Karar No : 2014/UH.II-3484
BAŞVURUYA KONU İHALE:
İKN 2014/58173 İhale Kayıt Numaralı “Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü İşletmeler Başmühendisliği Sorumluluğundaki Kemerhisar-Pozantı Otoyolu Km: 280+000-312+000 Arasında Yer Alan Fidan ve Çalıların Arazöz ile Sulanması, Çapalanması ve Yabani Otların Temizlenmesi İşi” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Bölge Müdürlüğü-6.Bölge Kayseri Diğer Özel Bütçeli Kuruluşlar Karayolları Genel Müdürlüğüa> tarafından 01.07.2014a açık ihale usulüa> ile yapılan “Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü İşletmeler Başmühendisliği Sorumluluğundaki Kemerhisar-Pozantı Otoyolu Km: 280+000-312+000 Arasında Yer Alan Fidan ve Çalıların Arazöz ile Sulanması, Çapalanması ve Yabani Otların Temizlenmesi İşi” ihalesine ilişkin olarak Ladin İnşaat Peyzaj San. Tic. Ltd. Şti. nin 05.09.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.09.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 26.09.2014tarih ve 32799sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.09.2014tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idare tarafından firmalarından “KGM/15.047/K-2-A Yolların yarma ve dolgu şevlerinde arazöz ile fidan ve çalıların sulanması (Su nakli dahil ortalama M=15 km)” pozuyla ilgili aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, açıklamaların 17.07.2014 tarihinde idareye sunulduğu ve idarece reddedildiği, reddedilme gerekçesi olarak; bahse konu iş kaleminin maliyetinde kâr ve genel gider hariç 1 ton su için 5,00 TL fiyat öngörülen Kiriş Yapı Tic. A.Ş.den alınmış proforma fatura üzerinde analizde belirtilen suyun temini, arazöz, düz işçi ve suyun yüklenmesi, iş başına nakli ve boşaltılması giderlerinin teklif fiyata dahil olduğunun belirtilmediği, sadece “Yolların yarma ve dolgu şevlerinde arazöz ile fidan ve çalıların sulanması (15 km nakliye ve su bedeli dahil)” ifadesinin yer aldığı, sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında KGM/15.047/K-2-A iş kaleminde araç, işçilik, malzeme ve nakliye birim fiyat ve miktarlarının ayrı ayrı gösterilmediği, dolayısıyla araç, ve işçilik kalemlerinin nelerden oluştuğunun ayrıntılı olarak gösterilmeksizin düzenlenen belgelerin kamu ihale mevzuatına uygun bir analiz niteliğinde olmadığının anlaşıldığı, söz konusu poz için öngörülen bedeli oluşturan bileşenlerin ayrı ayrı gösterilerek tevsik edilmesi gerektiği, proforma faturadan her şeyin fiyata dahil olduğunun anlaşıldığı, suyun temini, nakliyesi, yakıt gideri ile aracın kullanım giderinin bir arada fiyat teklifine konu edilemeyeceği, arazöz kiralanması işinin bir hizmet niteliğinde olduğu, söz konusu hizmetin maliyet bileşenlerinin mal alımlarından farklı olduğu, bu nedenle aşırı düşük teklif açıklamasının ağırlıklı ortalama birim maliyete dayalı açıklamayı içeren proforma fatura ile değil, toplam birim maliyete dayalı açıklamayı içeren fiyat teklifi ile yapılması gerektiği, proforma fatura üzerinde yapılan incelemede proforma fatura düzenleme esaslarına uyulmadığı, hizmetin teslim şekli ve ödeme şekli bulunması gerekirken bu bilgilere rastlanılmadığının ifade edildiği,
