Araç Aşırı Düşük Savunmada Açıklama Yöntemleri ve İstenilen Belgeler Nelerdir
Araç Aşırı Düşük Savunmada Açıklama Yöntemleri ve İstenilen Belgeler Nelerdir
İhale hukukunda ihaleleri, mal alımları, hizmet alımları ve yapım işleri olmak üzere üç ana farklı başlık altında kategorize edebilmek mümkündür.
İhalelerin türlerinin yapılarından kaynaklanan özellikler sebebiyle farklı kurallara ve açıklama yöntemlerine tabi tutulmaları bir zorunluluk haline gelmiştir.
Türk Kamu ihale mevzuatında mal alımları, hizmet alımları ve yapım işleri farklı kurallara tabi kılınmıştır. İhale türü, hem ihale aşamasında hem de sözleşmenin uygulanması aşamasında, eşik değerlerden yüklenicinin sorumluluğuna kadar pek çok hususu doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.
İhale hukukumuzda, taşıma ihaleleri, hizmet ihalelerinin alt kategorisi olarak düzenlenmiş bulunmaktadır.
Uygulamada ise taşıma ihaleleri öğrencilerin taşımalı eğitimlerinde ve kamu kurumlarının personellerinin taşınmasında ağırlık kazanmış bir ihale türüdür.
Taşıma İhalesine iştirak eden isteklilerden teklifi aşırı düşük seviyesinde kalan isteklilere, idareyi gerçekleştiren idare tarafından aşırı düşük sorgulama yazısı gönderilerek, tespit edilen maliyet bileşenlerinin açıklanılması talep edilir.
İdarenin aşırı düşük sorgulamasına tabi olan gerçek ya da tüzel kişinin yapması gereken mevzuata uygun bir şekilde aşırı düşük teklif savunması hazırlamaktır. Hazırlanacak aşırı düşük teklif savunmasında ihalenin türü büyük bir önem kazanacaktır. Çünkü her ihale türü açısından, kanun koyucu farklı savunma yöntemleri ve belgeleri talep etmektedir.
Taşıma ihalesinde aşırı düşük savunma açıklama işlemine uygulamada, araç aşırı düşük hazırlama, servis aşırı düşük hazırlama, personel aşırı düşük hazırlama, taşımalı eğitim aşırı düşük hazırlama gibi isimler verilmektedir.
Farklı olarak isimlendirilseler de temelde hepsi hizmet ihalesinin altı kategorisi olan taşıma ihalesidir. İstisnalar dışında hepsi açısından açıklama yöntemi birbirine çok benzerlik göstermektedir.
Taşıma ihalesi açısından ihale hukuku sistemizdeki düzenlemelere sırasıyla göz atacak olursak;
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
- a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
- b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar.
- c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8’inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.
…
78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.
…
78.6. Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.
…
78.9. İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek ve yol maliyetlerinin istekli tarafından karşılanmasının öngörüldüğü hallerde, bu maliyetlerin brüt tutarları dikkate alınacaktır.
…
78.25. İhale dokümanında günlük olarak belli sayıda personelin idarenin iş yerinde bulunması gerektiğine ilişkin düzenleme yapılan ihalelerde, 4857 sayılı Kanunun 55 inci maddesi uyarınca izne hak kazanan işçilerin izin hakları idarenin belirleyeceği takvim çerçevesinde kullandırılacak ve izin kullanan işçiler fiilen çalışan işçi sayısına dahil kabul edileceğinden, izin kullanan işçilerin yerine başka işçilerin getirilerek sayının tamamlanması talep edilmeyecektir. İdarelerin, ihale konusu işte çalıştırılması istenen personel sayısını bu hususu dikkate alarak belirlemeleri gerekmektedir. Ayrıca idareler ve yükleniciler, işçilerin yıllık ücretli izin haklarını kullanmasına ilişkin olarak 4857 sayılı Kanunun ilgili hükümlerinde öngörülen yükümlülüklere uymak zorundadır.
…
ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir…” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;
SD: Sınır değeri,
YM: Yaklaşık maliyeti,
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını
…
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.”
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.
…
79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir.
