı. Tem. Otom. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin fiyat tekliflerinin diğer firmaların verdiği fiyat tekliflerine oranla yüksek olduğu için ortalamaya dahil edilmediği ve anılan firmalar dışında kalan 3 (üç) firmanın fiyat teklifleri ile Ankara Servis Aracı İşletmeleri Esnaf Odasının göndermiş olduğu 2018 yılı standart fiyat listesinin araçların büyüklüğü, yıllık sefer sayısı ve günlük yapılan mesafelere göre hesaplanarak oluşturulan birim fiyatların aritmetik ortalaması alınmak suretiyle şikâyete konu 2‘nci kısma ilişkin yaklaşık maliyetin belirlendiği anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 9’uncu maddesinde hizmet alımı ihalelerinde, ihale yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyetin belirleneceği ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterileceği, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinde idarelerin, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit edecekleri ve bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, madde hükmünde belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması yapılabileceği, yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde ise Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatları, ihaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar, ilgili odalarca belirlenmiş fiyatlar veya ihale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabileceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturaların değerlendirmeye alınmayacağı ve buna ilişkin gerekçelerin yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterileceği belirtilmiştir.
Yapılan incelemede, idare tarafından şikâyete konu 2’nci kısma ilişkin yaklaşık maliyet tespitinin, ilgili odalarca belirlenmiş fiyatlar ile ihale konusu işi oluşturan 38 iş kalemine ilişkin olarak piyasa fiyat araştırması kapsamında elde edilen fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle yapıldığı, fiyat araştırması kapsamında fiyat teklifi istenilen firmalara ihale dokümanında yer alacak bütün hususların belirtildiği dokümanının gönderildiği ve ihale dokümanında yer alan tüm hususlar dikkate alınarak teklif verilmesinin istenildiği, fiyat teklifi veren 2 (iki) firmanın fiyat teklifinin değerlendirmeye alınmadığı ve bu hususa ilişkin gerekçenin yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterildiği belirlenmiştir.
Başvuru sahibinin şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından verilen cevapta da görüldüğü üzere, anılan firmalara gönderilen “Personel Servis Aracı Kiralanması Hizmet Alımı ile İlgili İdari Şartnamede Yer Alacak Hususlar” başlıklı doküman ve şikâyete konu ihaleye ait Teknik Şartname’de yer alan hususlar doğrultusunda şikâyete konu ihaleye ait ihale dokümanının oluşturulduğu, söz konusu dokümanda yaklaşık maliyetin fiyat tespitine yönelik belirleme yapılırken ihale dokümanı kapsamında yer alan ve taşıma hizmeti için gerekli olan her türlü gider bileşeninin teklif fiyata dahil edilmesi gerektiğinin açık olduğu, bu çerçevede idarenin gider bileşenlerini ayrı ayrı belirtilmesine gerek olmadığı, ihale tarihine kadar geçen sürede yürüklükteki asgari ücret tutarında değişiklik bulunmadığı, bu nedenle Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca yaklaşık maliyetin güncellenmesine gerek olmadığı, iş kalemlerine ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu elde edilen genel toplam tutarda aritmetik hata olmadığı belirlenmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, yaklaşık maliyet hesabına sözleşme ve genel giderlerin eklenmesi gerektiği ve ayrıca genel toplama %7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenebileceği anlaşılmakladır. Ayrıca kâr hariç belirlenen genel toplama %7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenebilecektir. Ancak idarenin şikâyete konu 2‘nci kısma ilişkin yaklaşık maliyet hesaplanmasına %7 oranını geçen bir oranda (%10 oranında) yüklenici kârını eklediği ve sözleşme ve genel giderlerin yaklaşık maliyet hesabına dahil etmediği tespit edilmiştir.
Bu kapsamda, idarece hesaplanan genel tutara mevzuat çerçevesinde %7 oranında yüklenici kârı ve sözleşme ve genel giderler eklendiğinde, şikâyete konu 2‘nci kısma ilişkin yaklaşık maliyetin 11.607.593,44 TL’ye ve bu tutar esas alınarak sınır değer tutarının 8.778.480,24 TL’ye tekabül ettiği tespit edilmiştir. Her ne kadar idare tarafından hesaplanan yaklaşık maliyet ile söz konusu veriler çerçevesinde ve mevzuat doğrultusunda hesaplanan yaklaşık maliyet arasında 153.211,22 TL tutarında fark bulunduğu ve idarece kâr oranının yüksek belirlenmesi nedeniyle hesaplanan tutarın sözleşme ve genel giderleri karşılayacak tutarda olduğu, söz konusu farklılığın ihalenin ilanına ilişkin süreleri, ihale usulünün belirlenmesini, yeterlik kriterlerini, sınır değer altında kalan istekli sayısını etkilememesi nedeniyle bahse konu hata esasa etkili bir durum olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir.
