2018/505748 İhale Kayıt Numaralı “Erzurum İl Sağlık Müdürlüğüne Bağlı Sağlık Tesislerine 12 Aylık Diyaliz Hasta Taşıma Hizmeti Alımı” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Erzurum İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 14.11.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Erzurum İl Sağlık Müdürlüğüne Bağlı Sağlık Tesislerine 12 Aylık Diyaliz Hasta Taşıma Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Taner Yıldırım tarafından 12.12.2018 tarih ve 59855 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.12.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1798 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihalenin ikinci ve üçüncü kısımlarında tekliflerinin yaklaşık maliyetin çok altında olmasına rağmen uygun görülmeyip ihalenin iptal edilmesinin mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin ilk fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği hükmüne yer verilmiştir. Aynı Kanun’un 56’ncı maddesinin birinci fıkrasında ise ihalenin idarece iptaline ilişkin kararlardan, sadece şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınanların itirazen şikâyete konu edilebileceği hüküm altına alınmıştır.
Başvuru sahibi tarafından sunulan başvuru dilekçesi, dilekçe ekleri ve idarece gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde, ihalenin “İspir Devlet Hastanesi Araç Kiralama Hizmeti Alımı” başlıklı 2. kısmının 28.11.2018 tarihinde iptal edildiği, iptal işleminden önce idareye bir şikâyet başvurusunda bulunulmadığı ve iptal kararının itirazen şikâyet üzerine alınmadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla, 4734 sayılı Kanun’un yukarıda atıf yapılan 56’ncı maddesi kapsamında, başvuru konusu hususun Kamu İhale Kurumu’nun görev alanında bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi uyarınca ihalenin ikinci kısmının iptaline ilişkin başvurunun görev yönünden reddi gerekmektedir.
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü yer almakta olup, söz konusu maddenin gerekçesinde “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir” ifadelerine yer verilmiştir.
İhale komisyonu tarafından alınan 28.11.2018 tarihli ihale komisyonu kararında başvuru sahibinin teklifinin ihalenin üçüncü kısmında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, anılan komisyon kararına başvuru sahibi tarafından 03.12.2018 tarihinde yapılan şikayet başvurusu üzerine alınan 06.12.2018 tarihli ihale komisyonu kararında “3. Kısım için en düşük teklifi sunan Azaklılar firmasının teklifi aşırı düşük sorgulamasına verdiği cevap eksik olduğu için geçersiz sayılmıştır. İkinci en düşük teklif sahibi Şahin Otomotiv (Taner Yıldırım) firmasının teklifi geçerli en ekonomik teklif olmuştur. Ancak bu kısım için teklif edilen en ekonomik teklif sahibi Şahin Otomotivin (Taner Yıldırım) teklifi (1,99 TL/km) her ne kadar yaklaşık maliyetin altında olsa dahi bu ihale kapsamında emsal araçlar için teklif edilen fiyatların (1,43 TL/km ve 1,59 TL./km) tamamının üzerinde olması nedeniyle ekonomik bulunmamış ve bu kısmın iptal edilmesine karar verilmiştir.” ifadesinin yer aldığı, aynı zamanda idare tarafından tarafımıza gönderilen 24.12.2018 tarih ve 32265349 sayılı yazıda “2018/505748 nolu ihalede bütün gruplar içerisinde en yüksek birim fiyat teklif edilen 2.grup 1 numaralı komisyon kararında iptal edilmiş ve bu grup için işin sağlık hizmeti olması ve aciliyetine binaen 2018/624883 İ.K.N ile ihaleye çıkılmış ve iptal edilen ihale de geçerli en düşük teklif 160.000 -TL iken yeni yapılan ihalede 108.000 – TL geçerli en düşük teklif sağlanmıştır. Bu ihale henüz sonuçlandırılmamış, Kurumunuzdan gelecek nihai karara göre sonuçlandıracaktır. Diğer 2 grup için yapılan şikayet başvurusu idaremizce haklı bulunmuş, en ekonomik fiyat teklif eden firmaların teklifi geçersiz olmuş, geçerli en düşük teklif daha pahalı olan bir sonraki tekliflere geçmiştir. Bu teklifler de her ne kadar yaklaşık maliyetin altında olsa da bu ihalede sözleşme imzalanan emsal kısımlarda elde edilen birim fiyatların üzerine çıktığı için komisyonca iptal edilmesi uygun görülmüştür.” ibaresinin yer aldığı görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 39’uncu maddesi idareye, tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması, ödenek yetersizliği ya da Kanun’un temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi durumlarda, ihalede verilmiş tüm teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme hususunda takdir yetkisi tanımaktadır.
İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu ayrıca söz konusu hususların somut olarak ortaya konulması gerektiği açıktır.
Söz konusu ihalede, idare tarafından ilk komisyon kararı ile başvuru sahibi isteklinin teklifinin ihalenin üçüncü kısmında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, sonrasında yapılan şikayet başvurusu üzerine ilk komisyon kararında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi firmanın teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilerek başvuru sahibinin teklifinin uygun görülmediği, dolayısıyla ilk komisyon kararında uygun görülen teklifin ikinci komisyon kararıyla uygun olmadığına karar verildiği, söz konusu teklifin yaklaşık maliyetin takribi %18 altında olduğu, idare tarafından yaklaşık maliyetin hatalı belirlendiğine ilişkin herhangi bir tespitin yapılmamış olduğu, bu şartlar altında sadece diğer kısımlarda verilen tekliflerin söz konusu kısımda verilen tekliften daha düşük olması gerekçesiyle başvuru sahibinin teklifinin uygun görülmeyerek ihalenin iptal edilmesinin söz konusu Kanun hükmüne uygun olmayacağı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak ihalenin ikinci kısmına ilişkin olarak başvurunun reddine, üçüncü kısmı için ise idarenin iptal kararının iptaline karar verilmesinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca yapılan incelemede, başvuru dilekçesine 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesinin (j) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca şikâyette bulunanlarca yatırılması zorunlu olan başvuru bedelinin 8.562,00 TL olarak yatırıldığı, ancak başvurunun ihalenin iki ve üçüncü kısmına yönelik olduğu, bu kısımların yaklaşık maliyeti ve anılan Kanun’un 53’üncü maddesi gereğince bu kısımlara ilişkin başvuru bedelinin 4.280,00 TL olduğu dikkate alındığında fazla ödendiği anlaşılan 4.282,00 TL’nin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) İhalenin ikinci kısmına ilişkin olarak başvurunun reddine,
2) İhalenin üçüncü kısmına ilişkin olarak idarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
3) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