KGM/15.047/K-2-A pozuna ilişkin alınan proforma faturada “Arazöz-su-işçilik-yakıt-nakliye dahil fiyatıdır.” ibaresinin birim fiyata dahil olan masraflar içerisinde “Yakıt, şoför ve her türlü bakım, onarım, sigorta, su, işçilik, nakliye, sulama, tonajdan ve yasaktan dolayı kesilen trafik cezaları, genel giderler ve müteahhit kârı dahil fiyatıdır.” şeklinde açıkça yazılı bulunduğu, firmalarının aşırı düşük savunmasının bu sebepten ötürü uygun bulunmayarak reddedilmesinin yerinde olmadığı, firmalarının herhangi bir kamu kurum ve kuruluşunun pozunu kullanmadığı, idarenin arazöz ile sulama imalatı için Karayolları Genel Müdürlüğü’nün pozlarını baz alarak değerlendirme yapmasından dolayı açıklamalarının yetersiz bulunduğu,
Kiriş Yapı ve Tic. A.Ş.den alınan proforma faturanın geçerli olup olmadığının anlaşılması için firmanın SMMM’den gerekli belgelerin ve defter kayıtlarının istenmesinin talep edildiği, idarece firmanın SMMM’den 08.09.2014 tarih ve 153653 sayılı yazı ile gerekli bilgilerin istendiği, SMMM’nin 11.09.2014 tarih ve 166808 sayılı cevap yazısı ekinde istenen belgeler olan Ek.O-6 belgesinin ve Kiriş Yapı Tic. A.Ş.nin daha önce yapmış olduğu benzer bir işe ait fatura örneğinin idareye verildiği, idarece yapılan incelemede sunulan faturanın LDN Yapı ve Tic. A.Ş. adına düzenlendiği, fakat 20.02.2013 tarih ve 8262 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nden firmanın yeni ticaret unvanının Kiriş Yapı ve Tic. A.Ş. olarak değiştirildiğinin anlaşılabileceği, idareye sunulan faturada LDN Yapı ve Tic. A.Ş. isminin ve adres bilgilerinin üzerine Kiriş Yapı ve Tic. A.Ş. firmasının bilgilerinin etiket yapıştırılmak suretiyle düzenlenmiş olduğu, kullanılmamış belgeler üzerindeki bilgilerin ne şekilde yenisiyle düzeltileceğine ilişkin uygulama usulünün Vergi Usul Kanunu’nun 240 sıra nolu Tebliği’nin A/2 maddesinde “Mükelleflerce halen kullanılmakta olan ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgeler üzerinde yer alan eski sicil numaraları, okunaklı bir şekilde çizilerek bu belgeler; yeni vergi numarası elle yazılmak veya kaşeyle ya da bilgisayarla basılmak suretiyle kullanılmaya devam edilecektir.” açıklamaları ile belirlendiği, idarece, kullanılmamış faturalarda yer alan eski unvanın üzerine etiket yapıştırarak silmek ya da yok etmek suretiyle iptalinin mümkün bulunmadığı, eski bilgiler okunacak şekilde üstü çizilerek eski unvanın iptali ve yeni unvanın kaşeyle, elle veya bilgisayarla basılarak faturaların kullanılmasının mümkün olduğu, bu nedenle SMMM’nin göndermiş olduğu faturanın uygun görülmediğinin ifade edildiği ve faturanın geçersiz sayıldığı, sonuç olarak 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre mersis numarası uygulaması çerçevesinde ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 240 sıra nolu Tebliğ çerçevesinde firmalarının düzenlemiş faturalarda uyguladığı bilgi değişikliği ile ilgili bilgisayarla (sticker) uygulayarak faturaların üzerine derc edilen uygulamada Kanun’a ve hukuka aykırı bir durumun bulunmadığı, eski faturanın üzerine bilgisayarla (sticker) uygulayarak kullanılmaya devam edilmesinde sakınca bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.
- A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartnamenin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu işin adının “Karayolları 6 Bölge Müdürlüğü İşletmeler Başmühendisliği Sorumluluğundaki Kemerhisar-Pozantı Otoyolu Km:280+000-312+000 Arasında Yer Alan Fidan ve Çalıların Arazöz ile Sulanması, Çapalanması ve Yabani Otların Temizlenmesi İşi” ihalesi olarak belirtildiği görülmüştür.
