Sınırdeğerin Hesabında Kullanılacak Katsayı
Karar No : 2021/UH.II-1156
BAŞVURU SAHİBİ:
Fayat Grup Atık Yön. Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Defne Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/103147 İhale Kayıt Numaralı “8 Aylık Katı Atık Toplama ve Taşıma İşi İçin Araç Temini” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Defne Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından 05.04.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “8 Aylık Katı Atık Toplama ve Taşıma İşi İçin Araç Temini” ihalesine ilişkin olarak Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 21.04.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 27.04.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 10.05.2021 tarih ve 23163 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.05.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/851 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İtirazen şikayete konu ihalede sınır değer hesaplamasında kullanılan R katsayısının hatalı olarak belirlendiği, ihale konusu işin akaryakıt dahil araç kiralama işi olduğu, dolayısıyla R katsayısının 0,84 olarak alınması gerekirken 0,80 olarak alınması sonucu bulunan sınır değerin yanlış olduğu, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmeden Çınar Çev. İnş. Gıda Tar. Eği. Sağ. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, halbuki sınır değerin 1. kısım için 3.285.298,37 TL, 2. kısım için ise 3.297.033,96 TL olarak hesaplanması gerektiği,
…
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda,
açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri
reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir. 79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;
SD: Sınır değeri,
YM: Yaklaşık maliyeti,
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun
olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık
maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.” açıklamaları yer almaktadır.
Kamu İhale Kurulu’nun “Sınır Değer Tespit Katsayısının Belirlenmesi” konulu 2021/DK.D-20 sayılı kararında “4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 38 inci maddesinin son fıkrasında, Kamu İhale Kurumunun, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama ölçütleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.
Bu hüküm çerçevesinde Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.1.2 nci maddesinde personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değerin;
SD: Sınır değeri,
YM: Yaklaşık maliyeti,
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu
anlaşılan isteklilerin teklif sayısını,
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne
uygun olduğu anlaşılan isteklilerin teklif bedellerini,
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını
İfade etmek üzere;
SD=
Formülüyle hesaplanacağı; 79.1.3 üncü maddesinde ise (79.1.2) nci maddede yer alan R değerinin her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenerek ilan edileceği; ihalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerlerinin belirlenebileceği düzenlenmiştir.
Maddede düzenlenen formül incelendiğinde R katsayısının, yaklaşık maliyet ve teklifler veri kabul edildiğinde, sınır değerin bu verilerin aritmetik ortalamasından sapmayı ifade ettiği anlaşılmaktadır. Bu çerçevede 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin sağlıklı uygulanmasını sağlamak üzere, kamu alımları istatistikleri kullanılarak 2020 yılında gerçekleşen personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarındaki yaklaşık maliyet, ihaleye sunulan fiyat teklifleri, ortalama teklif sayıları ve sözleşme bedelleri kullanılarak aşağıdaki hizmet grupları için ortalama sapma değerleri hesaplanmış ve gerekli görülen diğer veriler de kullanılarak R katsayıları tespit edilmiştir. Yapılan bu tespit sonucunda elde edilen verilerin 2020 yılında kullanılan katsayıların değiştirilmesini gerektirmediği sonucuna ulaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1) İlanı veya duyurusu 1/2/2021 ve sonrasında yapılacak olan personel çalıştırtılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde 29/1/2020 tarihli ve 2020/DK.D-24 sayılı kararda ilan edilen 2020 yılı R katsayılarının kullanılmasına devam edilmesine;
2) Bu kararın Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.1.3 üncü maddesi gereğince Kurumun resmi internet adresinde ve Elektronik Kamu Alımları Platformunda ilan edilmesine
Oybirliği ile karar verildi.” ifadeleri yer almaktadır.
Söz konusu Kurul kararının ekinde “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Olmayan Hizmet Alımı İhalelerinde Sınır Değerin Tespitinde Kullanılacak R Katsayıları” başlığı altında ilgili katsayılara aşağıda yer verilmiştir.
İhalenin Konusu R Katsayısı
Araç Kiralama 0,84
Bilgisayar Sistemlerine Yönelik Hizmetler 0,83
Malzemeli Yemek 0,82
Mühendislik Hizmetleri 0,78
Sigorta Hizmetleri 0,80
Diğer Hizmetler 0,80
İdari Şartname’nin İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin; a) Adı: 8 Aylık Katı Atık Toplama ve Taşıma İşi için Araç Temini
b) Miktarı ve türü: 8 Ay süreyle kısmi teklife açık olarak 1. bölgede 21 ve 2. Bölge 21 araç olmak üzere toplam 42 adet araç temin edilmek suretiyle Çöp ve Katı Atık Toplama ve Taşıma işi için sürücüsüz Araç Temini İşi, Hizmet Alımı. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Defne İlçesi sınırları dahili ile Defne İlçesi Hatay Büyükşehir Belediyesi atık döküm sahaları arasıdır.
