Karar No : 2019/MK-300
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/27159 İhale Kayıt Numaralı “Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Yozgat, Yerköy, Sorgun, Yıldızeli Ve Akdağmadeni Yht İstasyonları Yapımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
KARAR:
T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü (TCDD) tarafından yapılan 2019/27159 ihale kayıt numaralı “Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Yozgat, Yerköy, Sorgun, Yıldızeli ve Akdağmadeni YHT İstasyonları Yapımı” ihalesine ilişkin olarak Osman Acar İnşaat Gıda Enerji San. ve Tic. Ltd. Şti. – Ömer ADIGÜZEL İş Ortaklığı itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 30.05.2019 tarihli ve 2019/UY.II-662 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararının iptali istemiyle, Davacı Osman Acar İnşaat Gıda Enerji San. ve Tic. Ltd. Şti. – Ömer ADIGÜZEL İş Ortaklığı tarafından açılan davada, Ankara 10. İdare Mahkemesinin 16.09.2019 tarihli E:2019/1400, K:2019/1570 sayılı kararı ile “…Dava dosyasının incelenmesinden, Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Satın Alma ve Stok Kontrol Dairesi Başkanlığı tarafından 02.04.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Yozgat, Yerköy, Sorgun, Yıldızeli ve Akdağmadeni YHT İstasyonları Yapımı İhalesi”nde davacı İş Ortaklığı teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve davacı İş Ortaklığı’nın 02.05.2019 tarihinde ihaleyi yapan idareye yaptığı şikâyet başvurusunun da idarenin 09.05.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, davacı İş Ortaklığı’nın 17.05.2019 tarihinde davalı Kurum’a yaptığı itirazen şikâyet başvurusundaki “02.04.2019 tarihinde yapılan uyuşmazlık konusu ihalede sunmuş oldukları birim fiyat teklif cetvelinde yer alan 14 kalemde ihaleyi yapan idarenin vermiş olduğu birim fiyat teklif cetveli standart formuna aykırı bir şekilde virgülden sonra 3 basamağın yuvarlanarak 2 basamak şeklinde yazıldığı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak kendileri tarafından iradi olarak hatalı yazımın söz konusu olmadığı, 14 kalemde yapılan söz konusu yuvarlamanın toplam tutarda 669,94 TL gibi bir farka yol açtığı, diğer taraftan tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasıyla ihalenin daha yüksek bir tutarla başka bir isteklinin üzerinde bırakıldığı, anılan durumun kaynakların verimli kullanılması ilkesine aykırı olduğu ve kamu zararına sebep olduğu” iddialarının davalı kurumca incelenmesi sonucunda “itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verilmesi üzerine bu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, İdare tarafından işin yaklaşık maliyeti 119.647.332,45 TL olarak belirlenen ve 15 isteklinin katıldığı davaya konu ihaleye 97.330.213,57 TL tutarında verdiği teklifle ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren davacı iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının ardından ihalenin davacı iş ortaklığı tarafından verilen tekliften 981.787.00 TL daha yüksek olarak 98.312.000,00 TL bedelli teklif veren başka bir İş Ortaklığı’nın en avantajlı ikinci teklif sahibi olduğu görülmektedir.
Uyuşmazlığa konu ihalede, davacı iş ortaklığı tarafından en düşük teklifin sunulduğu, ancak sunulan teklifte 14 kalemde virgülden sonraki kısmın Excel programında düzenlenmesi nedeniyle yuvarlanması suretiyle iki haneli olarak gösterildiği ve teklifin bu nedenle değerlendirme dışı bırakılarak ikinci teklifin 981.787,00 TL fazlası ile 98.330.213,57 TL’lik tutar ile avantajlı duruma geldiği açık olup; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.5.3’üncü maddesinde öngörülen “Elektronik araçlar yardımıyla tablolama programları (MS Excel, Numbers, LibreOffice Calc ve benzerleri) kullanılarak oluşturulan teklif mektubu eki cetvelin çarpım ve toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar nedeniyle oluşan hesaplama farklılıkları, toplam teklif fiyatının binde birine eşit veya daha az olması ve ihalenin sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasının değişmemesi kaydıyla aritmetik hata olarak kabul edilmeyecek ve bu farklılıklar isteklinin teklif cetvelinde yazılı birim fiyatlar esas alınarak ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilecektir. Yapılan bu düzeltme sonucu bulunan tutar, sınır değer hesabı hariç, isteklinin teklif ve yeterlik değerlendirmesine esas nihai teklif fiyatı olarak kabul edilecektir.” açıklama kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği takdiri önem arzetmektedir.