İdarece alınan ihale komisyonu kararı incelendiğinde, bahse konu ihaleye toplam 10 teklif verildiği, Tuğrul Balkaya Ort., İskender Murat Koloğlu’nun geçici teminat mektubunun süresinin yetersiz olmasından, ciro belgelerinin sunulmamasından ve iş deneyim belgesinin geçersiz olmasından dolayı, Balkaya Tarım Hayvancılık Veteriner Hizmetleri Tarımsal ve Hayvansal Ürünler İlaçlar ve Ekipmanlar İç Ticaret İnşaat Taahhüt ve Turizm Ltd. Şti.nin geçici teminat mektubunun geçerlilik süresinin yetersiz olmasından dolayı, Bmd Peyzaj Personel Destek Hizmetleri Temizlik İnşaat Taahhüt Turizm Nakliye Taşımacılık Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin teklif mektubunda teklifin yazı ve rakamla uyumsuz yazılmasından dolayı değerendirme dışı bırakıldığı, teklif fiyatı aşırı düşük bulunan 6 istekliden (Denkyol İnşaat Elektrik Yol Yapım ve Bakım Hizmetleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti., Park Yıldız Sosyal Hizmetler Gıda İnşaat Temizlik ve Madencilik Sanayi Ticaret Ltd. Şti., Meşe Ormancılık İnş. Nak. Hayv. Peyzaj Tic. ve San. Ltd. Şti., Ladin İnşaat Peyzaj San. Tic. Ltd. Şti., Koloğlu Nakliyat Petrol Temizlik ve İnşaat Orman ve Orman Ürünleri Peyzaj ve Fidancılık İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve Denge İnşaat Turizm Otomotiv Nakliye Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.) aşırı düşük teklif açıklaması istendiği,
İdarenin aşırı düşük teklif açıklama istemi yazısı ve ekleri incelendiğinde, 3 poza ilişkin (KGM/37.010/K-5, KGM/37.088/K ve KGM/15.047/K-2-A) açıklama istendiği, açıklama istemi yazısının ekinde aşırı düşük savunması istenen iş kalemlerine ait alt analizlerin verildiği,
İdareye aşırı düşük savunması sunmayan Denkyol İnşaat Elektrik Yol Yapım ve Bakım Hizmetleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti., Park Yıldız Sosyal Hizmetler Gıda İnşaat Temizlik ve Madencilik Sanayi Ticaret Ltd. Şti. ve Meşe Ormancılık İnş. Nak. Hayv. Peyzaj Tic. ve San. Ltd. Şti. ile idare tarafından yapılan değerlendirme sonucunda aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunamayan başvuru sahibi Ladin İnşaat Peyzaj San. Tic. Ltd. Şti., Koloğlu Nakliyat Petrol Temizlik ve İnşaat Orman ve Orman Ürünleri Peyzaj ve Fidancılık İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve Denge İnşaat Turizm Otomotiv Nakliye Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin Altyapı Temizlik Teknolojileri San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
…
Başvuru sahibi Ladin İnşaat Peyzaj San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye sunmuş olduğu belgeler incelendiğinde, iddia konusu “KGM/15.047/K-2-A Yolların yarma ve dolgu şevlerinde arazöz ile fidan ve çalıların sulanması (Su nakli dahil ortalama M=15 km)” pozuna ilişkin başvuru sahibi tarafından Kiriş Yapı ve Tic. A.Ş.den alınan proforma faturanın sunulduğu görülmüştür. Sunulan proforma fatura incelendiğinde, proforma faturaların taşıması gereken şekil unsurlarını (ilgili ibare, SMMM imza ve kaşesi, belgeyi düzenleyen firmanın imza ve kaşesi) taşıdığı görülmektedir. Sunulan bahse konu proforma faturada anılan iş kalemi satışlar üzerinden açıklandığından, söz konusu proforma faturanın fiyat teklifi niteliği taşıdığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle Ladin İnşaat Peyzaj San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminin yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer taraftan, idarece, başvuru sahibi tarafından aşırı düşük savunmada teklif edilen “Yolların yarma ve dolgu şevlerinde arazöz ile fidan ve çalıların sulanması (su bedeli, 15 km nakliye ve işçilik)” iş kalemine ilişkin teklif edilen 5,00 TL/ton fiyat bedelinin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle uyumlu olmadığı düşünülerek, belgeyi düzenleyen SMMM Muhtesim Gencer’den 08.09.2014 tarih ve 60243646-934.99/153653 sayılı yazı ile kendisi tarafından tanzim edilen EK-O.6 belgesinin aslı, proforma faturada beyan edilen fiyatı tevsik edecek (ihale tarihi itibariyle son vergi dönemine ait) proforma fatura içeriği olan 1 m3 su bedeli olan arazöz çalıştırılması, düz işçi çalıştırılması ve suyun 15 km’ye nakliye bedelini kapsayacak Kiriş Yapı ve Tic. A.Ş. firması tarafından tanzim edilen benzer fatura örneklerinin tasdikli suretinin istendiği görülmüştür.
