Karar No : 2019/UH.I-463
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/107071 İhale Kayıt Numaralı “Simav Orman İşletme Müdürlüğüne Bağlı İşletme Şefliklerinde Mesah İşçiliği” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Simav Orman İşletme Müdürlüğü tarafından 18.03.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Simav Orman İşletme Müdürlüğüne Bağlı İşletme Şefliklerinde Mesah İşçiliği” ihalesine ilişkin olarak Merisa Orman. Çev. Danış. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 19.03.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.03.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.03.2019 tarih ve 13139 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.03.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/325 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İdari Şartname’nin 33.2’nci maddesinde “Teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri, Kanunun 38’inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısında Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.1.4’üncü maddesinde yer alan açıklamaya yer verilerek ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir iş olarak kabul edildiği ve tekliflerinin asgari işçilik maliyetinin altında olması sebebiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir iş olmadığı, bu nedenle sınır değerin katılımcıların teklifleri ve idarenin belirlediği yaklaşık maliyet toplam aritmetik ortalamasının KİK’in diğer hizmet ihalelerinde belirlemiş olduğu 0,80 R katsayısı çarpımı ile belirlenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Simav Orman İşletme Müdürlüğü tarafından 18.03.2019 tarihinde gerçekleştirilen “Simav Orman İşletme Müdürlüğüne Bağlı İşletme Şefliklerinde Mesah İşçiliği” işine ilişkin ihaleye 2 isteklinin katıldığı, 18.03.2019 onay tarihli ihale komisyonu kararında başvuru sahibi Merisa Orman. Çev. Danış. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin sınır değerin altında bulunması sebebiyle İdari Şartname’nin 33.2’nci maddesinde yer alan düzenlemeye istinaden teklifinin reddedildiği ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Akın Çevik’in belirlendiği görülmüştür.
…
Maddede düzenlenen formül incelendiğinde R katsayısının, yaklaşık maliyet ve teklifler veri kabul edildiğinde, sınır değerin bu verilerin aritmetik ortalamasından sapmayı ifade ettiği anlaşılmaktadır. Bu çerçevede 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin sağlıklı uygulanmasını sağlamak üzere, kamu alımları istatistikleri kullanılarak geçmiş yıllarda gerçekleşen personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarındaki yaklaşık maliyet, ihaleye sunulan fiyat teklifleri ve sözleşme bedelleri kullanılarak aşağıdaki hizmet grupları için ortalama sapma değerleri hesaplanmış ve gerekli görülen diğer veriler de kullanılarak R katsayıları tespit edilmiştir.” ifadelerinin yer aldığı,
KİK Sınır Değer Hesaplama Modülünde ise sınır değer katsayılarının aşağıdaki şekilde belirlendiği görülmüştür.
“Personel Çalıştırılmasına Dayalı Olmayan Hizmet Alımı İhalelerinde Sınır Değerin Tespitinde Kullanılacak R Katsayıları
İhalenin Konusu
Araç Kiralama 0,84
Bilgisayar Sistemlerine Yönelik Hizmetler 0,83
Malzemeli Yemek 0,82
Mühendislik Hizmetleri 0,78
Sigorta Hizmetleri 0,80
Diğer Hizmetler 0,80
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
- a) Adı: Simav Orman İşletme Müdürlüğüne bağlı İşletme Şefliklerinde mesah işçiliği
- b) Miktarı ve türü:
16963,340 m3 Mesah İşçiliği Yapılması
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
- c) Yapılacağı yer: Simav Orman İşletme Müdürlüğüne bağlı İşletme Şefliklerinde mesah işçiliği” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. KDV Hariç olmak üzere sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek vergi, resim, harç ve benzeri giderler ile ulaşım ve her türlü sigorta giderlerinin tamamı teklif fiyata dahil edilecektir. Ulaşım İşletme Müdürlüğünce sağlanacaktır.
…
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
1-Çalıştırılacak işçilere asgari ücret ödenecektir.
2-Fazla çalışma istenmeyecektir.
