İtirazen Şikayet Başvurusunun Kurum Tarafından Süresinden Sonra Yapılmış Olması Nedeniyle Reddedilmesi
Karar No : 2021/UY.IV-932
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/346472 İhale Kayıt Numaralı “Adapazarı Kavşağı–Gümüşova Arası Tem Otoyolu ve Bağlantı Yolları Üstyapı İyileştirmesi ve Büyük Onarım İnşaatı Yapım İşi (Bitüm İdareden)” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü tarafından 24.08.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Adapazarı Kavşağı–Gümüşova Arası Tem Otoyolu ve Bağlantı Yolları Üstyapı İyileştirmesi ve Büyük Onarım İnşaatı Yapım İşi (Bitüm İdareden)” ihalesine ilişkin olarak başvuru sahibince 29.04.2021 tarih ve 21735 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile başvuruda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/792 sayılı dosya kapsamında yapılan inceleme neticesinde ön inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.
Başvuru dilekçesinde özetle;
1) 10.03.2021 tarihli ve 2021/UY.I-550 ile 10.03.2021 tarihli ve 2021/UY.I-551 sayılı Kurul kararı neticesinde alınan 2’nci ihale komisyonu kararında işin daha yüksek bir teklif tutarı veren istekliye ihale edildiği bu şekilde kamu zararına yol açıldığı,
2) İhale üzerinde bırakılan Öztaç Petrol Hafriyat İnş. Nak. Tem. İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen imza sirküleri yevmiye numarası ile yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgileri tevsiken idareye sunulan imza sirkülerinde yer alan yevmiye numaralarının uyuşmadığı, ayrıca sunulan imza sirkülerinin geçerlik süresinin sona erdiği,
3) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen ortaklık oranları ile yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgileri tevsiken idareye sunulan ortaklık oranları bilgilerinin uyuşmadığı, ayrıca ortakların T.C. kimlik numaralarının hatalı girildiği,
4) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen Ticaret Sicil Gazetelerinin iş ortaklığını oluşturan şirketlerin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirtmediği,
5) Vekâletname ekinde vekilin imza beyannamesinin sunulmadığı,
6) İlgili istekli tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin benzer iş kapsamında olmadığı, ayrıca tutar itibariyle de ihale dokümanında belirtilen asgari oranları karşılamadığı,
7) İş hacmini gösterir belgelerin ihale dokümanında belirtilen asgari oranları karşılamadığı,
8) Geçici teminat mektubunun teklif edilen bedelin %3’ünü karşılamadığı, ayrıca geçici teminat mektubu geçerlik süresinin de uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru Süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür…” hükmü yer almaktadır.
Anılan Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez.” hükmüne,
Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde ise “(1) 16’ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne yer verilmiştir.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Şikayet başvuru süresi” başlıklı 4’üncü maddesinde “(1) Kanunun 55 inci maddesi uyarınca şikayet başvurusu usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmadan önce aday veya istekliler ile istekli olabileceklerin şikayete yol açan durumların farkına vardığı veya farkına varmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gün içinde ihaleyi yapan idareye yapılır.
(2) Süreler;
…
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
…
(5) Tatil günleri sürelere dahil olup, sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde süre, tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar…” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in“ Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “İdareye şikayet başvurusunda bulunulmadan veya idareye yapılan şikayet başvurusu hakkında idarece bir karar alınmadan ve on günlük karar verme süresi beklenilmeden doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulması halinde, Yönetmeliğin 15 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince bu başvurular ilgili idareye gönderilir. Ayrıca, başvuru sahibine de bilgi verilir. İdareye yapılan şikayet başvurusundan farklı bir konu ile Kuruma yapılan başvurularda şikayet süresinin henüz dolmadığı hallerde, itirazen şikayet konusuna ilişkin idarenin cevabının alınmamış olması nedeniyle bu başvurular da ilgili idareye gönderilir. İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklaması yer almaktadır.
Başvuru sahibine 14.01.2021 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen 13.01.2021 tarihli kesinleşen ihale kararında, Simge Mat Mad. Asfalt Tic. ve San. A.Ş.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, Öztaç Petrol Hafriyat İnş. Nak. Tem. İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği ve söz konusu tebligat yazısında 10 gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunabileceğinin belirtildiği tespit edilmiştir.
Bu itibarla Öztaç Petrol Hafriyat İnş. Nak. Tem. İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş.nin teklifine yönelik olarak öne sürülen hususlar hakkında 14.01.2021 tarihinde haberdar olunduğu anlaşıldığından, dolayısı ile bahse konu iddialar (2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8’inci iddialar) ile ilgili olarak söz konusu tarihi takip eden 10 gün içinde idareye şikayet başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Fakat başvuru sahibi tarafından 14.01.2021 tarihini takip eden 10 gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulmayıp, başvuru sahibine 05.04.2021 tarihinde tebliğ edilen ve başvuru sahibine ait teklifin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı için reddedildiğini bildiren ikinci kesinleşen ihale kararından sonra 14.04.2021 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde söz konusu iddialar açısından başvurunun süre yönünden reddi gerekmektedir.
Öte yandan başvuru sahibinin kamu zararı oluştuğuna yönelik birinci iddiasının 14.04.2021 tarihli idareye şikâyet başvurusuna konu edilmediği, söz konusu iddianın ilk kez 29.04.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan açıklama şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.
Dolayısıyla; söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından öncelikle idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari başvuru yolunda şikâyet yoluna başvurulmadan itirazen şikâyet yoluna başvurulamayacağından, şikâyet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır.
Bu çerçevede şikâyet başvurusu; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.
Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların; şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararda belirtilen hususlar hariç, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Buna göre, başvuru sahibinin birinci iddiasının şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan uyuşmazlık konusu olan birinci iddiaya ilişkin hususun farkına varıldığı 2’nci ihale komisyonu kararının bildirildiği 05.04.2021 tarihini izleyen 10 gün içerisinde 15.04.2021 tarihi mesai bitimine kadar bu iddiayı incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri sürülmesi de gerekmektedir.
Buna göre, idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, söz konusu iddianın farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla süresinde ileri sürülmeyen iddiaların da süre aşımı sebebiyle Kurum tarafından incelenmesi mümkün bulunmamaktadır.
Bu itibarla, başvuru sahibinin bahse konu birinci iddiasını uyuşmazlığa konu hususu öğrendiği 05.04.2021 tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde yazılı şekilde ileri sürmesi, bir diğer deyişle başvuruda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 29.04.2021 tarihinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin birinci iddiasının süre yönünden de reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun süre, birinci iddianın ise ayrıca şekil yönünden reddi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Başvurunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
