KAMU İHALE KURULU KARARI
Karar No : 2019/UH.I-218
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/558422 İhale Kayıt Numaralı “İdarenin Mutfaklarında Malzemeli Olarak Yemek Hazırlama, Dağıtım, Servis Ve Sonrası Hizmetler Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Niğde Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 13.12.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İdarenin Mutfaklarında Malzemeli Olarak Yemek Hazırlama, Dağıtım, Servis ve Sonrası Hizmetler Alımı” ihalesine ilişkin olarak Aydeniz Özel Sağ. Med. Gıda İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin 07.01.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.01.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.01.2019 tarih ve 2790 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.01.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/97 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Ahmet Kuddusi Huzurevi ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü ile Altunhisar Zihinsel Engelliler Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü kısımları için verilmiş olan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından; malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılacağı ve bu menülerde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtileceği, teklifi aşırı düşük bulunan istekliler tarafından öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin (Ek–H.4) hazırlanarak açıklama kapsamında sunulması, söz konusu açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için ise “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’ten çok olmaması gerektiği, oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’ten çok olan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, ana girdi ibaresi kapsamında; kırmızı et, beyaz et, balık, işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi), kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi), sebze, meyve, toz şeker, süt, yoğurt, ayran, yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı), kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi), pet su ve ekmeğin açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınacağı, isteklilerin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurların “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirileceği ve anılan unsurlar için açıklama sunulmasının gerekmediği anlaşılmaktadır.
Sınır değerin altında teklif sunan isteklilere EKAP üzerinden gönderilen 20.12.2018 tarihli “Aşırı düşük teklif açıklama talebi” yazısında “13.12.2018 Tarihinde Müdürlüğümüzce yapılan 2018/558422 ihale kayıt nolu İdarenin Mutfaklarında Malzemeli Olarak Yemek Hazırlama, Servis ve Sonrası Hizmetler Alımı ihalesine 13.12.2018 tarihinde 19 sıra no ile vermiş olduğunuz teklifiniz, ihalenin her iki kısmı için de; ihale komisyonu tarafından aşırı düşük teklif olarak belirlenmiştir.
Teknik şartnamenin II-A-7. Maddesinde bulunan; ihalenin 1. Kısmı için, kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği, ara öğün ve özel gün menüsü, 2. Kısım için kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği ve ara öğün örnek menüleri üzerinden; idari şartnamenin 25. Maddesinde belirtilen teklif fiyata dâhil giderler, Gıda Maddelerinin Özellikleri ve Gıda Rasyonunda belirtilen gramajlar esas alınarak; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 38. Maddesi, Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2. maddesinde belirtilen hususları göz önünde bulundurarak teklif açıklamanızı tevsik edici belgeleriyle birlikte en geç 25.12.2018 tarihinde saat 17:30’a kadar Müdürlüğümüze sunmanız hususunda;” ifadelerinin yer aldığı,
28.12.2018 tarihli ihale komisyon kararında yer alan “İstekli ihalenin her iki kısmına ayrı ayrı açıklama sunması gerekirken sunmuş olduğu Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli (EK-H.4) ve eklerinin incelemesinde; ihalenin her iki kısmı için toplam (Ana Çiğ Girdi + İşçilik)/Teklif Tutarı oranı belirlediği görülmüştür.
İhalenin 1. Kısmında 17 işçi, 2. Kısmında 6 işçi çalıştırılacağı düşünüldüğünde;
İhalenin birinci kısmında; kahvaltı sayısı (53.040) + öğle yemeği sayısı(63.120) + akşam yemeği (53.040) + ara öğün(27.720) + özel gün menüsü(1.200) toplamı öğün sayısının 198.120 adet olduğu, işçi başına (198.120/17=11.654,12) 11.654,12 öğün yemek olduğu, ihalenin 2. Kısmında; kahvaltı sayısı (19.800) + öğle yemeği sayısı(26.040) + akşam yemeği (19.800) + ara öğün(16.200) toplamı öğün sayısının 81.840 adet olduğu, işçi başına (81.840/6=13.640) 13.640 öğün yemek olduğu ve her iki kısımda işçilik maliyeti oranının farklı olması gerektiği aşikârdır.