- Ulusal bayram ve resmi tatillerde çalışma yapılması istenmeyecektir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesi,
“Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. Mesah İşlemi çalışma süresi boyunca kurulacak ekipte işçi sayısı asgari 7 olacaktır…” düzenlemesi,
…
Teknik Şartname’nin “İşin Miktarı ve Tanımlar” başlıklı 1’inci bölümünde “Devlet Orman İşletmesi Simav Müdürlüğü, Aksaz, Alasöğüt, Kınık, Kiçir, Korucuk, Naşa, Simav, Söğüt İşletme Şefliği 2019 yılı ve 2020 yılı erken üretiminde bulunan bölmelerde damgalanan ağaçların üretilmesi sürecinde tahmini 16963,340 m3 ölçme ve değerlendirme işlerine ait işçiliklerde çalışılması
Tanımlar:
MESAHA YAPILMASI İŞÇİLİĞİ: Dip kütüğünden kesilen ağaçların tomruklama işleminde; piyasa talepleri, işletme hedefleri ve standardizasyon esasları dikkate alınarak kesilecek yerlerin işaretlenmesi, kesildikten sonra yapacak emvalin başına gerekli bilgilerin yazılması ve kaydedilmesi işine ait işçiliktir.
VERİM YÜZDESİ TESPİTİ İŞÇİLİĞİ: Dikili ağaç satışına konu bölmede, kesilecek ağaçları temsil edecek şekilde idare tarafından kararlaştırılan deneme ağacı hacim büyüklüğüne giren ağaçların tekniğine uygun şekilde diplerinden kesilerek işletme müdürlüğünün pazarlama stratejisine ve standartlara uygun şekilde kabuğu soyulacakların soyulması, boylanması ve m3’lü ürünler ile sterli ürünler olarak ayrımının yapılarak ölçülmesi ve kayıt altına alınması işine ait işçiliktir.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhale Konusu İşçilik Hizmet Alımına Ait Genel Esaslar ve Çalıştırılacak İşçilere Ait Özellikler” başlıklı 3’üncü bölümünde “…
Madde 6- Ölçme ve değerlendirme işçiliğinin programlanması
Yüklenici; Sözleşmenin imzalanmasına müteakip taahhüt ettiği işçilik için idare tarafından belirlenen iş programına uyumlu, istenilen niteliklere uygun olarak çalışacak kişilere ait isim listesini ve kimlik bilgilerini idareye verecek ve işçileri hazır edecektir.
Madde 7- Çalışacak işçilerin nitelikleri
7.1. Ormancılık işlerinde çalışmasının engeli olmadığına dair sağlık raporu,
7.2. Balta, motorlu testere, kompas, numaratör gibi araç ve gereçleri kullanabilmesi,
7.3. Yaş itibariyle 18 yaşını doldurmuş ve 60 yasını aşmamış olması,
7.4. En az ilköğretim mezunu olması,
7.5. Köylü veya orman kalkındırma kooperatifi üyesi olarak söz konusu özelliklerle ilgili işlerde çalışmış olduğuna dair Orman idaresinden alınmış belge ya da idare veya yetkili kurumlarca ilgili işler üzerine düzenlenen eğitimlere katıldığına ait belge sahibi olması,…” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.04.2019; işi bitirme tarihi 30.09.2019” düzenlemesi bulunmaktadır.
Yukarıda yer verilen doküman düzenlemelerinde, mesah işlemi çalışma süresi boyunca kurulacak ekipte işçi sayısının asgari 7 olacağı ve sözleşme süreci boyunca çalıştırılacak işçilere asgari ücret ödeneceği belirtilmiştir.
Yaklaşık maliyet tablosu incelendiğinde, işletme şefliğinde 17 cm d 1.30 çapın üzerindeki ağaçların mesahaya tabii olacağı kararlaştırılmış olup, idarece 27 cm d 1.30 çap ağacın 2019 yılı m3 birim fiyatı ile miktarın (mesahaya tabi ürünlerin hacmi) çarpılarak yaklaşık maliyetin oluşturulduğu anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.1’inci maddesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımının; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarından oluştuğu düzenlenmiştir.
04.04.2019 tarihli ve E.2019/6955 sayılı yazı ile Simav Orman İşletme Müdürlüğünden “1) İdari Şartname’nin 25.3’üncü maddesinde “25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
1- Çalıştırılacak işçilere asgari ücret ödenecektir.