Davalı idarece dava konusu kararda, her ne kadar “… yapılan inceleme neticesinde, idarece hazırlanan ve ihale dokümanı kapsamında verilen birim fiyat teklif cetveli standart formunda, “3, 36, 37, 38, 39, 40, 45, 46, 71, 93, 94, 95, 96, 945 ve 952”inci kalemlerin miktarlarının virgülden sonra üç haneli olmasına rağmen, başvuru sahibi tarafından sunulan birim fiyat teklif mektubu eki cetvelde anılan kalemlerin miktarlarının virgülden sonraki kısımlarının yuvarlanması sureti ile iki haneli olarak gösterildiği, böylece idarece hazırlanan birim fiyat teklif cetveli standart formunda yer alan miktar sütununun söz konusu kalemler için değiştirildiği, bu durumda idarenin hazırladığı standart forma uygun olmayan teklif verildiği ve söz konusu eksikliğin teklifin esasını değiştirecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında kamu ihale mevzuatına aykırılık bulunmadığı… Bu itibarla, Teknik Şartname kapsamındaki iş kalemi miktarları ile birim fiyat teklif cetvelinde yer alan iş kalemlerine ilişkin miktarlar arasındaki uyumsuzluğa ilişkin olarak yukarıda yer verilen öncelik sıralaması gereği birim fiyat teklif cetvelindeki düzenlemelerin esas alınması gerektiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca, isteklilerin ihale dokümanı kapsamında standart formlar klasörü içerisinde birim fiyat teklif mektubunun eki olarak sunulan cetveli kullanarak teklifini oluşturmaları gerekir. Diğer taraftan başvuru sahibi isteklinin birim fiyat teklif cetvelinde yer alan yukarıda yer verilen kalemlerin miktarlarında yuvarlama yapıldığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmıştır. Bu kapsamda teklifi değerlendirme dışı bırakılan başvuru sahibi isteklinin teklif fiyatı ile teklif fiyatı yaklaşık maliyetin altında olan ihale üzerinde bırakılan isteklinin geçerli teklifi arasında kamu zararı değerlendirmesi yapılmasının uygun olmayacağı anlaşılmıştır.” gerekçesine yer verilmiş ise de söz konusu birim fiyat teklifi kalemlerinin virgülden önceki rakamlarında herhangi bir hatanın olmadığı, hepsinin sadece virgülden sonraki son üç basamağın yuvarlanarak iki basamağa düşürülmesi nedeniyle ortaya çıktığı ve bu farkın kullandığı excel tablolama programından kaynaklandığı, 97,330.213,57 TL teklif veren davacı şirketin teklifinde bu yuvarlama nedeniyle sadece 669,94 TL gibi teklifin esasını değiştirmeyecek ufak bir farkı bilerek ve isteyerek iradi olarak yaptığının kabul edilmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu, kaldı ki, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.5.3’üncü maddesinin iptali istemiyle açılan ve İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 2018/141 sayılı Yd. İtiraz dosyasında belirtilen “…uyuşmazlık konusu Tebliğ düzenlemesiyle, irade ile beyan arasında bir uyumsuzluk olmadığı halde tablolama programları nedeniyle hesaplama farklılığı oluşması ve bu farklılığın çok düşük bir düşeyde olması durumunda, teklif sahibinin değerlendirme dışı bırakılmasının önüne geçilerek hak kayıplarının önlenilmesinin amaçlandığı…” gerekçesine de uymadığı, ayrıca bilgisayar programından kaynaklanan yuvarlama nedeniyle oluşan hesaplama farkının sadece ve sadece 669,94 TL olduğu ve bu miktarın toplam teklif fiyatının binde birinden de çok daha düşük olduğu ve bu maddi hususun giderilmesi halinde (düzeltme yapıldığı takdirde) ihalenin sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasının değişmediği gibi davacının teklifi ile kendinden sonra gelen teklif arasında 1.000.000 TL ye yakın (981.787,00 TL) bir farkın oluştuğu (ihale konusu işin bu miktar fazla bedel teklifi sunan ikinci en avantajlı teklif üzerinde kalarak muhtemel kamu zararı oluşabileceği) hususu dikkate alınarak uyuşmazlığa konu hesaplama farkının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.5.3’üncü maddesindeki şartları taşıdığı ayrıca dava konusu ihalede esasa ilişkin başkaca bir uyuşmazlığın da olmadığı, aynı madde metninde ortaya çıkan farklılıkların isteklinin teklif cetvelinde yazılı birim fiyatlar esas alınarak ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilebileceği, Tebliğ’deki anılan düzenlemeyi “çarpım ve toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar” olarak daraltmanın amaca da uygun olmadığı sonucuna varıldığından, davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik işleme karşı yaptığı itirazen şikayet başvurusunun reddi yönünde verilen dava konusu işlemin hukuka, kamu yararına ve mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline…” şeklinde gerekçe belirtilerek dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1- Kamu İhale Kurulunun 30.05.2019 tarihli ve 2019/UY.II-662 sayılı kararının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.