Çöp Aracı Kiralama İhalesi – İhaleye Katılamayacak Olanlar
Karar No : 2021/UH.II-378
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/596301 İhale Kayıt Numaralı “Çöp Araçları Kiralama İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Düzce Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 09.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Çöp Araçları Kiralama İşi” ihalesine ilişkin olarak 06 Antika Turizm Taşım. Hizm. ve Tem. İnş. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin 22.12.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.12.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 31.12.2020 tarih ve 59762 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 31.12.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/2193 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Düzce Beltaş İnşaat A.Ş.nin Ticaret Sicil Gazetesi’nde Celal Kasapoğlu’nun yönetim kurulu başkanı olduğu ve 27.03.2023 tarihine kadar tüzel kişiliği münferiden temsil ve ilzama yetkili olduğunun görüldüğü, aynı zamanda Celal Kasapoğlu’nun Düzce Belediyesi’nin karar organı olan Belediye Meclisi’nin üyesi olduğu ve Belediye Başkan Yardımcılığı görevinde bulunduğu, bu nedenle ihale üzerinde bırakılan isteklinin Kamu İhale Kanunu’nun 10. ve 11’inci maddeleri ile 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 28’inci maddesindeki hüküm gereği anılan belediyenin ihalelerine teklif sunamayacağından dolayı teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ve Kamu İhale Kanunu’nun 58’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan yaptırımın da ayrıca uygulanması gerektiği,
…
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11’inci maddesinde “Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:
a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak idarelerce veya mahkeme kararıyla kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan veya örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar.
b) İlgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler.
c) İhaleyi yapan idarenin ihale yetkilisi kişileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler.
d) İhaleyi yapan idarenin ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar.
e) (c) ve (d) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri.
f) (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilenlerin ortakları ile şirketleri (bu kişilerin yönetim kurullarında görevli bulunmadıkları veya sermayesinin % 10’undan fazlasına sahip olmadıkları anonim şirketler hariç).
İhale konusu işin danışmanlık hizmetlerini yapan yükleniciler bu işin ihalesine katılamazlar. Aynı şekilde, ihale konusu işin yüklenicileri de o işin danışmanlık hizmeti ihalelerine katılamazlar. Bu yasaklar, bunların ortaklık ve yönetim ilişkisi olan şirketleri ile bu şirketlerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri için de geçerlidir.
İhaleyi yapan idare bünyesinde bulunan veya idare ile ilgili her ne amaçla kurulmuş olursa olsun vakıf, dernek, birlik, sandık gibi kuruluşlar ile bu kuruluşların ortak oldukları şirketler bu idarelerin ihalelerine katılamazlar.
Bu yasaklara rağmen ihaleye katılan istekliler ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Ayrıca, bu durumun tekliflerin değerlendirmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa, teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü,
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Başkan ve meclis üyelerinin yükümlülükleri” başlıklı 28’inci maddesinde “Belediye başkanı görevi süresince ve görevinin sona ermesinden itibaren iki yıl süreyle, meclis üyeleri ise görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden itibaren bir yıl süreyle, belediye ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İsteklilerden 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddenin dördüncü fıkrasına göre istenecek belgeler” başlıklı 17’nci maddesinin “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 17.7’nci maddesinde “…
17.7.2. İdarede görev yapanlar:
4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ihaleyi yapan idarelerin ihale yetkilisi kişileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler, ihaleyi yapan idarenin ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar, (c) ve (d) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenler ve (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilenlerin ortakları ile şirketlerinin görev yaptıkları idarelerin ihalelerine katılamayacakları hükme bağlanmıştır. Ancak, (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen kişilerin yönetim kurullarında görevli bulunmadıkları veya sermayesinin % 10’undan fazlasına sahip olmadıkları anonim şirketler bu idarelerin ihalelerine katılabileceklerdir.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Çöp Araçları Kiralama İşi
b) Miktarı ve türü:
12 ay süre ile 26 adet temizlik araçları kiralama (sürücüsüz)
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Düzce Belediyesi mücavir alanları içerisinde yapılacaktır.