Muhtesim Gencer tarafından idareye gönderilen belgeler incelendiğinde, bahse konu proforma faturaya ait maliyet/satış tutarı tespit tutanağının ve maliyet/satış tutarı tespit tutanağına dayanak teşkil eden Kiriş Yapı ve Tic. A.Ş. tarafından yapılan bir işe ait fatura örneğinin gönderildiği, gönderilen maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının anılan proforma fatura ile uyumlu olduğu görülmüştür. Ancak idare tarafından Kiriş Yapı ve Tic. A.Ş.ye ait olan ve SMMM Muhtesim Gencer tarafından gönderilen faturanın detaylı incelemesi sonucunda, bahse konu faturanın LDN Yapı ve Tic. A.Ş. adına düzenlendiği, fakat 20.02.2013 tarih ve 8262 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nden firmanın yeni ticaret unvanının Kiriş Yapı ve Tic. A.Ş. olarak değiştirildiğinin anlaşıldığı, idareye sunulan faturada LDN Yapı ve Tic. A.Ş. isminin ve adres bilgilerinin üzerine Kiriş Yapı ve Tic. A.Ş. firmasının bilgilerinin etiket yapıştırılmak suretiyle düzenlenmiş olduğunun görüldüğü, kullanılmamış belgeler üzerindeki bilgilerin ne şekilde yenisiyle düzeltileceğine ilişkin uygulama usulünün Vergi Usul Kanunu’nun 240 sıra nolu Tebliği’nin A/2 maddesinde “Mükelleflerce halen kullanılmakta olan ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgeler üzerinde yer alan eski sicil numaraları, okunaklı bir şekilde çizilerek bu belgeler; yeni vergi numarası elle yazılmak veya kaşeyle ya da bilgisayarla basılmak suretiyle kullanılmaya devam edilecektir.” açıklaması ile belirlendiği, kullanılmamış faturalarda yer alan eski unvanın üzerine etiket yapıştırarak silmek ya da yok etmek suretiyle iptalinin mümkün bulunmadığı, eski bilgiler okunacak şekilde üstü çizilerek eski unvanın iptali ve yeni unvanın kaşeyle, elle veya bilgisayarla basılarak faturaların kullanılmasının mümkün olduğu, bu nedenle SMMM’nin göndermiş olduğu faturanın uygun görülmediğinin ifade edildiği ve faturanın geçersiz sayıldığı belirtilmiştir.
Anılan Tebliğ’in 79.4.2.15’inci ve 79.4.2.18’inci maddeleri gereğince proforma fatura ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları arasında bir uyumsuzluk bulunmadığı, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamalarında söz konusu işlemin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre şekil ve usul anlamında değil Kamu İhale Genel Tebliği’ne göre değerlendirilmesi gerektiği, eğer idarece maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki bilgiler ile ilgili tereddüt duyulması halinde tutanaklara done oluşturan faturaların yevmiye defterine gelir olarak kaydedilip kaydedilmediğine ilişkin bilgilere bakmasının uygun olacağı, çünkü bu sayede aşırı düşük teklif açıklamasında verilen proforma faturadaki birim fiyatın yasal defterlerle uyumunun veya uyumsuzluğunun görülebileceği, dolayısıyla Ticaret Sicil Gazetesi ile LDN Yapı ve Tic. A.Ş. isminin Kiriş Yapı ve Tic. A.Ş. olarak değiştirilmesi sonucunda, bahse konu fatura üzerine etiket yapıştırılmak suretiyle isim değişikliği yapılmasının, ihale sürecini olumsuz yönde etkileyebilecek bir husus olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Ladin İnşaat Peyzaj San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