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
Ağırlıklı olarak taşıma ihalesinde açıklama yöntemi ayrıntılarıyla Kamu İhale Genel Tebliğinde düzenlenmiş olsa da hazırlanacak olan aşırı düşük teklif sorgulamasında her ihaleye has olarak düzenlenen;
-Aşırı Düşük Teklif Sorgulama Yazısı,
-İdari Şartname,
-Teknik Şartname,
-Sözleşme Tasarısının da göz önüne alınması gerekmektedir. Çünkü idare tarafından açıklanması istenilen maliyet bileşenleriyle ilgili açıklamaların ayrıntıları ihale dokümanında bulunabilmektedir. Açıklanan nedenlerle; aşırı düşük savunma hazırlanması çok detaylı bir süreç olduğundan mevzuatta ve ihale dokümanında bulunan en ufak ayrıntının gözden kaçırılması durumunda aşırı düşük savunmasını hazırlayan gerçek veya tüzel kişinin değerlendirme dışı bırakılması sonucu doğurmaktadır.
- Published in ARAÇ AŞIRI DÜŞÜK, ARAÇ AŞIRI DÜŞÜK AÇIKLAMASININ KATALOG ÜZERİNDEN YAPILMASI, ARAÇ AŞIRI DÜŞÜK BELGELER, ARAÇ AŞIRI DÜŞÜK MEVZUATA UYGUN AÇIKLAMA, ARAÇ AŞIRI DÜŞÜK SİGORTA, ARAÇ AŞIRI DÜŞÜK TEVSİK, ARAÇ İÇİN AMORTİSMAN AÇIKLAMASI, ARAÇ KİRALAMA AŞIRI DÜŞÜK, ARAÇ KİRALAMA AŞIRI DÜŞÜK ARAÇ SAHİBİYLE YAPILAN KİRALAMA SÖZLEŞMESİ, ARAÇ KİRALAMA AŞIRI DÜŞÜK NASIL YAPILIR, ARAÇ KİRALAMA İHALESİ, ARAÇ SİGORTA VE VERGİ GİDERİ AŞIRI DÜŞÜK, ARAÇ YETKİLİ SERVİS YAZISININ MALİ MÜŞAVİR TARAFINDAN İMZALANMASI, ARAÇLAR İÇİN AMORTİSMAN HESAPLANMASI KOŞULLARI, ARAÇLARIN BAKIM ONARIM HESABI AŞIRI DÜŞÜK AÇIKLAMASI, AŞIRI DÜŞÜK, HİZMET AŞIRI DÜŞÜK, HİZMET AŞIRI DÜŞÜK İŞ KALEMLERİ, HİZMET AŞIRI DÜŞÜK ÖNEMLİ TEKLİF BİLEŞENLERİ, HİZMET AŞIRI DÜŞÜK SORGULAMA KALEMLERİ, MAKALELER, MTV AŞIRI DÜŞÜK, ÖĞRENCİ TAŞIMA, ÖZ MAL ARAÇLARIN AÇIKLANMASI İÇİN RUHSAT İBRAZI, PERSONEL TAŞIMA, PERSONEL TAŞIMA İHALESİ
Meslek Odası Kaydı Silinmiş Mühendisler Kamu İhalelerine Katılabilir mi?
Meslek Odası Kaydı Silinmiş Mühendisler Kamu İhalelerine Katılabilir mi?
Mühendislerin bağlı oldukları meslek odasından kayıtlarının silinmesi durumunda kamu ihalelerine girip giremeyecekleri sorununu çözebilmek için öncelikle mühendislerin meslek odalarına kayıt olma zorunluluklarının bulunup bulunmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.
Mühendislerin Meslek Odalarına Kaydolma Zorunlulukları Var Mıdır?
6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunun “ Umumi hükümler” başlıklı 33. maddesinde “ Türkiye’de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihdisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler.” Düzenlemesiyle meslek odasına kaydolmadan mühendislerin görevlerini ifa edemeyecekleri açıkça düzenlenmiştir.
İnşaat Mühendisler Odası Ana Yönetmeliğinin 7. Maddesinin a bendinde; “Türkiye’de inşaat mühendisliği mesleğinde çalışabilmek için, inşaat mühendisi veya inşaat yüksek mühendisleri, Oda’ya üye olmak zorundadırlar.” Düzenlemesi bulunmaktadır.
Aynı yönetmeliğin 11. Maddesinde “…Üyelikle ilgili bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen nitelikleri yitirenler, üyelikten çıkarılır…” düzenlemesi bulunmaktadır.