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “İşin Süresi” başlıklı 6’ncı maddesinde “İşin süresi 01.05.2021 – 31.12.2021 tarihleri arasında 245 takvim günüdür. İşe, iş yeri teslimi ile başlanmış olur. Bu süre içerisinde 35 hafta sonu ve 210 iş günü mevcuttur.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İşin Tanımı” başlıklı 7’nci maddesinde “Bu Teknik Şartname; Yüklenici ile İdare arasında imza altına alınacak İhale Sözleşmesi çerçevesinde, “Defne İlçesinde evsel her türlü katı atık ve çöpler ile inşaat atıklarının toplanması, Hatay Büyükşehir Belediyesi’nin Altınözü yolu üzerindeki çöp depolama sahası ve moloz döküm sahasına taşınması ile kamusal alanların (Büyükşehir Belediyesinin sorumluluğu altındaki Cadde, sokak, alan, bulvar, park, vb. hariç, tüm Cadde, sokak, alan, bulvar, park, Pazar yeri ibadet yeri, bakıma muhtaç vatandaşların evleri, okul bahçesi vb. alanlar) temizlenmesi ile pazaryeri, yol yıkama ve sulama işleri ile bu işlerin kontrolünü sağlamak için araç temin edilmesi hizmet alımını konu etmektedir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İşin Miktarı” başlıklı 8’inci maddesinde “İlçemiz sınırları dahilindeki çöp ile moloz toplama, taşıma ve temizlik ile pazaryeri yıkama, yol sulama işlerinin yapılması amacıyla 245 (01.05.2021 – 31.12.2021 tarihleri arasında) süreyle; aşağıda ayrıntılı olarak belirtilen 1. Bölgede; 21 araç ve 2. Bölgede; 21 olmak üzere toplam 42 adet sürücüsüz araç temin edilecektir. Araçların akaryakıtları ve her türlü giderleri yüklenici tarafından karşılanacaktır. İş kapsamında kullanılacak su ile elektrik süpürgelerinin ihtiyacı olan elektrik idare tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesi,
“Hizmetin Yerine Getirilmesi” başlıklı 10’uncu maddesinde “Hizmeti yerine getirilmesinde her iki bölgede gece ve gündüz olmak üzere 2 vardiyada çalışma yapılacaktır. Buna göre;
1. Gece Vardiyası; bu vardiyada araçlar 24:00 – 07:30 saatleri arasında Defne İlçesinin tamamında evsel her türlü katı atığın toplanması ve Hatay Büyükşehir Çöp Depolama alanına taşınmasında çalıştırılacaktır.
2. Gündüz Vardiyası; bu vardiyada araçlar 08:00 – 16:30 saatleri arasında (12:00 – 13:00 saatleri arasında 1 saat yemek arası verilecektir.) Defne İlçesinin tamamında evsel her türlü katı atığın toplanması ve Hatay Büyükşehir Belediyesi Çöp Depolama alanına taşınması, Pazar yerlerinin yıkanması, Cadde ve Sokakların (Büyükşehir Belediyesinin sorumluluğu altında olan alanlar hariç.) zeminleriyle kaldırımların vakumlu süpürge araçlarıyla süpürülmesi, gerektiğinde su ile yıkanması, boş arsa üzerlerindeki kirliliklerin temizlenmesi evlerden çıkan kül, atık ev eşyaları ile küçük tadilat atıklarının (moloz) toplanarak Hatay Büyükşehir Belediyesi’nin Düzenli Depolama sahasına taşınması vb. işlerde çalıştırılacaktır.
İşin toplam süresi içerisinde 35 hafta sonu ve 210 iş günü olmak üzere toplam 245 günde çalışma yapılacaktır. İşin toplam süresi içerisinde bu şartnamede belirtildiği gibi bazı araçlar haftanın 7 günü bazı araçlar da haftanın 6 gününde çalıştırılacaktır. Gün içinde araçların görevde kalma süresi 7,5 saattir. Kontrol araçları 24 saat görevde kalacaktır. Bu süreler içerisinde araçların fiili çalışma süreleri 13, 14, 17 ve 18. maddelerde belirtilmiştir. Fiili çalışma süresi haricinde kalan süre işe hazırlanma ve araçların yıkanmasında geçecek süre olarak öngörülmüştür. İş kapsamında çalışacak araçların öngörülen çalışma süresinden daha fazla çalıştırılmasının gerekmesi halinde ilgili mevzuat çerçevesinde iş artışı kapsamında fazla çalıştırılıp bedeli hak edişlere yansıtılarak ödemesi yapılacaktır. Ancak araçların öngörülen süreden daha az çalıştırılmasının gerekmesi halinde, toplam işin %80’lik oranının altına düşülmemesi kaydıyla eksik çalışma olabilecek ve çalışılan süre kadar hak edişlerde hesaplama yapılacaktır. Çalışma süreleri idarece belirlenecek ve günlük takip edilecektir.” düzenlemesi,
“Araçların Toplam Çalışma süreleri ve Teklif Fiyata Dahil Giderleri” başlıklı 18’inci maddesinde “…Araçların Cinsi ve Toplam Çalışma Süreleri
Sıra No
A R A C I N C İ N S İ
Miktarı
Günlük Çalışma Süresi (saat)
Çalışma Gün Sayısı
Toplam çalışma süresi (saat)
1
En az 200 kw. gücünde ve en az 15+1,5 m³ kapasiteli hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu;
1 adet
7
245
3.185
1 adet