Sonuç olarak yaklaşık maliyetin hesap sürecindeki işlemlerin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinde belirlenen usule uygun olarak gerçekleştirildiği, Yaklaşık Maliyetin Tespitine İlişkin Yöntemlerden Hangisinin Seçileceği Konusunda İdarenin Takdir Yetkisinin Bulunduğu, mevzuat doğrultusunda hesaplanan yaklaşık maliyet tutarı ile idarece hesaplanan yaklaşık maliyet tutarına ilişkin farklılığın, esasa etkili bir hata olarak değerlendirilmeyeceği hususları birlikte dikkate alındığında, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
- Published in HİZMET AŞIRI DÜŞÜK, KİK KARARLARI, PERSONEL TAŞIMA
Makine Ve Ekipmanlarla İlgili Kriterlerin İdarenin İhtiyaçlarının Uygun Şartlarla Karşılanmasını Sağlayacak Ve Rekabeti De Engellemeyecek Şekilde Belirlenmesi
- İdarenin İhtiyaçlarını Belirlerken Takdir Yetkisinin Bulunması
- Rekabeti Engelleyici Nitelik
- İdarenin İhtiyaçlarını Uygun Zaman ve Şartlarda Sağlama Yükümlülüğü
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/192538 İhale Kayıt Numaralı “Karayolları 13 Bölge Müdürlüğü 133 ve 135 Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı İle Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından 11.06.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Karayolları 13 Bölge Müdürlüğü 133 ve 135 Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı İle Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması” ihalesine ilişkin olarak Varyap Madencilik Nakliye İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 18.05.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.05.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 04.06.2018 tarih ve 31653 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 27.12.2018 tarih ve 2018/MK-423 sayılı Kurul kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/929-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinde istenilen kendi malı araçların, makinelerin ve söz konusu makinelere yönelik olarak aranılan özelliklerin ihaleye katılımı engelleyici nitelik taşıdığı ve işin yapımı için gerekli olmadığı, bu kapsamda ihale ilanında ve dokümanında istenilen araçlara ilişkin 2010 ve 2015 model olma şartı ile kar mücadelesi için istenilen kamyonun 290 hp gücünde olma şartının ihaleye katılımı engelleyici nitelikte olduğu, çöp haznesinin 6 m3 kapasiteli olma şartlarına ait herhangi bir açıklama getirilmediği, öte yandan ihale ilanında ve dokümanında araçların, üzerine takılan araç üstü ekipmanlarıyla beraber istenilmesinin ihaleye katılımı daraltarak rekabet ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerini zedelediği, söz konusu araç üstü ekipmanların araca ait özellik niteliği taşımadığı, gerektiğinde sözleşme tarihine kadar geçen sürede ekipmanların tadilinin yapılabileceği, kaldı ki araç üstü ekipmanlara ait özelliklerin her ihalede farklı tanımlanması durumunda söz konusu özelliklerin aracın şase numarasına işleneceği ve başka ihalelerde aynı araçların kullanılamayacağı,
2) Kendi malı olarak istenilen tesis, makine ve teçhizatın tevsiki hususunda İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinin, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinin 3’üncü fıkrasına aykırı şekilde düzenlendiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin 04.06.2018 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikayet başvuru dilekçesi üzerine, 18.07.2018 tarihli 2018/UY.II-1355 sayılı Kurul kararı ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibi tarafından 18.07.2018 tarihli ve 2018/UY.II-1355 sayılı Kurul kararının iptali istemiyle Ankara 6. İdare Mahkemesinde dava açıldığı, bunun üzerine Ankara 6. İdare Mahkemesinin 30.10.2018 tarihli E:2018/1888, K: 2018/2476 sayılı kararı ile “…Davacı tarafından yapılan itirazen şikâyete konu 1. iddiada yer verilen “dava konusu ihale kapsamında istenilen araçların araç üstü ekipmanları ile birlikte istenilmesinin rekabeti daraltacağına” ilişkin kısım hakkında dava konusu Kamu İhale Kurulu kararında herhangi bir gerekçeye yer verilmediği, dolayısıyla, davacının 1. İddiasının 5. Kısmı yönünden davalı idarece eksik inceleme ile işlem tesis edildiği anlaşıldığından, dava konusu kurul kararında bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, Mahkememizin bu kararı, dava konusu kurul kararında yer alan diğer iddialarla ilgili herhangi bir hukuka uygunluk ya da hukuka aykırılık belirlemesi içermemekte olup, davacının 1. İddiasının 5. kısmı yönünden idarece yeniden değerlendirilme yapılmak suretiyle yeniden işlem tesis edilebileceği de açıktır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin yukarıda belirtilen gerekçeyle iptaline…” şeklinde gerekçe belirtilerek dava konusu işlemin birinci iddiası kapsamında yer alan ihale kapsamında istenilen araçların, araç üstü ekipmanları ile birlikte istenilmesinin rekabeti daraltacağı iddiası[1] ile ilgili kısmının iptaline karar vermiştir.
Söz konusu mahkeme kararı üzerine Kurul tarafından alınan 27.12.2018 tarihli ve 2018/MK-423 sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 18.07.2018 tarihli ve 2018/UY.II-1355 sayılı kararının “dava konusu ihale kapsamında istenilen araçların araç üstü ekipmanları ile birlikte istenilmesinin rekabeti daraltacağına” ilişkin iddiası ile ilgili kısmının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, anılan iddianın esasının yeniden incelenmesine geçilmesine…” şeklinde karar verilmiş olup, ilgili iddia yönünden yapılan inceleme aşağıdaki şekildedir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. …” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:
6) İhale konusu işin yerine getirilebilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler …” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 29’uncu maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez.
