Yaklaşık Maliyetin Tespitine İlişkin Yöntemlerden Hangisinin Seçileceği Konusunda İdarenin Takdir Yetkisi

• Yaklaşık Maliyetin Tespiti
• İdarenin Takdir Yetkisi
• Sınır Değer
• Piyasa Araştırması

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2018/436436 İhale Kayıt Numaralı “2 Kısım, 501 Tam Sefer, 48 Büyük Otobüs (45 Kişilik) ve 28 Küçük Otobüs (27 Kişilik) Personel Servis Aracı Kiralama” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Hava Kuvvetleri Komutanlığı Karargâh Destek Kıta Grup Komutanlığı tarafından 23.10.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2 Kısım, 501 Tam Sefer, 48 Büyük Otobüs (45 Kişilik) ve 28 Küçük Otobüs (27 Kişilik) Personel Servis Aracı Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Alemsa Turizm Seyahat Taşı. Tem. Otom. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 01.11.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 12.11.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 13.11.2018 tarih ve 55245 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.11.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2018/1683 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 23.10.2018 tarihinde gerçekleştirilen 2018/436436 İKN’li ihalenin 2’nci kısmına teklif verdikleri, ihaleye katılan firma temsilcilerinin hazır bulunduğu oturumda ihale komisyonu tarafından, teklif zarflarının açılmasından önce, iki kısımdan oluşan ihalenin 1’inci kısmının yaklaşık maliyetinin 11.245.261,63 TL ve şikâyete konu 2’nci kısmın yaklaşık maliyetinin ise 11.760.804,66 TL olarak açıklandığı, ancak firmaları tarafından,

1- Ankara Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası 2018 – 2019 Yılı Fiyat Tarifesi,

2- İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine ilişkin olarak piyasadan yapılan fiyat araştırması kapsamında elde edilen fiyatlar ve aritmetik ortalamaları,

3- İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar ve aritmetik ortalamaları,

4- Benzer ihalelerde bir önceki ihalede verilen teklif fiyatların TEFE/ÜFE güncellenmeleri,

5- Firmamızca teklif verilen 2’nci kısma ilişkin her bir servis aracının kat edeceği km cinsinden mesafe ve akaryakıt tutarı,

6- İhaleyi oluşturan her iki kısım arasındaki km cinsinden mesafe farkı ve bu farka ilişkin her iki kısma ait tutar farkı,

7- İhalede 2’nci kısma ilişkin isteklilerce sunulan fiyat tekliflerinin mukayesesi yapılarak her türlü hesaplama yöntemi denenmesine rağmen idarece belirlenen yaklaşık maliyet tutarına ulaşılamadığı,

Firmaları tarafından yapılan şikâyet başvurusuna verilen cevapta, İdare tarafından yaklaşık maliyet tutarının belirlenebilmesi için firmalarının da içinde bulunduğu 5 (beş) özel sektör firması ile Ankara Servis İşletmecileri Esnaf Odasına, yaklaşık maliyet araştırma tutanağı, Personel Servis Aracı Kiralanması Hizmet Alımı ile İlgili İdari Şartnamede Yer Alacak Hususlar ve Teknik Şartname örneği gönderilerek, yaklaşık maliyete esas teşkil edecek fiyatlandırmaların talep edildiğinin ve yaklaşık maliyet bedelleri çok yüksek olan 2 (iki) firmanın verdiği fiyatlar çıkarılarak 4 (dört) firmanın verdiği yaklaşık maliyet bedellerinin ortalaması alınarak yaklaşık maliyet tutarının belirlendiğinin belirtildiği,

Söz konusu “yaklaşık maliyet araştırma tutanağı 1 ve 2’nci kısım tablosu” incelendiğinde, seferlere yönelik her şey dahil toplam fiyat istenildiği, kendilerinin de bu çerçevede teklif verdiği,  fakat bunun ancak götürü bedel ile yapılan ihalelerde mümkün olduğu, birim fiyat teklif alınmak suretiyle çıkılan bahse konu ihalede ihale dokümanının bütünündeki giderler göz önünde bulundurularak yaklaşık maliyet hesap cetvelinin hazırlanması gerektiği,