7
210
2
En az 200 kw. gücünde konteyner yıkamalı ve en az 12+1,5 m3 hacminde hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu;
1 adet
7
210
1.470
3
En az 100 kw. gücünde ve en az 7+1 m3 kapasiteli hidrolik sıkıştırmalı Çöp Kamyonu;
6 adet
7
245
13.230
2 adet
7
210
4
En az 185 kw gücünde ve en az 10 ton su kapasiteli dezenfektan püskürtme özelliği olan Arazöz
1 adet
7
210
1.470
5
En az 246 kw. gücünde ve en az 20 m³ taşıma kapasiteli damperli (kırkayak) kamyon;
1 adet
7
210
1.470
6
En az 100 kw. gücünde ve en az 4 m³ kapasiteli açık kasa damperli kamyon
1 adet
7
245
3.185
1 adet
7
210
7
Kapalı kasa 5+1 van tipi personel sevk aracı;
1 adet
7
210
1.470
8
En az 1,5 m³ çöp haznesi kapasiteli 4 fırçalı elektrikli süpürge aracı
1 adet
6
210
1.260
9
Elle Çekilir Hortumlu Vakumlu Elektrikli Süpürge
2 adet
6
210
2.520
10
Açık Kasa Çift Kabin Pikap Kontrol Aracı
1 adet
7
245
1.715
11
Kazıcı Yükleyici Kepçe
1 adet
7
210
1.470
“ düzenlemesi,
“İşin Yürütülmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde “a) Yüklenici işin yürütülmesi için gerekli tüm araçları zamanında temin etmek ve sürekli işe hazır halde tutmakla yükümlüdür.
b) Yüklenici, İşyeri teslim tarihinden sonra 30 gün içerisinde Hatay merkez sınırları dahilinde telefonlu bir irtibat bürosu ile tüm araçları kapsayabilecek bir araç parkı temin edip, yerini belediyemize bildirecektir. Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 8. maddesine göre Yüklenicinin kendi ihtiyacı olan bu yerler için her hangi bir bedel talep edilmeyecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen Kanun hükmü uyarınca, idareler, aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer ve sorgulama kriterleri belirlemeye veya ihalenin açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine yetkili olup, idarelerin Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas almaları gerekmektedir. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 59’uncu maddesinde ise ihale komisyonunun teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplayacağı, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde maddede öngörülen seçeneklerin kullanılabileceği hüküm altına alınmış olup; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1.2’nci maddesinde, personel çalıştırmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer hesabında kullanılacak formüle yer verilmiş, R değerinin ise her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirleneceği ve ilan edileceği açıklanmıştır. Anılan açıklama uyarınca 2021/DK.D-20 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı alınmış ve ihale konularına göre R katsayıları belirlenmiştir.
İtirazen şikayete konu ihalenin Defne Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “8 Aylık Katı Atık Toplama ve Taşıma İşi İçin Araç Temini” işi olduğu, ihalede 24 adet ihale dokümanı indirildiği, 05.04.2021 tarihinde yapılan ihaleye 5 istekli tarafından teklif verildiği, ihalenin 1’inci kısmına ilişkin sınır değerin 3.128.855,59 TL, 2’nci kısma ilişkin sınır değerin 3.140.032,34 TL olarak hesaplandığı, (Sınır Değer Tespit Katsayısının 0,80 olarak alındığı) ve ihalenin her iki kısmının Çınar Çev. İnş. Gıda Tar. Eği. Sağ. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır
İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde şikayete konu ihalenin adının “8 Aylık Katı Atık Toplama ve Taşıma İşi İçin Araç Temini” işi olarak belirtildiği görülmüştür. Ayrıca, Teknik Şartname düzenlemelerinden araçların sürekli olarak idarece belirlenen işlerde kullanılacağının anlaşıldığı, ihale konusu işin taşıt edinimi ve tam zamanlı olarak taşıttan yararlanma niteliğinde olduğu, bu bağlamda itirazen şikayete konu işin “araç kiralama hizmeti alımı” kapsamında yer aldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan düzenleyici kurul kararında personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değerin tespitinde kullanılacak R katsayılarına yer verildiği, R katsayılarına ilişkin tabloda “Araç Kiralama” hizmetlerinde sınır değerin tespitinde kullanılacak katsayının 0,84 olarak uygulanması gerektiğinin belirtildiği görülmüştür.
İtirazen şikayete konu ihale konusu işin “araç kiralama” hizmet alımı kapsamında olduğu, bu nedenle sınır değerin tespitinde kullanılması gereken katsayının 0,84 olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.