2- Fazla çalışma istenmeyecektir.
3- Ulusal bayram ve resmi tatillerde çalışma yapılması istenmeyecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, söz konusu düzenlemeye istinaden çalıştırılacak personellerin tam zamanlı olarak çalıştırılıp çalıştırılmayacağı,
2) İdari Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. Mesah İşlemi çalışma süresi boyunca kurulacak ekipte işçi sayısı asgari 7 olacaktır…” düzenlemesinin bulunduğu, anılan düzenlemeye göre ihale konusu iş kapsamında sadece 7 kişinin mi çalışacağı, işin gerçekleştirme sürecinde söz konusu sayının değişiklik gösterip göstermeyeceği,
3) İdari Şartname’nin 47’nci maddesinde “…47.3 Yüklenici serbest ormancılık bürosu veya şirketi; Orman Mühendisleri Odasından alınmış mesleki faaliyeti sürdürdüğüne dair; ihale konusu iş için Serbest Ormancılık/Orman Ürünleri/Büro ve Şirketi Oda Tescil ve 5531 sayılı Kanuna ait Mesleki Faaliyet İhale Yetkinlik Belgesini alan meslek mensubu ile ihale konusu işte çalışacak diğer meslek mensuplarının, 5531 sayılı kanundaki mesleki faaliyet konularına ait ihaleli işler için düzenlenen “Meslek Mensupluğu Oda Kayıt Belgesi” ni alacak ve sözleşme imzalarken ibraz edecektir.” düzenlemesinin ve Teknik Şartname’nin “İhale Konusu İşçilik Hizmet Alımına Ait Genel Esaslar ve Çalıştırılacak İşçilere Ait Özellikler” başlıklı 3’üncü bölümünde “…
Madde 6- Ölçme ve değerlendirme işçiliğinin programlanması
Yüklenici; Sözleşmenin imzalanmasına müteakip taahhüt ettiği işçilik için idare tarafından belirlenen iş programına uyumlu, istenilen niteliklere uygun olarak çalışacak kişilere ait isim listesini ve kimlik bilgilerini idareye verecek ve işçileri hazır edecektir.
Madde 7- Çalışacak işçilerin nitelikleri
7.1. Ormancılık işlerinde çalışmasının engeli olmadığına dair sağlık raporu,
7.2. Balta, motorlu testere, kompas, numaratör gibi araç ve gereçleri kullanabilmesi,
7.3. Yaş itibariyle 18 yaşını doldurmuş ve 60 yasını aşmamış olması,
7.4. En az ilköğretim mezunu olması,
7.5. Köylü veya orman kalkındırma kooperatifi üyesi olarak söz konusu özelliklerle ilgili işlerde çalışmış olduğuna dair Orman idaresinden alınmış belge ya da idare veya yetkili kurumlarca ilgili işler üzerine düzenlenen eğitimlere katıldığına ait belge sahibi olması,…” düzenlemesinin yer aldığı, söz konusu düzenlemelere göre ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak olan personellerin niteliği (mühendis vb.) ve miktarının ayrıntılı olarak belirtilmesi,
4) Teknik Şartname’nin “İşin Miktarı ve Tanımlar” başlıklı 1’inci bölümünde “…Tanımlar:
MESAHA YAPILMASI İŞÇİLİĞİ: Dip kütüğünden kesilen ağaçların tomruklama işleminde; piyasa talepleri, işletme hedefleri ve standardizasyon esasları dikkate alınarak kesilecek yerlerin işaretlenmesi, kesildikten sonra yapacak emvalin başına gerekli bilgilerin yazılması ve kaydedilmesi işine ait işçiliktir.