Şöyle ki, yaklaşık maliyet hesap cetvelinin, araçlara yönelik giderler (araç amortisman gideri, akaryakıt giderleri, kasko giderleri, trafik sigorta giderleri, koltuk sigortası giderleri, bakım onarım giderleri, araç yazlık ve kışlık lastik,  akü giderleri,  MTV gideri,  egzoz emisyon ölçümü gideri,  araç uygunluk), araç sürücü personeline yönelik giderler (çalışma saatleri ile orantılı ücret giderleri, ücrete bağlı SSK prim ve stopaj giderleri, yol ve yemek ücreti giderleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri giderleri,  kişisel koruyucu donanım giderleri,  sürücü personel uygunluk belge giderleri,  kıdem ve ihbar tazminatı giderleri) ve ihaleye yönelik giderlerden (genel giderler, sözleşme giderleri, firma karı) oluşması gerektiği,

Firmaları tarafından yapılan hesaplamalar neticesinde, yaklaşık maliyet tutarının çok düşük belirlenmesi nedeniyle, yukarıda yer verilen gider kalemlerinden en azından bir kısmının yaklaşık maliyet hesap cetveline yansıtılmadığı kanaatinde oldukları, ayrıca hatalı hesaplama yapılması nedeniyle yaklaşık maliyetin çok düşük çıkmasının ihalede sınır değerin yanlış hesaplanması ve aşırı düşük tekliflerin hatalı belirlenmesine de yol açacağı,

Sonuç olarak, idarece hazırlanan yaklaşık maliyet hesap cetvelinin, iş kalemleri ile ilgili bütün unsurları içerip içermediğinin tespit edilerek bahse konu iş kalemleri bir takım gider unsurlarını içermiyor ise, bu gider unsurlarının ilave edilerek yeniden düzenlenmesi,

Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutarda aritmetik hata var ise düzeltilmesi,

Genel giderler ve sözleşme giderleri eklenmemiş ise eklenmesi,

Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak %7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenmemiş ise eklenmesi,

Akaryakıt ve işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuattan kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığı vaki ise, gerekçesi belirtilmek suretiyle bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet tutarının güncellenmesi gerektiği,

Yaklaşık maliyet hesap cetvelinin mevzuata aykırı şekilde düzenlenmesi nedeniyle, tekliflerinin yaklaşık maliyetin üzerinde kaldığı, bunun ise mağduriyetlerine sebep olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,

Anılan Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.

İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.…

(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.

(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.

(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.

…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

1. a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

1. b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

1. c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

…

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;

1. a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.

1. b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez…

(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.

(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükmü,

İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

1. a) Adı: 2 KISIM, 501 TAM SEFER, 48 BÜYÜK OTOBÜS (45 KİŞİLİK) VE 28 KÜÇÜK OTOBÜS (27 KİŞİLİK) PERSONEL SERVİS ARACI KİRALAMA

1. b) Miktarı ve türü: 501 tam sefer; 1’inci kısım için 24 büyük otobüs(45 Kişilik),14 küçük otobüs (27 Kişilik)toplam 1251 Km. ve 2’nci kısım için 24 büyük otobüs(45 Kişilik),14 küçük otobüs(27 Kişilik)toplam 1779 Km personel servis aracı kiralanması hizmet alımı işidir.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

1. c) Yapılacağı yer: Hv.K.K.lığı Şehit Hv.Ulş.Er Ali ÖZTAŞ araç platformu (Bakanlıklar/Ankara) ile sözleşme tasarısında detayları belirtilen güzergahlar arası gidiş ve dönüş

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

02.11.2018 tarihli şikâyete konu 2’nci kısma ait kesinleşen ihale komisyonu kararına göre, açık ihale usulüyle yapılan ihaleye 7 isteklinin teklif verdiği, bu isteklilerden Güldenler Tur. Taş. Nak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve Öz Üstün Tur. Taş. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş oldukları iş deneyim belgeleri İdari Şartname’de belirtilen asgari tutarı sağlamadığı için anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin Etimesgut Seyahat İnş. Tur. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı görülmüştür.