Kamu İhale Hukuku Açısından Değerlendirme
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun “İhaleye Katılımda Yeterlik Kuralları” başlıklı 10. maddesinin 1. Fıkrasının (b) bendinde, istenilecek belgeler sayılırken, diğer belgeler yanında “Mesleki ve teknik yeterliliğin belirlenmesi için;
“İsteklinin mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak faaliyette bulunduğunu ve teklif vermeye yasal olarak yetkili olduğunu kanıtlayan belgelerin” sunulması zorunluluğunu getirmiştir. Bu durum meslek odasına kayıtlı bulunan mühendislerin kayıtlı olduklarına dair belgeyi ibraz etmelerini gerektirmektedir.
Aynı Yasanın 37. maddesinde, tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verileceği kurala bağlanmıştır.
Yapım İşleri ihaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 38. maddesinin birinci fıkrasında (ihale tarihi itibarıyla yürürlükte olan hâliyle), ihalelerde aday veya isteklilerden, tüzel kişi olması hâlinde ilgili mevzuatı gereği kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından, ilk ilan veya davet tarihinin ya da ihale veya son başvuru tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgenin istenilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir.
25.01.2017 tarih ve 29959 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”in 2. Maddesi:
“… Aynı Yönetmeliğin 31 inci maddesinin yedinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(7) İhaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin sunulan belgelerin, EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilmesi ve teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar aranmaz.” Düzenlemesiyle meslek odasına kayıt belgesinin internet vasıtasıyla temin edilebilmesi sebebiyle aslının teklifle birlikte ibrazı şartını kaldırmıştır.
Adı geçen yönetmeliğin 4. Maddesinde ise;
“ Aynı Yönetmeliğin 38 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde; üçüncü fıkrasındaki “(a), (b), (c) ve (ç)” ibareleri “(a) ve (b)” şeklinde değiştirilmiştir.
“(1) İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,
- a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,
- b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,
teklif kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca aday veya isteklilerin ihale tarihi itibariyle mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup, ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak sunması gerekmektedir.”
Düzenlemesiyle mühendislerin ihale tarihi itibariyle meslek odasına kaydının sürdürmelerinin zorunlu olduğu açıkça düzenlenmiştir.
Tüm bu açıklamalar ve mevzuat göz önünde bulundurulduğunda meslek odası kaydı silinmiş mühendisler kamu ihalelerine katılamayacağı, girmesi durumunda değerlendirme dışı bırakılacağı sonucuna ulaşılmıştır.
- Published in MAKALELER
YEMEK AŞIRI DÜŞÜK NEDİR VE NASIL HAZIRLANIR?
MALZEMELİ HİZMET ALIM İHALELERİNDE AŞIRI DÜŞÜK TEKLİF
AÇIKLAMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
-
Giriş
Malzemeli yemek hizmeti alım ihaleleri, içerdiği yemek malzemesi ve gerektirdiği hizmet göz önüne alındığında öteki hizmet alım ihalelerinden farklıdırlar. Malzemeli yemek hizmeti alım ihalelerini oluşturan unsurlar; “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider”dir. İdarelerin malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerindeki “aşırı düşük teklif sorgulamaları”nda, teklif edilen fiyat içerisindeki oranı çok önemli olduğundan yapılacak hesaplamaların yüzde yüz doğru olması elzemdir. Aksi durum isteklinin değerlendirme dışı kalmasına ve firmanın maddi kaybına yol açacaktır.
Hizmet alım ihalelerinin çeşitlerinden biri de “malzemeli yemek alım ihaleleri”dir. Kamu kurum ve kuruluşları bu ihale çeşidinde, ihale düzenleyerek, personelinin yemek ihtiyaçlarını yüklenici firma aracılığıyla karşılamaktadırlar. Yemek malzemesini sağlama, yemek yapma, dağıtma ve yemekle alakalı temizlik hizmetlerini yerine getirme yüklenici firmaların başlıca sorumluluğudur.
Diğer hizmet ihalelerinden farklı olarak, malzemeli yemek alım ihaleleri içerisinde malzeme unsurunu da barındırmaktadır. Bu nedenle hazırlanacak aşırı düşük teklif açıklamalarında, hizmet maliyetinin yanında, yemek malzemesi maliyetine ilişkin açıklamaların da hazırlanması gerekmektedir.
2. Hizmet Alım İhalelerinde Aşırı Düşük Teklif Değerlendirme Yöntemleri
Hizmet ihalelerinde aşırı düşük teklif değerlendirmesiyle ilgili olarak idarelerin uymak zorunda olduğu kurallar aşağıda gösterilmiştir.