VERİM YÜZDESİ TESPİTİ İŞÇİLİĞİ: Dikili ağaç satışına konu bölmede, kesilecek ağaçları temsil edecek şekilde idare tarafından kararlaştırılan deneme ağacı hacim büyüklüğüne giren ağaçların tekniğine uygun şekilde diplerinden kesilerek işletme müdürlüğünün pazarlama stratejisine ve standartlara uygun şekilde kabuğu soyulacakların soyulması, boylanması ve m3’lü ürünler ile sterli ürünler olarak ayrımının yapılarak ölçülmesi ve kayıt altına alınması işine ait işçiliktir.” düzenlemesinin bulunduğu, anılan düzenlemeye göre çalışacak işçilerin orman ürünlerine yönelik kesim yapıp yapmayacağı,
5) İdarenizce şikâyete verilen cevap yazısında ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olduğunun ifade edildiği, ancak yaklaşık maliyetin mesahaya tabi ürünlerin hacmi ve ilgili birim fiyat dikkate alınarak oluşturulduğu, yaklaşık maliyetin oluşturulmasında işçilik giderine ilişkin herhangi bir maliyet hesabının öngörülüp öngörülmediği, yaklaşık maliyetin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğunu tevsik edici bilgi ve belgelerin bir örneği,” hususunda bilgi ve belge talep edilmiş olup, 05.04.2019 tarihli ve E.696391 sayılı yazı ile istenilen bilgi ve belgeler tarafımıza gönderilmiştir.
Simav Orman İşletme Müdürlüğünün 05.04.2019 tarihli ve E.696391 sayılı yazısında “1. İşletme Müdürlüğümüzde mesah işleri yıl içerisinde üretime verilen yerlerde üreticiler tarafından kesilen ve boylaması yapılan orman emvallerinin kayıt altına alınması işidir. Bu nedenle mesah işlemi tam gün ve tam zamanlı olmamaktadır. Emvalin miktarına göre bazen 2 saat bazen 5-6 saat çalışma gerektirebilmektedir.
- İdari şartnamenin diğer hususlar başlığı altında belirtilen sayı 7 olup işin başlangıçtan ve bitiş süresine kadar değişiklik göstermeyecek olup ekip 7 işçiden oluşacaktır.
- Çalışılacak personel teknik şartnamede belirtilen özellikte vasıfsız işçi olup 7 kişidir.
- Çalışacak personel sadece üreticiler tarafından kesilen boylanan emvallerin kumpas ile ölçülmesi, numaratör ile alınanlara çap-boy-sınıf özelliklerinin yazılması ve kayıt altına alınması işini yapacaklardır. Hiçbir suretle ağaç kesme ve diğer faaliyetlerde kullanılmayacaktır.
- İdaremizce yaklaşık maliyet hesaplanmasında Orman Genel Müdürlüğümüzün 14.01.2019 tarihli emirleri ve ekindeki birim fiyatlar kullanılmıştır. Bu nedenle işçilik maliyeti ile ilgili bir maliyet hesabı bulunmamaktadır.” ifadelerine yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen düzenlemeler incelendiğinde ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği görülmekle birlikte, idarece Kuruma gönderilen yazıda mesah işleminin tam gün ve tam zamanlı yapılmayacağının, emvalin miktarına göre bazen 2 saat bazen 5-6 saat çalışmanın gerçekleştirilebileceğinin belirtildiği, dolayısıyla ihale konusu işte çalışacak personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanılmayacağının anlaşıldığı, ayrıca ihale konusu işin süreklilik arz eden bir hizmet alımı niteliğinde de olmadığı belirlenmiştir. Bunun yanında yaklaşık maliyetin mesahaya tabi ürünlerin hacmi ve ilgili birim fiyat dikkate alınarak oluşturulduğu, yaklaşık maliyetin oluşturulmasında idarenin de belirttiği gibi işçilik giderine ilişkin herhangi bir maliyet hesabı öngörülmediği anlaşıldığından söz konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı olduğu tespit edilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde yer alan açıklamalardan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer hesaplanırken ihalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin tekliflerinin ve ihale konusu iş için belirlenen sınır değer katsayısının dikkate alınması gerektiği ve aktarılan Tebliğ maddesinde yer alan sınır değer formülünün kullanılması gerektiği anlaşılmıştır.
KİK Sınır Değer Hesaplama Modülü kullanılarak yapılan hesaplamada R katsayısı 0,80 esas alınarak başvuruya konu ihalede sınır değerin 110.082,83 TL olduğu belirlenmiştir. Bu itibarla Merisa Orman. Çev. Danış. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 131.629,40 TL tutarındaki teklif bedelinin hesaplanan sınır değerin üzerinde olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Merisa Orman. Çev. Danış. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.