İdare Tarafından Yükleniciye Verilecek Olan Dozerlere Ait Amortisman Giderine İlişkin İsteklilerden Açıklama İstenilemeyeceği
KAMU İHALE KURULU KARARI
Karar No : 2019/UH.II-302
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/590210 İhale Kayıt Numaralı “2019 Yılı Katı Atık Düzenli ve Düzensiz Depolama Sahaları ve Transfer İstasyonları İçin Makine ve Araç Kiralama İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Antalya Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı tarafından 24.12.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2019 Yılı Katı Atık Düzenli ve Düzensiz Depolama Sahaları ve Transfer İstasyonları İçin Makine ve Araç Kiralama İşi” ihalesine ilişkin olarak Trakyatem Temizlik İnşaat Ticaret Limited Şirketi’nin 15.01.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.01.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 29.01.2019 tarih ve 4458 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.01.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/134 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarenin “2019 yılı katı atık düzenli ve düzensiz depolama sahaları ve transfer istasyonları için makine ve araç kiralama işi” ihalesine ilişkin olarak Atık Çevre Teknolojileri İnşaat Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, ihale konusu işte çalıştırılacak makine ve araçların maliyet hesabında, amortisman tutanağının yetkili meslek mensubu tarafından düzenlenmediği, araçların amortisman sürelerinin 333 ve 365 seri no’lu Tebliğ’e aykırı belirlendiği, tutanakta geçen araçların Teknik Şartname’de belirtilen özellikleri (Model yılı, motor gücü, taşıma kapasitesi v.b.) taşımadığı, vidanjörde bulunan üst ekipman amortisman maliyetinin ayrıca tevsik edilmesi gerektiği, bakım onarım maliyetlerinin araçların özellikleri dikkate alınarak açıklanmadığı, bakım aralıklarının belirtilmediği, kiralama fiyat teklifinin alındığı firmanın fiyat teklifi içerisinde kiralama ve bakım onarımın bulunmadığı, vidanjörün üst ekipmanı için bakım onarım maliyetinin ayrıca belirtilmesi gerektiği, araç tipine ve teknik özelliklerine uygun, yetkili servis beyan yazısı ya da katalog sunulmadan yapılan akaryakıt hesabının uygun olmadığı, akaryakıt hesabının hatalı yapıldığı, EPDK fiyatlarının altında açıklama yapıldığı, sigorta maliyetinin 79.3.4’üncü maddesine aykırı olarak teyit yazısının bulunmadığı, işin süresini kapsamadığı, maliyet öngörülen araçların Teknik Şartname’de belirtilenden farklı olduğu, MTV maliyetinin eksik hesaplandığı, alınan fiyat teklifinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde geçen ibarenin bulunmadığı, teklifin meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, kiralama yoluyla kullanılacak araç ve makinelere ilişkin sunulan fiyat teklifinde model yılı, motor gücü ve kapasite yönünden kriterleri sağlamadığı, fiyat teklif tarihinin maliyet tespit tutanağından önce olduğu, kiralama süresi ile işin süresinin uyumsuz olduğu, fiyat teklifinde bakım onarım, yedek parça, akaryakıt giderlerinin ayrıntılı olarak belirtilmediği, akaryakıt maliyetinin mevzuata uygun olarak açıklanmadığı iddia edilmektedir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhale dokümanında yapılan düzenlemelerden ihaleye konu işin Antalya Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı tarafından 2019 Yılı Katı Atık Düzenli ve Düzensiz Depolama Sahaları ve Transfer İstasyonları İçin Makine ve Araç Kiralama işi olduğu, ihaleye birim fiyat teklif alınmak suretiyle çıkıldığı belirlenmiştir.