(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirilmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur. …” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.
(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.
(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur…” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri bir arada değerlendirildiğinde, mesleki ve teknik yeterlik kapsamında makine ve ekipmanlara ilişkin öngörülecek kriterlerin idarenin ihtiyaçlarının uygun şartlarla karşılanmasını sağlayacak ve rekabeti de engellemeyecek şekilde belirlenmesi gerekmektedir.
Yüklenicinin, ihale konusu işin yapılabilmesi için yukarıda belirtilen ve bu işin yapılmasında ihtiyaç duyulan/duyulabilecek idare veya kontrol şefi tarafından ayrıca işyerinde bulundurulması istenilen her türlü tesis, makine ve teçhizatı işyerinde bulundurması ve çalıştırması zorunludur. İdari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.
Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından hazırlanan raporda incelemenin yapıldığı unsurlara ait tevsik edici bilgi ve belgeler (ruhsat, demirbaş veya amortisman defterine de kayıtlı olduğuna dair belgeler) rapor ekinde sunulacaktır. Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.
İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır…” düzenlemesi bulunmaktadır.
İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden, şikâyet konusu ihaleye ilişkin işin, Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan “Karayolları 13 Bölge Müdürlüğü 133 ve 135 Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarım İle Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması” işi olduğu, şikâyete konu ihalenin 11.06.2018 tarihinde açık ihale usulü ile karma teklif alınmak suretiyle yapıldığı, söz konusu ihalede 105 adet ihale dokümanı satın alındığı ve 20 istekli tarafından teklif sunulduğu, başvuru sahibi tarafından 17.05.2018 tarihinde ihale dokümanının alındığı ancak ihaleye teklif verilmediği, 13.07.2018 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Öztaç Pet. Harf. İnş. Nak. Tem. İth. İhr. San. ve Tic. A. Ş. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin Çağlar Yol Yapı San. ve Tic. A. Ş. – İşsan İnş. Tic. ve San. Ltd Şti. – Er-Bu İnş. Tic. A. Ş. İş Ortaklığı olarak belirlendiği görülmüştür.
Başvuruya konu ihale kapsamında, ihale dokümanı düzenlemeleri incelendiğinde;
18 adet “Her Şube için en az yarısı 290 Hp gücünde 6×4 diğerleri asgari 180 Hp gücünde (Ön Kar Bıçağı veya Tuz Serpicili ve ekipmanı monteli) kamyon” istenildiği, söz konusu kamyonun 6 adedinin kendi malı olması gerektiğinin düzenlendiği,
4 adet “Açık Kasalı / CTP ve Trafik Levha Direği Çakma-Sökme Aparatı monteli (Hidrolik tahrikli) CTP Ekibi ve Trafik Ekibi Araçları (Çift Kabinli Kamyon)” istenildiği, söz konusu çift kabinli kamyonun 2 adedinin kendi malı olması gerektiğinin düzenlendiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin iddiasında, araç üstü ekipmanların takılı bir biçimde istenilmesinin rekabeti engelleyici nitelik taşıdığı, ayrıca söz konusu araç üstü ekipmanların gerektiğinde sözleşme tarihine kadar geçen sürede tadil ettirilebileceği hususları yer almakta olup, iddia kapsamında işaret edilen araçların 6 adedi kendi malı olarak belirlenen toplamda 18 adet kamyon ve 2 adedi kendi malı olarak belirlenen toplamda 4 adet çift kabinli kamyon olduğu anlaşılmaktadır.
İhale konusu alanda (yol bakım, yapım, onarım ile kar ve buzla mücadele) faaliyet gösteren ve bu tür ihalelere katılan istekliler açısından iddiaya konu özellikleri taşıyan araçların kendi malı olarak istenilmesinde, başvuruya konu ihalede ekipmanı takılı olarak istenilen araç sayısı oranı da dikkate alındığında, aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, başvuruya konu ihale kapsamında işin yapımında kullanılacak araçların üzerine takılan ekipmanlarıyla beraber istenilmesinin idarenin kendi ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde ihale konusu işin niteliği ve kapsamı göz önünde bulundurularak ihale konusu işin uygun şartlarda yürütülmesi amacıyla getirildiği, bu çerçevede idarenin takdir yetki ve sorumluluğu kapsamında yapılan düzenlemenin bir idari tasarruf olduğu, anılan düzenlemenin rekabeti engelleyici nitelikte de olmadığı, bu sebeple araçların üzerine takılan ekipmanlarıyla beraber istenilmesine yönelik düzenlemesinin idarenin ihtiyaçlarını uygun şartlarla ve zamanında sağlama sorumluluğu kapsamında değerlendirilmesi gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
- Published in KİK KARARLARI
İhalenin İptali Konusunda İdarenin Sınırsız Takdir Yetkisi Bulunmadığı
KAMU İHALE KURUL KARARI |
- Published in KİK KARARLARI