İdare tarafından Kuruma gönderilen ihale onay belgesi ve eki yaklaşık maliyet hesap cetveli ile yaklaşık maliyetin tespitine yönelik belgeler incelendiğinde;

İhale konusu işin 2 (iki) kısımdan oluştuğu, şikâyete konu olan 2’nci kısmın yaklaşık maliyetinin 11.760.804,66 TL olmak üzere toplam yaklaşık maliyetinin 23.006.066,29 TL olarak belirlendiği,

2’nci kısmın yaklaşık maliyet hesap cetveli incelendiğinde; anılan cetvelin 38 kalemden oluştuğu, söz konusu iş kalemlerine ilişkin açıklamalarda iş kalemi bazında hizmetin gerçekleştirileceği aracın çeşidi, km bilgisi ve güzergâhı bilgilerinin belirtildiği, ayrıca tüm araçların tam sefer yapacağı bilgisine yer verildiği ve %10 oranında yüklenici kârının öngörüldüğü görülmüştür.

İhale onay belgesinin ekinde yer verilen yaklaşık maliyetin hesaplanmasına dayanak teşkil eden belgeler incelendiğinde ise, idare tarafından Ankara Servis Aracı İşletmeleri Esnaf Odası ile Ankara Ticaret Odası’na yaklaşık maliyete esas fiyatların belirlenmesi amacıyla yazı yazıldığı, bahse konu yazılara verilen cevaplarda ihale konusu iş kapsamında belirlenen birim fiyatlara (Otobüs (36 ve üzeri) kalkış ücreti 282,00 TL, km ücreti 3,10 TL, midibüs (26-35) kalkış ücreti 249,00 TL, km ücreti 2,60 TL vb.) yer verildiği,

Ayrıca, ihale konusu işi oluşturan iş kalemlerine ilişkin olarak alım konusu iş ile iştigal eden, başvuru sahibinin de aralarında olduğu, 5 (beş) firmadan fiyat araştırması yapıldığı, söz konusu firmalara “HV.K. Komutanlığı KH.DES.KT. Grup Komutanlığı Yaklaşık Maliyet Araştırma Tutanağı 1. Kısım/2.kısım”, “Personel Servis Aracı Kiralanması Hizmet Alımı ile İlgili İdari Şartnamede Yer Alacak Hususlar” ve şikâyete konu ihaleye ait Teknik Şartname’nin gönderildiği görülmüştür.

İdare tarafından, fiyat teklifi alınan firmalardan Çetinkaya Turzm Tic. Ltd. Şti ile başvuru sahibi Alemsa Turizm Seyahat Taşı. Tem. Otom. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin fiyat tekliflerinin diğer firmaların verdiği fiyat tekliflerine oranla yüksek olduğu için ortalamaya dahil edilmediği ve anılan firmalar dışında kalan 3 (üç) firmanın fiyat teklifleri ile Ankara Servis Aracı İşletmeleri Esnaf Odasının göndermiş olduğu 2018 yılı standart fiyat listesinin araçların büyüklüğü, yıllık sefer sayısı ve günlük yapılan mesafelere göre hesaplanarak oluşturulan birim fiyatların aritmetik ortalaması alınmak suretiyle şikâyete konu 2‘nci kısma ilişkin yaklaşık maliyetin belirlendiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 9’uncu maddesinde hizmet alımı ihalelerinde, ihale yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyetin belirleneceği ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterileceği, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinde idarelerin, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit edecekleri ve bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, madde hükmünde belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması yapılabileceği, yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde ise Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatları, ihaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar, ilgili odalarca belirlenmiş fiyatlar veya ihale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabileceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturaların değerlendirmeye alınmayacağı ve buna ilişkin gerekçelerin yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, idare tarafından şikâyete konu 2’nci kısma ilişkin yaklaşık maliyet tespitinin, ilgili odalarca belirlenmiş fiyatlar ile ihale konusu işi oluşturan 38 iş kalemine ilişkin olarak piyasa fiyat araştırması kapsamında elde edilen fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle yapıldığı, fiyat araştırması kapsamında fiyat teklifi istenilen firmalara ihale dokümanında yer alacak bütün hususların belirtildiği dokümanının gönderildiği ve ihale dokümanında yer alan tüm hususlar dikkate alınarak teklif verilmesinin istenildiği, fiyat teklifi veren 2 (iki) firmanın fiyat teklifinin değerlendirmeye alınmadığı ve bu hususa ilişkin gerekçenin yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterildiği belirlenmiştir.