İdarelerin tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında uymakla mükellef oldukları kurallar bulunmaktadır. İhale komisyonu yapılan teklifleri değerlendirmesinin ardından Kamu İhale Kurumunca tespit edilen yönteme göre sınır değeri hesaplamaktadır.
İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama isteneceğinin belirtildiği durumlarda, sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilmektedir.
Sınır değerin altında kalan teklif sahiplerinden Kamu İhale Kurumunca tespit edilen kriterler ışığında teklifte önemli olduğu belirlenen maliyet bileşenleriyle alakalı ayrıntılar yazılı olarak talep edilir.
4734 Sayılı Kanunun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38. maddesi uyarınca;
İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. Bunun doğal sonucu olarak ihale komisyonu tarafından reddedilmeyen teklif geçerli teklif olarak belirlenir.
3. Malzemeli Yemek Hizmet Alımı İhalelerinde Aşırı Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi
İnceleme konumuz olan ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında yararlanılmak amacıyla önceden hazırlanan teknik şartnamelerde asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılmakta ve menüde yer alan yemeklerin içerikleriyle çiğ girdi miktarları belirlenmektedir.
Bu tür ihalelerde; aşırı düşük teklif sorgulamasına maruz kalan istekli ilk önce “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının bulunduğu Kamu İhale Genel Tebliğinin Ek H.4’te bulunan “Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli”ni hazırlamak suretiyle yaptığı aşırı düşük açıklaması kapsamında sunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6 bendinde düzenlendiği üzere açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmamasına bağlıdır.
Açıklamasında oran belirtilmeyen veya belirtilmiş olan oran 0,80’den az veya 0,95’den fazla olan isteklilerin teklifleri kabul edilmemektedir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6 maddesinde de düzenlendiği üzere yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler “Ana çiğ girdi” ibaresiyle tanımlanmaktadır. Bu nedenle, isteklinin beyan ettiği orana dahilinde teklifte bulunması halinde, yemeğin pişirilmesi amacıyla ihtiyaç duyulan enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.
Tebliğin aynı maddesinin devamında verilen örnekte;
“…1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir…” düzenlemesi de açıkladığımız hususu somutlaştırmıştır.
4. Malzemeli Yemek Alımı İhalelerinde Ana Çiğ Girdi Maliyetlerinin Tevsiki
Ana çiğ girdi maliyetlerinin, malzemeli yemek alımı ihalelerinde tevsiki için ilk olarak aşağıda ifade edilen yöntemlerden birini kullanmak suretiyle izah etmek ve aşırı düşük teklifi açıklamak gerekmektedir.
İstekliler aşırı düşük sorgulamasına tabi tutulan tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanmak suretiyle açıklayabilirler.
A. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.2. maddesi uyarınca;
“Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.6) düzenlenecektir.
Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.”
B. Maliyet Tespit Tutanağına Göre Birim Maliyet Fiyatının Tespiti Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.2.1. maddesinin 2. fıkrası gereği;
Maliyet birim fiyatının, Maliyet Tespit Tutanağına göre tespit edilmesi; mamul/mal ve hizmet alım ihalelerine göre farklılık arz etmekte ve iki farklı şekilde açıklanabilmektedir. Buna göre;
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması durumunda;
Mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması gerekmektedir.
Fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise:
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.1. maddesinin 2, 3 ve 4. Fıkralarında “İhaleye çıkılan hizmet için verilen teklif birim fiyatın, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin maliyet tespit tutanağında (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.5) yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (‘) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (‘) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.” İfadeleriyle kurum düzenlenmiş bulunmaktadır.
C. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar Kullanılarak Açıklama
“Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.” Düzenlemesi Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.2 maddesinde mevzuat haline getirilerek açıklama yöntemi düzenlenmiştir.
D. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.3 maddesinde bulunan “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.” Düzenlemesiyle aşırı düşük açıklama yöntemi belirlenmiştir.
E. Ticaret Borsası Fiyatları Kullanılarak Açıklama
“Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51’inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.” düzenlemesiyle Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.4 maddesi açıklama kriterini belirlemiş bulunmaktadır.
F. Toptancı Hal Fiyatları Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.5 maddesinde “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama” yapılabileceği düzenlenmiştir.
G. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar Kullanılarak Açıklama
“İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama…” yapılabileceği Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.6 maddesi aracılığıyla düzenlenmiştir.
H. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.7 maddesi “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.”
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Kamu İhale Genel Tebliği, Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.” Düzenlemesiyle açıklama kriterini belirlemiş bulunmaktadır.
I. İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel Kullanılarak Açıklama
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.8 maddesinde “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.” Düzenlemesiyle açıklama yöntemi belirlenmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79/2.2.6 bendinde; malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak yukarıda belirtilen yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği düzenlemesi bulunmaktadır.
- Published in MAKALELER, YEMEK AŞIRI DÜŞÜK
Aşırı Düşük Teklif Savunması Nasıl Hazırlanır?
- Aşırı Düşük Teklif Savunması Hazırlanması
- Aşırı Düşük Sorgulama
- Teklifi Oluşturan Bileşenler
- Kamu İhale Kanununun 38. maddesi
Kamu ihale Kanununun 38. maddesi[1], bir istekli tarafından ihaleye sunulan teklifin, diğer istekli tekliflerine ve yaklaşık maliyet tutarına oranla aşırı düşük kalması, başka bir anlatımla sunulan teklifin yeterli ekonomik değerlere sahip olmaması durumunda, Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması yapılmasını şart koşmuştur. Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasına dair verilen kararlarda, karmaşık Kamu İhale Mevzuatının konuya dair hükümleri istisnasız uygulanmaktadır. Bu durum çoğu firma açısından ihale dışı kalma tehlikesi ile karşı karşıya kalınması anlamını taşımaktadır. Teklifleri Aşırı düşük bulunan firmaların birçoğu İhale mevzuatı çerçevesinde açıklama yapamamakta, Kamu İhale Kurumu`nun önüne giden pek çok Aşırı Düşük Teklif Savunması da Kurum tarafından yetersiz bulunarak isteklilerin teklifi değerlendirme dışı bırakılmaktadır.
Kamu ihale Hukukunun en karmaşık kurumlarından birisi aşırı düşük teklif savunması hazırlanmasıdır. İstekliler tarafından yapılan tekliflerin idare tarafından değerlendirilmesi sonucunda aşırı düşük olarak belirlenmesi, firmaların dikkatli olmasını gerektiren karmaşık ve zorlu bir aşamanın başlangıcıdır. Firmaların aşırı düşük sorgulaması karşısında ihalenin uhdelerinde kalmasını temin edebilmek için aşırı düşük savunmalarının Kamu İhale Mevzuatıyla uyumlu, en küçük bir noksanlık barındırmayan ve kusursuz olarak hazırlanmış olması gerekmektedir.
Teklifleri aşırı düşük bulunan isteklilerin, teklifi oluşturan bileşenlere ilişkin, maliyetler ve diğer unsurlar açıklamaları sırasında şekli belgeleri kullanarak savunma yapma mecburiyeti söz konusudur. Hizmet alımı ihaleleri ile Yapım isleri ihalelerinin açıklanmasında çok sayıda farklılık bulunmakta olup, mevzuatta isteklilerce kavranamayan çok sayıda kavram bulunmaktadır. Aşırı düşük tekliflere Savunma hazırlanması özel uzmanlık gerektiren bir durum olduğundan istekli firmaların bu konuda danışmanlık almaları önem taşımaktadır.
Hazırlanacak savunma dosyasında sunulması gereken tüm belgeler ve savunma yazıları 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu, İhaleye İlişkin Yönetmelikler ve Kamu İhale Genel Tebliğine uygun hazırlanmalı, yetkili kurumlardan temin edilecek belgelerle tevsik edilmelidir.
Aşırı düşük teklif savunması yapılırken karşılaşılan zorlukların en önemlilerinden birisi de idare tarafından isteklilere mevzuat gereği tanınan kısıtlı süredir. Bu süre 3 gün olarak dahi belirlenebildiğinden savunma hazırlanırken sadece titiz değil aynı zamanda seri bir şekilde de çalışmak gerekmektedir.
Günümüzde yapılan savunmaların büyük bölümünün yetersiz bulunarak kabul edilmediği, noksan savunmaların ihaleyi kazanamayan bazı firmaların ekonomik olarak zor durumda kalmalarına hatta yok olmalarına sebep olduğu göz önünde bulundurulduğunda, aşırı düşük teklif savunmasının hızlı, eksiksiz ve mevzuata uygun olarak hazırlanması hayati bir önem arz etmektedir.
İhale sürecinde aşırı düşük teklif sorgulamasının tam olarak yapılmasının tek sonucu bulunmamaktadır. Firmanın ihaleyi kazanması ve kar etmesinin yanı sıra ihale sürecinde elde edilecek yüksek meblağlı bir iş deneyimi ile sektördeki rekabette öne çıkmak ve belli büyüklükteki ihalelere katılmanın da önü açılacaktır.