24.12.2018 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye ilişkin 11 adet ihale dokümanı satın alındığı, yedi isteklinin katıldığı, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme neticesinde üç isteklinin teklifinin geçerli olduğunun belirlendiği, daha sonraki aşamada aşırı düşük teklif sınır değerin altında olduğu belirlenen Atık Çevre Teknolojileri İnşaat Sanayi ve Tic. A.Ş. ve Aksal inş. Taah. Tur. Nak. Den. Mad. Akar. Ürün. Otom. Teks. Tar. Hay. Orm. Demir Çelik Elekt. Öz. Eğ. Öz. Sağ. Hiz. Tem. Gıda İmal. Paz. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifleri aşırı düşük teklif olarak belirlenerek aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme neticesinde Aksal İnş. Taah. Tur. Nak. Den. Mad. Akar. Ürün. Otom. Teks. Tar. Hay. Orm. Demir Çelik Elekt. Öz. Eğ. Öz. Sağ. Hiz. Tem. Gıda İmal. Paz. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından süresi içerisinde aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı gerekçesi ile teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Atık Çevre Teknolojileri İnşaat Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülerek 07.01.2019 tarihli kesinleşen ihale kararı ile Atık Çevre Teknolojileri İnşaat Sanayi ve Tic. A.Ş.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif, başvuru sahibi Trakyatem Temizlik İnşaat Ticaret Limited Şirketi’nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
- a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79.2.1’inci maddesinde “Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.” açıklaması bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İstekliler tekliflerine, ilgili mevzuat gereğince yapılacak her türlü, vergi (KDV Hariç), resim, harç, sigorta, ulaşım giderleri ile teknik şartnamede belirtilen tüm giderler ve benzeri giderlerin tamamını dahil edeceklerdir. Anılan işin sözleşme ve sözleşmenin uygulanmasıyla ilgili tüm giderlere ilişkin hususlardaki her türlü hukuki ve mali sorumlulukların tamamı yükleniciye ait olacaktır.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. Tüm araçların bakım, onarım, sigorta vs. gibi tüm giderleri yükleniciye aittir. Yüklenici tüm araçların trafiğe çıkacak şekilde her türlü bakım, test, kontrol, vergi ve muayene gibi işlemlerini eksiksiz yerine getirerek takibi ve sürekliliğin sağlanmasından sorumludur. Araçlarda bulunması gereken evraklar, bakım, onarım ve muayene ile ilgili her türlü trafik cezaları yükleniciye aittir. İş kapsamında kullanılacak İdare tarafından verilen dozerler ile paletli ekskavatörün (kırıcılı-kovalı) akaryakıtı yükleniciye aittir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
- a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
- b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
- c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İhaleye ilişkin Teknik Şartname’nin “İdare Tarafından Temin Edilecek Araç, İş Makinesi ve Ekipmanlar” başlıklı 5.2’nci maddesinde “Antalya ili atık yönetimi kapsamında kullanılmak üzere için 5 (beş) adet dozer idare tarafından verilecektir. Dozerlerin her türlü yakıt, tamir, bakım, yedek parça, test, kontrol diğer bütün masrafları Yüklenici tarafından karşılanacaktır.
Özellikleri: 4 adet Caterpiller D7 G Dozer, 1986 model ve 1 adet Komatsu 1985 model olup, araç teslim komisyonu tarafından teslim edilip, işin bitim tarihi itibari ile teslim alınacaktır. Araçlar günde 2 saat çalışacaklardır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Yüklenici Tarafından Temin Edilecek Araç, İş Makinesi ve Ekipman Özellikleri” başlıklı 5.3’üncü maddesinde “5.3.1 Yüklenici Tarafından Temin Edilecek Araç, İş Makinesi, Ekipman
…
İdarece aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilere EKAP üzerinden gönderilen 27.12.2018 tarihli ve 62702175-934.2.99/106868 sayılı aşırı düşük teklif sorgulama yazısında “…1 adet Tır, 2 adet Vidanjör’ün; amortisman, tamir, bakım, onarım, yedek parça araç kasko ve trafik sigorta giderleri, motorlu taşıtlar vergisi ve araç muayene giderleri,
2 adet Paletli Ekskavatör (Kırıcılı-Kovalı) ve 5 adet İdare tarafından verilecek Dozer’lerin; yakıt, amortisman, tamir, bakım, onarım, yedek parça…” ifadeleri yer almakta olup söz konusu yazıda aşırı düşük teklif açıklaması istenen önemli teklif bileşenlerinin belirlendiği görülmüştür.
Kamu ihale mevzuatında düzenlenen aşırı düşük tekliflerin sorgulanmasındaki amaç, yaklaşık maliyete veya diğer tekliflere göre aşırı düşük bulunan teklif fiyatının, ihale dokümanında verilen maliyet bileşeni verilerine dayalı olarak gerek miktar gerekse de Kamu İhale Genel Tebliği’ndeki belgelerle tevsik edilecek birim fiyatlar üzerinden gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceğini ortaya koymaktır. Bu noktada idarelerin teklif fiyatının aşırı düşük olmasına sebebiyet veren/verdiği düşünülen ve özellikle yaklaşık maliyette önemli bir maliyet kalemi teşkil eden unsurları önemli maliyet bileşeni olarak belirleyerek sorgulama gerçekleştirmeleri gerekmektedir. İdarece bu belirleme yapılırken ihale konusu hizmetin niteliği, maliyette sorgulanacak kalemin fiyat bileşenleri içindeki önemi ve teklif fiyatına etkisi gibi hususların da göz önüne alınması önem arz etmektedir. Nitekim 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi hükmü ve Tebliğ’in 79.2.1’inci maddesindeki açıklamalar da, sorgulamanın, teklifte önemli olduğu idarece tespit edilen bileşenler üzerinden yapılmasını zorunlu kılmaktadır.