Kamu İhale Genel Tebliğinde; “79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.” Hükmü bulunmaktadır.
İhale tarihinin 13.12.2018 tarihi olduğu, aşırı düşük teklif açıklamasında 13.12.2017 –12.12.2018 tarihleri arasındaki herhangi bir işlem gününde gerçekleşen Ticaret Borsası ortalama fiyatlarının kullanılması gerekmektedir. Ancak istekli tarafından sunulan Adana, Afyonkarahisar, Ankara ve Balıkesir Ticaret Borsası bültenlerinden sadece Ankara Ticaret Borsası Bülteninin (01.10.2018 – 10.12.2018) tarih aralığı uygun olduğu, Adana Ticaret Borsası (03.10.2016 – 04.10.2016 – 05.10.2016 – 10.10.2016 – 25.10.2016 – 31.10.2016) Afyonkarahisar Ticaret Borsası (Mart 2016), Balıkesir Ticaret Borsası (Ekim 2016) bültenlerindeki ortalama fiyatların bu ihale için yapılacak aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılmasının mümkün olmadığı tespit edilmiştir.
14 günlük örnek menü üzerinden yapmış olduğu birim maliyet hesaplamasında 500 cc pet su maliyetini dâhil etmemiş, ayrıca pet şişe su fiyatı ile ilgili tevsik edici herhangi bir belge de sunmamıştır. Açıklamada kullanabileceği Ankara Ticaret Borsası Bülteninde 500 cc pet şişe su ile ilgili ortalama birim fiyat bulunmamaktadır.
14 Günlük örnek menüde bulunan yemek çeşitlerinin ana çiğ girdi maliyetlerinin hesaplamasında, tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) için maliyet hesaplaması yapmaması gerekirken, tuz, karabiber, kırmızıbiber, kuru nane, pudra şekeri gibi gıda maddelerinin maliyetleri dâhil edilmiştir.
Ana çiğ girdi maliyeti hesaplamasında dayanak olarak kullandığı ve tarih aralığı uygun olan Ankara Ticaret Borsası Bülteninde; 500 cc pet su, 14 günlük örnek menüde bulunan yemeklerin üretiminde kullanılacak gıda maddelerinden bezelye, ekmek, galeta unu, graver peyniri, gülsuyu, güllaç, hazır baklava, hazır künefe, hazır yaş pasta, kaymak, kırmızı (kapya) biber, kırmızılahana, kiraz, maden suyu, milföy hamuru, salam, şehriye, şekerpare, tarhana, taze bakla, taze kayısı, tel kadayıf, yaş maya, yufka gibi gıda maddelerinin ortalama fiyatları bulunmamaktadır.” gerekçeleri ile teklifi reddedilmiştir.
Başvuru sahibi Aydeniz Özel. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında “ana girdi”, “işçilik”, “yardımcı giderler” oranlarının belirtildiği tek bir Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin (Ek-H.4), KİK asgari işçilik hesaplama modülü çıktısının, çiğ girdi birim fiyat hesap tablosunun, 14 günlük yemek ve ara öğün menüsü ile özel gün menüsüne ait çıktıların, yemek gramaj ve maliyetleri tablosu ile yemeklerde kullanılan malzeme listesinin, Ticaret Borsası Bültenlerinin sunulduğu tespit edilmiştir.
İdarenin değerlendirme dışı bırakma gerekçeleri çerçevesinde yapılan incelemede;
İdare tarafından aşırı düşük sorgulama yazısı ile; Teknik Şartnamenin II-A-7. maddesinde bulunan; ihalenin 1. kısmı için, kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği, ara öğün ve özel gün menüsü; 2. kısım için kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği ve ara öğün örnek menüleri üzerinden; İdari Şartnamenin 25. maddesinde belirtilen teklif fiyata dâhil giderler, gıda maddelerinin özellikleri ve gıda rasyonunda belirtilen gramajlar esas alınarak teklifi açıklaması istenildiği görülmüştür.