[1] http://www.asiridusukteklif.com/4734-sayili-kamu-ihale-kanunu/
- Published in MAKALELER
Tasfiye Kararnamesi Dahil 7161 Sayılı Kanunla İhale Mevzuatına Getirilen Yenilikler
Tasfiye Kararnamesi Dahil 7161 Sayılı Kanunla İhale Mevzuatına Getirilen Yenilikler
18.01.2019 tarihli 30659 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7161 sayılı Kanun 4734 ve 4735 sayılı Kanunlarda önemli değişiklikler yapmıştır.
7161 sayılı Kanunun 29. maddesinde:
“4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine “et ve et ürünleri için Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüğünden,” ibaresinden sonra gelmek üzere “çay ve çay ürünleri için Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünden, faaliyet alanındaki mal ve hizmetler için Uluslararası Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketinden,” ibaresi ve fıkraya (y) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiştir.
“z) Türkiye Cumhuriyeti tarafından tertiplenecek uluslararası organizasyonlar ve toplantılardan Cumhurbaşkanı tarafından belirlenenler için bu organizasyonların ve toplantıların yürütülmesine yönelik olarak sorumlu idare tarafından yapılacak mal ve hizmet alımları,”
Düzenlemesini getirilerek 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “İstisnalar” başlıklı 3. maddesine ekleme yapılmıştır. İhale Kanunu kapsamı dışında kalan alımların düzenlendiği bu maddeye7161 sayılı Kanun yürürlüğe girdikten sonra 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan kuruluşların yapacakları çay ve çay ürünleri alımı için Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünden yapılacak alımlar İhale Kanunu dışına çıkarılmıştır.
7161 sayılı Kanunun 30. maddesinde:
4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinde yer alan “veya ihale konusu iş ile ilgili taahhüdü altındaki ve bitirdiği iş miktarını gösteren belgeler” ibaresi “veya ihale konusu iş ile ilgili cirosunu gösteren belgeler” şeklinde, üçüncü fıkrasının üçüncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve fıkraya aşağıdaki cümleler eklenmiştir.
“Bu belge sahiplerinin kuracakları veya ortak olacakları tüzel kişilerin ihaleye girebilmesinde en az bir yıldır tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip olması ve bu sürede bu Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi konusunda temsile ve yönetime yetkili olması, bu şartların her ihalede aranması ve teminat süresi sonuna kadar muhafaza edilmesi zorunludur.”
“Bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen iş dolayısıyla düzenlenecek iş deneyim belgelerinin toplam tutarına ve belge verilecek kişilere yönelik sınırlamalar getirmeye Kurum yetkilidir. Kanun kapsamındaki idarelere gerçekleştirilen işler için düzenlenen belgeler hariç yurt dışında gerçekleştirilen işler için düzenlenen belgelerden sadece iş bitirme belgeleri, belge sahipleri tarafından ve bunların bünyesinde bulundukları şirketler topluluğu veya benzeri ortaklık ilişkisi içerisinde kullanılabilir. Bu belgelerin, şirketler topluluğu veya benzeri ortaklık ilişkisi içerisinde kullanılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Kurum yetkilidir. Ortak girişim olarak ihaleye teklif verilmesi hâlinde yurt dışında gerçekleştirilen işlerden alınan iş bitirme belgesini kullanan belge sahibinin ortak girişimdeki hissesi oranında geçici ve kesin teminat vermesi zorunludur.”
Düzenlemesiyle öncelikle “veya ihale konusu iş ile ilgili taahhüdü altındaki ve bitirdiği iş miktarını gösteren belgeler” ibaresinin “veya ihale konusu iş ile ilgili cirosunu gösteren belgeler” şeklinde değiştirilmesiyle e-ihale sisteminin kullanılacak olması nedeniyle faturaların ciro olarak gösterilmesi uygulamasına son verilmiştir.
Madde metnine eklenen diğer iki fıkralarında ise;
Başkasının iş deneyim belgesini kullanma halinde bu kişinin sözleşme aşamasında temsil etme ve yönetme yetkisinin olması zorunluluğunu getirmektedir. Devamında ise kamu görevlisi iken diplomasını iş deneyim anlamında firmaların hizmetine sunma dönemi sona erdirilmiştir. Kanun koyucunun iş deneyiminin firmaların yaptıkları işe etkili olmasını istediği açıkça anlaşılmaktadır. Son olarak da Kamu İhale Kurumuna bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen iş dolayısıyla düzenlenecek iş deneyim belgelerinin toplam tutarına ve belge verilecek kişilere yönelik sınırlamalar getirme yetkisi verilmiş bulunmaktadır.