İhale dokümanının yukarıda aktarılan düzenlemeler ile idarece aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilere EKAP üzerinden gönderilen 27.12.2018 tarihli ve 62702175-934.2.99/106868 sayılı aşırı düşük teklif sorgulama yazısı incelendiğinde, ihale konusu işte kullanılmak üzere 5 adet dozerin idare tarafından yükleniciye verileceğinin düzenlendiği, isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında ise “… 5 adet İdare tarafından verilecek Dozer’lerin; yakıt, amortisman, tamir, bakım, onarım, yedek parça…” giderleri ile ilgili açıklama yapılması istenildiği dikkate alındığında, yüklenicinin herhangi bir yükümlülüğü bulunmayan amortisman giderine ilişkin de açıklama talep edildiği, ancak idare tarafından yükleniciye verilecek olan dozerlere ait amortisman giderine ilişkin isteklilerden açıklama istenilemeyeceğinden aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idare tarafından yüklenicinin katlanacağı maliyetler dikkate alınarak aşırı düşük sorgulamasının yenilenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
- Published in AMORTİSMAN, ARAÇ KİRALAMA İHALESİ, AŞIRI DÜŞÜK TEKLİF SORGULAMA, DOZER KİRALAMA, HİZMET AŞIRI DÜŞÜK, KİK KARARLARI
YEMEK AŞIRI DÜŞÜK NEDİR VE NASIL HAZIRLANIR?
MALZEMELİ HİZMET ALIM İHALELERİNDE AŞIRI DÜŞÜK TEKLİF
AÇIKLAMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
-
Giriş
Malzemeli yemek hizmeti alım ihaleleri, içerdiği yemek malzemesi ve gerektirdiği hizmet göz önüne alındığında öteki hizmet alım ihalelerinden farklıdırlar. Malzemeli yemek hizmeti alım ihalelerini oluşturan unsurlar; “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider”dir. İdarelerin malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerindeki “aşırı düşük teklif sorgulamaları”nda, teklif edilen fiyat içerisindeki oranı çok önemli olduğundan yapılacak hesaplamaların yüzde yüz doğru olması elzemdir. Aksi durum isteklinin değerlendirme dışı kalmasına ve firmanın maddi kaybına yol açacaktır.
Hizmet alım ihalelerinin çeşitlerinden biri de “malzemeli yemek alım ihaleleri”dir. Kamu kurum ve kuruluşları bu ihale çeşidinde, ihale düzenleyerek, personelinin yemek ihtiyaçlarını yüklenici firma aracılığıyla karşılamaktadırlar. Yemek malzemesini sağlama, yemek yapma, dağıtma ve yemekle alakalı temizlik hizmetlerini yerine getirme yüklenici firmaların başlıca sorumluluğudur.
Diğer hizmet ihalelerinden farklı olarak, malzemeli yemek alım ihaleleri içerisinde malzeme unsurunu da barındırmaktadır. Bu nedenle hazırlanacak aşırı düşük teklif açıklamalarında, hizmet maliyetinin yanında, yemek malzemesi maliyetine ilişkin açıklamaların da hazırlanması gerekmektedir.
2. Hizmet Alım İhalelerinde Aşırı Düşük Teklif Değerlendirme Yöntemleri
Hizmet ihalelerinde aşırı düşük teklif değerlendirmesiyle ilgili olarak idarelerin uymak zorunda olduğu kurallar aşağıda gösterilmiştir.
İdarelerin tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında uymakla mükellef oldukları kurallar bulunmaktadır. İhale komisyonu yapılan teklifleri değerlendirmesinin ardından Kamu İhale Kurumunca tespit edilen yönteme göre sınır değeri hesaplamaktadır.
İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama isteneceğinin belirtildiği durumlarda, sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilmektedir.