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Bahse konu ihalenin Düzce Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından açık ihale usulüyle gerçekleştirilen Çöp Araçları Kiralama İşi olduğu, 14.12.2020 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararına göre; ihale dokümanı indirenlerin sayısının 10, toplam teklif sayısının 4, geçerli teklif sayısının 3 olduğu, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Düzce Beltaş İnş. A.Ş. olduğu, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise başvuru sahibi 06 Antika Turizm Taşımacılık Hizmet ve Temizlik İnşaat Sanayi Dış Ticaret Limited Şirketi – Barış Yakşi İş Ortaklığı olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri göz önünde bulundurulduğunda 4734 sayılı Kanunun 11’inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ihaleyi yapan idarelerin ihale yetkilisi kişileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler, ihaleyi yapan idarenin ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar, (c) ve (d) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenler ve (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilenlerin ortakları ile şirketlerinin görev yaptıkları idarelerin ihalelerine katılamayacakları hükme bağlanmıştır. Yapılan incelemede belediye meclis üyeliğinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 11’inci maddesinde sayılan ihaleye katılım yasakları arasında sayılmadığı görülmekle birlikte 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Başkan ve meclis üyelerinin yükümlülükleri” başlıklı 28’inci maddesinde yer alan “Belediye başkanı görevi süresince ve görevinin sona ermesinden itibaren iki yıl süreyle, meclis üyeleri ise görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden itibaren bir yıl süreyle, belediye ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz.” hükmü çerçevesinde Meclis üyeliğinin görevi süresince belediyelerce gerçekleştirilen ihalelere yalnızca doğrudan değil dolaylı katılımının da yasaklandığı anlaşılmaktadır.
Düzce Beltaş İnş. A.Ş. tarafından ihaleye sunulan teklif dosyası incelendiğinde 07.04.2020 tarihli ve 10053 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nde Celal Kasapoğlu’nun 27.03.2023 tarihine kadar Düzce Beltaş İnş. A.Ş.nin yönetim kurulu üyesi ve başkanı olarak seçildiği ve şirketi münferiden temsile yetkili olduğu anlaşılmaktadır. Aynı zamanda anılan şirkete ait 06.10.2020 tarihli olağan genel kurul toplantısına ait hazirun listesinden toplam 7 ortağının bulunduğu ve ortakların tamamının belediyeler (Düzce Belediyesi, Akçakoca Belediyesi, Kaynaşlı Belediyesi, Beyköy Belediyesi, Çilimli Belediyesi, Gölyaka Belediyesi) olduğu görülmekle birlikte Düzce Belediyesi Meclis Üyesi ve Belediye Başkan Yardımcısı görevlerinde bulunan Celal Kasapoğlu’nun anılan şirketin ortağı olmadığı, anılan ihaleye yönelik hazırlanan teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetvelinde imzasının bulunmadığı görülmektedir.
Öte yandan 22.01.2021 tarihli ve E.2021/1390 sayılı Kurum yazısı ile idareye Belediye Meclis Üyesi ve Belediye Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulunan Celal Kasapoğlu’nun ihale konusu işe ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli bulunup bulunmadığı sorulmuştur.
İdarenin 25.01.2021 tarihli ve E.65561265 sayılı cevap yazısında “Destek Hizmetleri Müdürlüğü söz konusu başkan yardımcısına bağlı olmayıp, yapılan iş ve işlemlerde herhangi bir görev ve sorumluluğu yoktur. …” ifadelerine yer vermiştir. Ayrıca yazı ekinde Düzce Belediyesi Görev Dağılımı (Teşkilat Şeması) gönderildiği anılan görev dağılım tablosundan Celal Kasapoğlu’nun Fen İşleri Müdürlüğü, Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü, Emlak ve İstimlak Müdürlüğü’nden sorumlu olduğu, Destek Hizmetleri Müdürlüğü’nden ise Belediye Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Cengiz Tuncer’in sorumlu olduğu görülmektedir.
Celal Kasapoğlu’nun anılan ihaleye yönelik ihale onayı, ihale dokümanı hazırlanması, yaklaşık maliyet tespiti, ihale komisyonu oluşturulması ve ihale komisyonunda görev alması gibi işlemlerde görev almadığı, belediye şirketi statüsünde bulunan Düzce Beltaş İnş. A.Ş.nin tüm ortaklarının belediyeler olduğu ve Celal Kasapoğlu’nun anılan şirkette ortaklığının bulunmadığı, teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetvelinin de Celal Kasapoğlu tarafından imzalanmadığı göz önüne alındığında, gerek 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 11’inci maddesi, gerekse 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 28’inci maddelerinde yer alan katılım yasaklarının ihlal edilmediği, anılan şahsın ihaleye doğrudan veya dolaylı olarak, kendisi veya başkası adına katılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.