Evsel Atık Bertarafı, Özel Atık Bertarafı Ve Elektrik Satışı Belediye Payları Tutarlarının Eksik Tahakkuk Ve Tahsil Edilmesi – Sayıştay Kararı
Yılı 2018
Dairesi 8
Karar No 185
İlam No 144
Tutanak Tarihi 10.11.2020
Enerji Tesisi Belediye Payı:
……………………………İşi Kapsamında Katı Atık Bertaraf Ücreti İşine ait hakediş ödemelerinde sözleşme hükümlerine aykırı olarak evsel atık bertarafı, özel atık bertarafı ve elektrik satışı belediye payları tutarlarının eksik tahakkuk ve tahsil edilmesi konusuna ilişkin olarak;
Konuya ilişkin Dairemiz tarafından düzenlenen …… sayılı İlamla yapılan yargılama sırasında ödeme emirlerinin düzenlendiği zamanda Belediyenin işlemlerle ilgili alacaklarının mahsup edilmediğinin anlaşıldığı, mahsup işlemini yapmayanlar ile ödeme emirlerinde fazla ödemeye neden olanların sorumluluklarının ve sorumluluk tarihlerinin yeniden belirlenmesi için ilişikli tutulan ödeme emirleri itibariyle kamu zararının yeniden hesaplanarak Ek Raporla bildirilmesine değin konunun hüküm dışı bırakılmasına karar verilmişti.
Bu karar üzerine, Denetçi tarafından ek sorgu yazılarak ve sorumluların savunmaları alınarak ek rapor düzenlendiği görüldüğünden 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 50’nci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uyarınca konunun görüşülmesinin devamına karar verildi.
İdare ile müteahhit arasında yapılan Sözleşmenin 8.3.3 maddesinde:
“Diğer Gelirler: İşbu sözleşmede belirtilen iş ve yapılacak yatırımların ve tesislerin tüm gelirleri ( Dışındaki atık getiren araç, kişi, kurum ve kuruluşlardan alınacak bertaraf giderleri, arıtma çamuru v.b. gibi ücretleri, tıbbi atık ücretleri (mevcut tıbbi atık sözleşmesinin bitiminden sonra), ÖTL bertaraf bedelleri v.s.) yanında karbon giderleri (CDM) ile burada belirtilmeyen ancak sözleşme konusu ile sınırlı olmak şartıyla ilerki yıllarda meydana gelebilecek her türlü atık giderleri de hak sahibine aittir. Bu işlerin görülmesi ve yatırımların yapılması sırasında ve sonrasında yurtiçi ve/veya yurtdışı kurum ve kuruluşlardan alınacak her türlü kredi, hibe v.s. gibi kalemlerin alınıp alınmaması, kullanılıp kullanılmaması gibi finansal enstrümanların tüm sorumluluğu ve hakkı hak sahibine aittir.”
Aynı Sözleşmenin 8.3.4 maddesinde ise; “Pay Ödemesi: hak sahibi; işbu sözleşmede bahsi geçen ve sözleşme kapsamı dahilinde ileri de yapılması mümkün bulunan tüm işlerden elde edeceği yıllık gayri safi hasılatın toplamı üzerinden %42(kırkiki)+KDV’i idareye ödeyecektir.”
Ayrıca, aynı Sözleşmenin “Ödemeler ve Ödeme Şekilleri” başlıklı 11’inci maddesinde;
“11.1 Hak Sahibi; ayni hak/şahsi hak bedeli olan ……….’i ……………..sözleşmenin imzalanmasından itibaren 1 (bir) ay içerisinde idareye ödeyecektir. Sonraki yıllardaki ayni hak / şahsi hak bedelleri ise, ilk ödenen ayni hak / şahsi hak bedelinin ödendiği tarih esas alınarak yapılacaktır.
11.2 İdare ile Hak Sahibi işlerin görüldüğü ayı takip eden ay içerisinde (bir sonraki ay) alacaklarını mahsuplaştıracaklar ve borçlu çıkan taraf, alacaklı tarafa ödemesini mahsup tarihinden itibaren 1(bir) ay içerisinde yapacaktır. Taraflar kesin mutabakatı ise yılsonunda sağlayacaktır,”
Denilmektedir.
Yukarıda yeralan bu hükümler gereğince, ilgili firma gayri safi hasılatı toplamı üzerinden %42+ KDV’yi Belediyeye ödemek zorundadır. Bu gayri safi hasıla, evsel atık bertarafı, özel atık bertarafı ve elektrik satışı belediye payları tutarlarının toplamından oluşmaktadır. Tüm bu kalemlere KDV eklenmek suretiyle belediye payı hesaplamalıdır.
Ancak, İdare tarafından İlk 13 no.lu hak edişe kadar müteahhit firmanın alacağı belediyeye ödenecek paydan yüksek olduğu için belediye hasılatı hakkedişten düşülerek kalan tutar ödenmiştir. 14-48 no.lu hak edişlerde ise Belediye payı müteahhit firmanın alacağından fazla olduğu için (elektrik satış payının da devreye girmesiyle) Belediye alacağı tutar için tahakkuk ve tahsil yoluna gidilmiş, bu defa Belediye alacağının eksik tahakkuk ve tahsil edildiği görülmüştür. Ayrıca, 14-48 no.lu hak edişlerde, Belediye payı müteahhit firmanın alacağından fazla olduğu için Belediye alacağı olan tutara; 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 3’üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki; “Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga Vergisini kişiler öder” hükmü gereğince Belediye payına ayrıca Damga Vergisi ilave edilerek tahsilat yapılması gerekmektedir. Ancak, damga vergisi ilave edilmeden tahsilat yapıldığı anlaşılmıştır.
Sözleşme hükümlerine aykırı olarak …… Belediyesi tarafından evsel atık, özel atık ve elektrik belediye payları KDV’siz tutarları toplamından, belediyece müteahhit firmaya ödenecek %58 evsel atık tutarı (KDV’siz tutarı) çıkarılıp bulunan farka %18 KDV eklenerek belediye alacağı hesaplanması gerekirken, KDV’siz belediye payları toplamından hakediş tutarının KDV dahil tamamı düşülerek belediye payının eksik hesaplanmasına yol açıldığı tespit edilmiştir.
Bu itibarla, ……………………………………. İşi Kapsamında Katı Atık Bertaraf Ücreti İşine ait hakediş ödemelerinde sözleşme hükümlerine aykırı olarak evsel atık bertarafı, özel atık bertarafı ve elektrik satışı belediye payları tutarlarının eksik tahakkuk ve tahsil edilmesi sonucunda oluşan ………………..TL tutarındaki kamu zararı ile ilgili olarak;
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 50’nci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uyarınca 21.02.2020 tarih ve 56 sayılı İlamın 6’ncı maddesine ilişkin hüküm dışı kaydının yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılmasına,
Söz konusu tutarın ……….TL’sinin …… tarih ve …… no.lu muhasebe işlem fişi ile,
Kalan …………….. TL’sinin de ……tarih ve …… no.lu muhasebe işlem fişiyle tahsil edildiği anlaşıldığından, ilişik kalmadığına ve yapılacak işlem bulunmadığına oy birliğiyle karar verildi.