7161 sayılı Kanunun 31. maddesinde:
“4734 sayılı Kanunun ek 11 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ve (y)” ibaresi “, (y) ve (z)” şeklinde değiştirilmiştir.”
Düzenlemesi 4734 Sayılı Kanunun 3. Maddesindeki değişiklik nedeniyle yapılmıştır. Buna göre 3. Maddenin ilgili fıkralarının uygulanmasına yönelik usul ve esaslar Cumhurbaşkanınca belirlendiği için fıkralardaki değişiklik ek 11. Maddede de değişiklik yapılmasını zorunlu hale getirmiştir. Maddeye göre çay ve çay ürünleri alımı için Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünden yapılacak alımların usul ve esasları da Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecektir.
7161 sayılı Kanunun 32. maddesinde:
“5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“Sözleşmelerin tasfiyesi veya devri
GEÇİCİ MADDE 4- 31/8/2018 tarihinden önce 4734 sayılı Kanuna göre ihalesi yapılan (3 üncü maddesindeki istisnalar dâhil) ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam eden sözleşmeler, imalat girdilerinin fiyatlarında beklenmeyen artışlar meydana gelmesi nedeniyle, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonraki 60 gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak başvurması kaydıyla, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak idarenin onayına bağlı olarak feshedilip tasfiye edilebilir veya devredilebilir. Bu durumda devir alacaklarda ilk ihaledeki şartlar, devir tarihi itibarıyla aranacak olup devirden veya fesihten kaynaklanan kısıtlama ve yaptırımlar uygulanmaz. Yüklenimi ortak girişim tarafından yürütülen sözleşmelerde ortaklar arasında devir veya hisse devirlerinde ilk ihaledeki yeterlik şartları aranmaz. Sözleşmesi feshedilen veya sözleşmeyi devreden yüklenicinin teminatı iade edilir. Bu fıkra kapsamında devredilen sözleşmeler ile bu fıkra kapsamına girmekle birlikte devredilmeyen sözleşmelerde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonraki 60 gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak başvurması kaydıyla süre uzatımına ilişkin kısıtlama ve şartlara tabi olunmaksızın Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak idare tarafından süre uzatılabilir.
Sözleşmenin bu madde kapsamında feshedilerek tasfiye edilmesi veya devredilmesi durumunda yüklenici, fesih veya devir tarihine kadar gerçekleştirdiği imalatlar dışında idareden herhangi bir hak talebinde bulunamaz. Yüklenici tarafından, işin idarece uygun görülecek can ve mal güvenliği ile yapı güvenliğine yönelik tedbirlerin alınması şarttır. Bu kapsamda düzenlenecek fesihnamelerden ve devredilecek sözleşmelerden damga vergisi alınmaz.”
düzenlemesi yapılmıştır.
Bu maddeye göre;
– 31.08.2018 tarihinden önce 4734 sayılı Kanuna göre ihalesi yapılan ve 18.01.2019 tarihi itibariyle devam eden sözleşmelerde,
– İmalat girdilerindeki öngörülmeyen artışlar olması,
– Sözleşmenin tarafının en geç 19.03.2019 tarihine kadar yazılı olarak idareye başvurması,
-Hazine ve Maliye Bakanlığının olumlu görüşünün bulunması durumunda:
Tasfiye edilip feshedilebilir ya da sözleşme devredilebilir.
-Sözleşmenin tarafının 19.03.2019 tarihine kadar yazılı olarak idareye başvurması durumunda sözleşmenin uzatılması yoluna da gidilebilecektir.
-Sözleşmenin tasfiyesi ve devri durumlarında yüklenici sadece imalata ilişkin giderlerini alabilecektir. Bu durumda teminatların ve sair vergi ödemelerinin geri alınması söz konusu olamayacaktır.
Aşırı Düşük Teklif
“Aşırı düşük teklif” müessesesi hakkında uluslararası ya da ulusal mevzuatta etraflıca yapılmış bir tanım bulunmamaktadır. 4734 sayılı Kanunun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde, yaklaşık maliyet ve diğer tekliflere göre aşırı düşük olan teklif bedelinden bahsedilmektedir. Buradan yola çıkarak herhangi bir istekli tarafından yapılan teklifin aşırı düşük olarak nitelendirilebilmesi için en veri, sunulan teklif fiyatıyla ihale konusu işin yapılması için idare nezdinde tereddüt oluşmasıdır. Bu nedenle ihale aşamasında, sunulan bir teklif fiyatının, imzalanacak kamu ihale sözleşmesinin ifası konusunda duraksamaya yol açması, o teklifin aşırı derecede düşük olduğunu göstermektedir.