Kısmı teklife açık olarak gerçekleştirilen inceleme konusu ihalede, değerlendirmenin teklif verilen her bir kısım için ayrı ayrı yapılması gerekmekte olup, şikâyete konu ihalenin birinci ve ikinci kısmına başvuru sahibi tarafından sırasıyla 1.231.671,60 TL ve 490.278,00 TL tutarında teklif verildiği, aşırı düşük teklif açıklamasının iki kısma verilen teklif bedelleri toplanarak toplam teklif tutarı üzerinden yapıldığı, ancak Teknik Şartname’de her iki kısım için 14 günlük yemek menüsü ile 14 günlük örnek ara öğün menüsü düzenlemesi bulunmakla birlikte, 1’inci kısma ilişkin iş kalemleri içerisinde özel örnek gün menüsü olması nedeniyle ihalenin 1 ve 2’nci kısımlarının farklı maliyet bileşenlerinden oluştuğu, dolayısıyla anılan istekli tarafından ayrı ayrı açıklama yapılması gerektiği, kaldı ki her iki kısım için öngörülen ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının farklı olması nedeniyle istekli tarafından tek bir aşırı düşük teklif açıklaması yapılmasının ihale dokümanına da uygun olmadığı anlaşılmıştır.
İstekli tarafından açıklaması kapsamında malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinin (Ek. H-.4) sunulduğu, sunulan bu cetvelde ana çiğ girdi oranı, işçilik oranı ve yardımcı giderler oranın yer aldığı sütunlara yer verildiği ve bu maliyetlere ilişkin oranların da gösterildiği, ana çiğ girdileri satırında ise miktar ve birim, birim fiyat, tutar sütunlarına yer verildiği, açıklama sütununda yalnızca ise aylık ticaret borsası bültenleri ifadesine yer verildiği, birim fiyatların hangi bülten/belge ile tevsik edildiğinin belirtilmediği anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan Teknik Şartname’nin 2’nci maddesinde yemekhanelerde su servisinin 500 cc pet şişe sular ile yapılacağının belirtildiği, dolayısıyla istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında pet şişe su için ortalama birim fiyat öngörülmesi gerektiği, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesi uyarınca açıklama sunulması gerektiği, ancak isteklinin söz konusu maliyet bileşenini tevsik etmediği,
Ana çiğ girdi maliyeti hesaplamasında dayanak olarak kullanılan ve tarih aralığı Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.4’üncü maddesine uygun olan Ankara Ticaret Borsası Bülteninde yemeklerin üretiminde kullanılacak gıda maddelerinden bezelye, ekmek, galeta unu, graver peyniri, gülsuyu, güllaç, hazır baklava, hazır künefe, hazır yaş pasta, kaymak, kırmızı (kapya) biber, kırmızılahana, kiraz, maden suyu, milföy hamuru, salam, şehriye, şekerpare, tarhana, taze bakla, taze kayısı, tel kadayıf, yaş maya, yufka gibi gıda maddelerinin ortalama birim fiyatlarının bulunmadığı görülmüştür. Dolayısıyla idarenin söz konusu değerlendirme dışı bırakma gerekçesi uygun bulunmuştur.
Bununla birlikte Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde uyarınca yemek pişirilmesi için gerekli tali çiğ girdilerin (tuz, baharat, tatlandırıcı gibi unsurların) “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirileceği ve anılan unsurlar için açıklama sunulmasının gerekmediği, bu çerçevede istekli tarafından tuz karabiber, kırmızıbiber, kuru nane, pudra şekeri için açıklama sunmasına gerek bulunmadığı, dolayısıyla açıklamanın bu yönüyle uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında çiğ girdi maliyetlerini tevsik etmek üzere Adana, Afyonkarahisar, Ankara ve Balıkesir illerine ait ticaret borsası bültenlerinin sunulduğu, Adana Ticaret Borsası Bültenlerinin 03.10.2016 – 31.10.2016 tarihleri arasında, Afyonkarahisar Ticaret Borsası Bülteninin Mart 2016 tarihli ve Balıkesir Ticaret Borsası Bültenin ise Ekim 2016 tarihli olduğu görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.4’üncü maddesi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden (13.12.2018) önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama birim fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılmadığı görüldüğünden söz konusu açıklamanın bu yönüyle uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının yukarıda belirtilen gerekçelerle mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından, her iki kısım için sunulmuş olan teklifinin idarece reddedilmesi işleminde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