Başvuru sahibinin şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından verilen cevapta da görüldüğü üzere,  anılan firmalara gönderilen “Personel Servis Aracı Kiralanması Hizmet Alımı ile İlgili İdari Şartnamede Yer Alacak Hususlar” başlıklı doküman ve şikâyete konu ihaleye ait Teknik Şartname’de yer alan hususlar doğrultusunda şikâyete konu ihaleye ait ihale dokümanının oluşturulduğu, söz konusu dokümanda yaklaşık maliyetin fiyat tespitine yönelik belirleme yapılırken ihale dokümanı kapsamında yer alan ve taşıma hizmeti için gerekli olan her türlü gider bileşeninin teklif fiyata dahil edilmesi gerektiğinin açık olduğu, bu çerçevede idarenin gider bileşenlerini ayrı ayrı belirtilmesine gerek olmadığı, ihale tarihine kadar geçen sürede yürüklükteki asgari ücret tutarında değişiklik bulunmadığı, bu nedenle Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca yaklaşık maliyetin güncellenmesine gerek olmadığı, iş kalemlerine ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu elde edilen genel toplam tutarda aritmetik hata olmadığı belirlenmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, yaklaşık maliyet hesabına sözleşme ve genel giderlerin eklenmesi gerektiği ve ayrıca genel toplama %7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenebileceği anlaşılmakladır. Ayrıca kâr hariç belirlenen genel toplama  %7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenebilecektir. Ancak idarenin şikâyete konu 2‘nci kısma ilişkin yaklaşık maliyet hesaplanmasına %7 oranını geçen bir oranda (%10 oranında) yüklenici kârını eklediği ve sözleşme ve genel giderlerin yaklaşık maliyet hesabına dahil etmediği tespit edilmiştir.

Bu kapsamda, idarece hesaplanan genel tutara mevzuat çerçevesinde %7 oranında yüklenici kârı ve sözleşme ve genel giderler eklendiğinde, şikâyete konu 2‘nci kısma ilişkin yaklaşık maliyetin 11.607.593,44 TL’ye ve bu tutar esas alınarak sınır değer tutarının 8.778.480,24 TL’ye tekabül ettiği tespit edilmiştir. Her ne kadar idare tarafından hesaplanan yaklaşık maliyet ile söz konusu veriler çerçevesinde ve mevzuat doğrultusunda hesaplanan yaklaşık maliyet arasında 153.211,22 TL tutarında fark bulunduğu ve idarece kâr oranının yüksek belirlenmesi nedeniyle hesaplanan tutarın sözleşme ve genel giderleri karşılayacak tutarda olduğu, söz konusu farklılığın ihalenin ilanına ilişkin süreleri, ihale usulünün belirlenmesini, yeterlik kriterlerini, sınır değer altında kalan istekli sayısını etkilememesi nedeniyle bahse konu hata esasa etkili bir durum olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir.

Sonuç olarak yaklaşık maliyetin hesap sürecindeki işlemlerin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinde belirlenen usule uygun olarak gerçekleştirildiği, Yaklaşık Maliyetin Tespitine İlişkin Yöntemlerden Hangisinin Seçileceği Konusunda İdarenin Takdir Yetkisinin Bulunduğu, mevzuat doğrultusunda hesaplanan yaklaşık maliyet tutarı ile idarece hesaplanan yaklaşık maliyet tutarına ilişkin farklılığın, esasa etkili bir hata olarak değerlendirilmeyeceği hususları birlikte dikkate alındığında, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.