Sınır değerin altında kalan teklif sahiplerinden Kamu İhale Kurumunca tespit edilen kriterler ışığında teklifte önemli olduğu belirlenen maliyet bileşenleriyle alakalı ayrıntılar yazılı olarak talep edilir.
4734 Sayılı Kanunun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38. maddesi uyarınca;
İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. Bunun doğal sonucu olarak ihale komisyonu tarafından reddedilmeyen teklif geçerli teklif olarak belirlenir.
3. Malzemeli Yemek Hizmet Alımı İhalelerinde Aşırı Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi
İnceleme konumuz olan ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında yararlanılmak amacıyla önceden hazırlanan teknik şartnamelerde asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılmakta ve menüde yer alan yemeklerin içerikleriyle çiğ girdi miktarları belirlenmektedir.
Bu tür ihalelerde; aşırı düşük teklif sorgulamasına maruz kalan istekli ilk önce “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının bulunduğu Kamu İhale Genel Tebliğinin Ek H.4’te bulunan “Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli”ni hazırlamak suretiyle yaptığı aşırı düşük açıklaması kapsamında sunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6 bendinde düzenlendiği üzere açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmamasına bağlıdır.
Açıklamasında oran belirtilmeyen veya belirtilmiş olan oran 0,80’den az veya 0,95’den fazla olan isteklilerin teklifleri kabul edilmemektedir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6 maddesinde de düzenlendiği üzere yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler “Ana çiğ girdi” ibaresiyle tanımlanmaktadır. Bu nedenle, isteklinin beyan ettiği orana dahilinde teklifte bulunması halinde, yemeğin pişirilmesi amacıyla ihtiyaç duyulan enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.
Tebliğin aynı maddesinin devamında verilen örnekte;
“…1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir…” düzenlemesi de açıkladığımız hususu somutlaştırmıştır.
4. Malzemeli Yemek Alımı İhalelerinde Ana Çiğ Girdi Maliyetlerinin Tevsiki
Ana çiğ girdi maliyetlerinin, malzemeli yemek alımı ihalelerinde tevsiki için ilk olarak aşağıda ifade edilen yöntemlerden birini kullanmak suretiyle izah etmek ve aşırı düşük teklifi açıklamak gerekmektedir.
İstekliler aşırı düşük sorgulamasına tabi tutulan tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanmak suretiyle açıklayabilirler.
A. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.2. maddesi uyarınca;
“Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.6) düzenlenecektir.
Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.”
B. Maliyet Tespit Tutanağına Göre Birim Maliyet Fiyatının Tespiti Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.2.1. maddesinin 2. fıkrası gereği;
Maliyet birim fiyatının, Maliyet Tespit Tutanağına göre tespit edilmesi; mamul/mal ve hizmet alım ihalelerine göre farklılık arz etmekte ve iki farklı şekilde açıklanabilmektedir. Buna göre;
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması durumunda;
Mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması gerekmektedir.
Fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise:
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.1. maddesinin 2, 3 ve 4. Fıkralarında “İhaleye çıkılan hizmet için verilen teklif birim fiyatın, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin maliyet tespit tutanağında (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.5) yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (‘) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (‘) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.” İfadeleriyle kurum düzenlenmiş bulunmaktadır.
C. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar Kullanılarak Açıklama
“Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.” Düzenlemesi Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.2 maddesinde mevzuat haline getirilerek açıklama yöntemi düzenlenmiştir.
D. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.3 maddesinde bulunan “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.” Düzenlemesiyle aşırı düşük açıklama yöntemi belirlenmiştir.
E. Ticaret Borsası Fiyatları Kullanılarak Açıklama
“Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51’inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.” düzenlemesiyle Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.4 maddesi açıklama kriterini belirlemiş bulunmaktadır.
F. Toptancı Hal Fiyatları Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.5 maddesinde “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama” yapılabileceği düzenlenmiştir.
G. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar Kullanılarak Açıklama
“İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama…” yapılabileceği Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.6 maddesi aracılığıyla düzenlenmiştir.
H. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.7 maddesi “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.”
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.” Düzenlemesiyle açıklama kriterini belirlemiş bulunmaktadır.
I. İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.8 maddesinde “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.” Düzenlemesiyle açıklama yöntemi belirlenmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.6 bendinde; malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak yukarıda belirtilen yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği düzenlemesi bulunmaktadır.
- Published in MAKALELER, YEMEK AŞIRI DÜŞÜK