4734 Sayılı Kanunun “Yaklaşık Maliyet” başlıklı 9. maddesinde; idarenin mal, hizmet ya da yapım işi ihalesi yapılmadan önce fiyat araştırması yaparak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirleyeceği belirtilmiştir. Devamında yaklaşık maliyetin dayanaklarıyla birlikte hesap cetvelinde gösterilmesi sorumluluğunu da idareye yüklemiştir. Yaklaşık maliyetin isteklilere karşı gizli tutulması, idarenin serbest piyasa koşulları içerisinde gerçekleştirilmesini sağlamak ve kamunun ihtiyaçlarını minimum bedelden karşılamasını sağlamaktır. Ülkemizdeki hukuki düzenleme, duraksama yaratacak bedelin yaklaşık maliyet ve diğer tekliflerle mukayese edilmek suretiyle tespit edilmesi gerektiğini ifade etmektedir. idarelerin hazırladıkları yaklaşık maliyetin piyasa fiyatını yansıttığının kabulü ve isteklilerin de serbestçe rekabet ettikleri varsayımından hareketle, yeterli rekabetin olduğu bir piyasada, bu dengenin dışında sunulan atipik bir teklifin tereddüt yaratmasının kaçınılmaz olduğudur.
Kamu İhale Kanunu (KİK) m.38’e göre, ihale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edecek ve bu teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyecektir. Bu çerçevede Kanun son fıkrasında Kamu İhale Kurumu’na, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla, a) sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirleme, b) ihalenin yukarıda belirtilen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırma, ve c) yaklaşık maliyeti KİK m.8’de öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddetme konularında düzenleme yapma yetkisi verilmiştir.
İhale sürecinde belirlenen yaklaşık maliyete göre tekliflerin aşırı düşük olarak kalmasının çeşitli sebepleri bulunmaktadır. Bunlar idareden kaynaklanan sebepler olabileceği gibi isteklilerden kaynaklanan sebepler de olabilir.
İdare tarafından aşırı düşük olarak değerlendirilen her teklif bu nitelikte olmayabilir. İdare tarafından yanlış yaklaşık maliyet hesaplanması bu duruma örnektir. Yanlış yaklaşık maliyet hesabı ihtiyaca uygun maliyetin tam olarak tespit edilememesidir. Ülkemizde bazı durumlarda idarelerin belirlediği birim fiyatların piyasa fiyatından yüksek belirlenerek hazırlanmış ihalelerde, piyasa fiyatına uygun teklifler aşırı düşük olarak nitelendirilebilmektedir.
İsteklilerden kaynaklanan aşırı düşük teklif nedenlerinin en sık karşılaşılanı istekli tarafından idari şartnamenin tanımlanan iş toplamının daha az algılanması ya da yanlış algılanmasıdır. Doğal olarak bu durum isteklinin daha düşük teklif vermesine neden olmaktadır. Bu durum ihaleye konu ihtiyacın tam olarak anlaşılamaması olarak nitelendirilmektedir.
En sık karşılaşılan ikinci aşırı düşük teklif nedeni ise, isteklinin kar elde etmek amacını ikinci plana atarak hareket etmesidir. İstekli bu durumda kar elde etmekten başka saiklerle hareket etmektedir. İş deneyimi elde etmek amacıyla bu tür tekliflerle karşılaşılabilmektedir.
Üçüncü olarak da iflas tehlikesi bulunan isteklinin kamu ihalesini kazanarak iflas takibinden kurtulmak amacıyla olabildiğince düşük teklif sunması örnek olarak verilebilir.
Son olarak iş imkanlarının sınırlı olduğu piyasa koşullarında istekli işçilerini kaybetmemek için çok az bir karla teklifte bulunabilmektedir.
Aşırı düşük teklif savunması istenilmesi idarenin yükümlülükleri arasında bulunmaktadır. Bu savunmanın yapılabilmesi ise teknik ve zorlu bir süreçtir ve mutlaka işinin ehli olan bir uzmandan yardım istenilmesi gerekmektedir.
- Published in MAKALELER