Yaklaşık Maliyetin 2016 Yılı Araçlar Üzerinden Belirlenmesi
Karar No : 2019/UH.I-1741
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/460620 İhale Kayıt Numaralı “Müdürlüğümüz 2020 Mali Yılına Ait Sürücülü ve Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Diyarbakır İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 01.11.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Müdürlüğümüz 2020 Mali Yılına Ait Sürücülü ve Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Mepaş Turizm Tekstil Gıda Yapı ve Temizlik San. Tic. Ltd. Şti. nin 11.11.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.11.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.11.2019 tarih ve 50090 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.11.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/1488 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale komisyonu tarafından yaklaşık maliyetin 2.191.604,16 TL olduğunun açıklandığı, yaklaşık maliyetin gerçek bileşenlerinin dikkate alınmadığı, işçilik hesaplama modülü üzerinden yapılan hesaplamada yaklaşık maliyetin içerisinde 35 sürücü maliyetinin 1.368.948,00 TL olması gerektiği, geriye kalan 40 adet araç bedeli için 822.656,16 TL tutar kaldığı, bu tutarın 2016 model araçlar üzerinden hesaplandığı, tekliflerinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, asgari model yılı olarak belirtilen 2016 model araç üzerinden teklif verme zorunluluğunun ortaya çıktığı, tekliflerinin değerlendirmeye alınarak ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “…f) Yaklaşık maliyet: İhale onay belgesi düzenlenmeden önce idarece her türlü fiyat araştırması yapılarak, Katma Değer Vergisi (KDV) hariç olmak üzere hesaplanan ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale konusu işin öngörülen bedelini,
… ifade eder.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.
2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.
(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.
(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.
(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.
(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;
a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,
b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,
c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,
d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,
Esas alınır.
(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.
(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü,
Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır:…
(2) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;
a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır.
b) Şoför giderleri dahil yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli, (a) bendine göre tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave
edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacaktır.” düzenlemesi,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Müdürlüğümüz 2020 Mali Yılına Ait Sürücülü ve Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı
b) Miktarı ve türü: 2020 Yılına Ait Sürücülü ve Sürücüsüz Araç Kiralama İşi Alımı (12 Aylık 5 Adet Sürücüsüz 35 Adet Sürücülü toplam 40 Adet Araç Kiralama Hizmet Alımı )
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Müdürlüğümüze Bağlı Birimler ve İdarenin uygun gördüğü hizmet birimleri” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı 1’inci maddesinde “Diyarbakır İI Sağlık Müdürlüğü (ana bina ve ek hizmet binaları) bünyesinde evrak, personel, eşya ve yemekhane ihtiyaçlarının taşınması, gerektiğinde Diyarbakır ili dışında yapılacak seyahat ve görevlerde kullanılmak üzere; Yakıt İdareye ait olmak kaydıyla, km’ye bağlı kalmaksızın sürücülü ve sürücüsüz, toplam 40 adet dizel yakıt kullanan araç kiralanması hizmet alım işidir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Kiralanacak Araçların Miktarı ve Teknik Özellikleri” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.1. (3) Adet Binek Tipi Sürücüsüz Araç: En az 2016 model sedan tipi, 1400-1600 cc motor hacimli, en az 90 PS ve üstü güçte, klimalı, ABS fren sistemi,4+1 kapılı, bütün koltuklar için emniyet kemeri ve en az iki adet hava yastığı olacaktır.
3.2. (28) Adet Kamyonet Tipi Sürücülü (Panelvan olmayacak) Araç: En az 2016 model, 1300-1600 cc motor hacimli, araçta ABS fren sistemi, klimalı, 4+1 kapılı, bütün koltuklar için emniyet kemeri ve en az iki adet hava yastığı olacaktır.
3.3. (2) Adet 4×2 Çift Kabin Kamyonet(Sürücülü)Araç: En az 2016 model, 1600-2500cc motor hacimli, 4 kapılı (Çift Kabin), klimalı, bütün koltuklar için emniyet kemeri, araçta ABS fren sistemi ve en az iki adet hava yastığı olacaktır.
.4. (2) Adet 4×2 Çift Kabin Kamyonet(Sürücüsüz)Araç: En az 2016 model, 1600-2500cc motor hacimli, 4 kapılı (Çift Kabin), klimalı, bütün koltuklar için emniyet kemeri, araçta ABS fren sistemi ve en az iki adet hava yastığı olacaktır.
3.5. (1) Çift Kabinli Kamyonet Tipi Araç (Sürücülü) 6+1 Koltuklu: En az 2016 model, 1600-2500cc motor hacimli, 4 kapılı (Çift Kabin), klimalı, araçta ABS fren sistemi ve en az iki adet hava yastığı olacaktır.
3.6. (4) Adet Minibüs Tipi Araç (Sürücülü) 16+1 Koltuklu: En az 2016 model, 1600- 3000cc motor hacimli, 16+1 oturma kapasiteli, bagajlı, ABS fren sistemli, elektrikli sürgü kapı, sürücü ve yolcu koltuklan emniyet kemerli, Klima Ön ve arka koltukları soğutacak sistem olacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden idarelerin, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit edeceği, yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde ise, kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatları, ihaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatları, ilgili odalarca belirlenmiş fiyatları,
ihale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatları, ihale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatları esas alabileceği ve bu bentlerde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabileceği anlaşılmıştır.
ikâyete konu ihalenin 35 sürücülü 5 sürücüsüz 40 adet muhtelif araç kiralanması işi olduğu, ihaleye 5 isteklinin katıldığı, 1 isteklinin K1 belgesi sunmadığı ve teklifi yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, başvuru sahibi isteklinin teklifinin de yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Yeni Han Tur. Org. İnş. Elek. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Öner Nak. Tur. İnş. Oto. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.
dare tarafından gönderilen belgelerin incelenmesinden, yaklaşık maliyetin belirlenmesi amacıyla piyasa fiyat araştırması için firmalardan fiyat teklifi talep edildiği, teklif edilen fiyatlar yüksek bulunduğundan değerlendirmeye alınmadığı, araçların yaklaşık maliyetini belirlemek için birim fiyat teklif cetvelinde yer alan ve teknik şartnamede özellikleri belirtilen araçlar için Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından 27.08.2019 tarihinde yayımlanan Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin baz alındığı, teklif cetvelinde yer alan araçların hepsi için teknik şartnamede belirtilen özelliklerde olan farklı marka 3 aracın 2016 yılı kasko sigortası değerinin %2’si hesaplanarak aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ortalama araç değerinin oluşturulduğu görülmüştür.
apılan incelemede idarenin Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan fiyatları esas alarak yaklaşık maliyeti oluşturduğu, Teknik Şartname’nin “Kiralanacak Araçların Miktarı ve Teknik Özellikleri” başlıklı 3’üncü maddesinde tüm araçların modelinin en az 2016 model olması gerektiğinin düzenlendiği görülmüş olup, bu bağlamda idarece 2016 yılı araçlar üzerinden yaklaşık maliyet hesaplandığı, idarenin kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla yükümlü olduğu göz önünde alındığında, ihtiyacı doğrultusunda yaklaşık maliyeti belirlediği, ayrıca istekliler tarafından 2016 yılı ve üstü araç teklif edilmesinde herhangi bir kısıtlamanın da bulunmadığı ve yaklaşık maliyetin altında 3 geçerli teklif sahibinin bulunduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.